Jak uzyskać status gminy uzdrowiskowej?

Niektóre gminy mają możliwość uzyskania statusu gminy uzdrowiskowej. Wiąże się z tym konieczność przebrnięcia przez poprzedzające uzyskanie takiego statusu kroki proceduralne. Jednak status gminy uzdrowiskowej to przede wszystkim dotacja, jak również dochody z opłaty uzdrowiskowej.

Zasady nadawania statusu uzdrowiska reguluje ustawa z 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (dalej: u.l.g.u.). W ustawie tej takie same zasady dotyczą nie tylko statusu uzdrowiska, ale też statusu ochrony uzdrowiskowej.

Status uzdrowiska można nadać takiemu obszarowi, który spełnia łącznie pięć warunków (art. 34 u.l.g.u.):

• posiada złoża naturalnych surowców leczniczych o potwierdzonych właściwościach leczniczych na zasadach określonych w ustawie,
• posiada klimat o właściwościach leczniczych potwierdzonych na zasadach określonych w ustawie,
• na jego obszarze znajdują się zakłady lecznictwa uzdrowiskowego i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego, przygotowane do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego,
• spełnia określone w przepisach o ochronie środowiska wymagania w stosunku do środowiska,
• posiada infrastrukturę techniczną w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzi gospodarkę odpadami.

Gmina, która występuje o nadanie obszarowi statusu uzdrowiska, ma obowiązek uzyskać potwierdzenie właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu. Potwierdzenie ma formę świadectwa dokumentującego uznanie tych właściwości. Wydaje je jednostka uprawniona przez ministra zdrowia (art. 35 ust. 1 u.l.g.u.).

Zasady realizowane przez gminę uzdrowiskową i dotacja uzdrowiskowa

Gmina uzdrowiskowa - poza zadaniami przewidzianymi w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - realizuje zadania własne związane z zachowaniem funkcji leczniczych uzdrowiska (art. 46 u.l.g.u.).

Zobacz: Organizacja

Gmina uzdrowiskowa realizuje w szczególności zadania w zakresie:

• gospodarki terenami, z uwzględnieniem potrzeb lecznictwa uzdrowiskowego, ochrony złóż naturalnych surowców leczniczych oraz budowy lub innych czynności zabronionych w poszczególnych strefach ochrony uzdrowiskowej,
• ochrony warunków naturalnych uzdrowiska oraz spełniania wymagań w zakresie dopuszczalnych norm: zanieczyszczeń powietrza, natężenia hałasu, odprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, gospodarki odpadami, emisji pól elektromagnetycznych, o których mowa w odrębnych przepisach,
• tworzenia warunków do funkcjonowania zakładów i urządzeń lecznictwa uzdrowiskowego oraz rozwoju infrastruktury komunalnej w celu zaspokajania potrzeb osób przebywających w gminie w celu leczenia uzdrowiskowego,
• tworzenia i ulepszania infrastruktury komunalnej i technicznej przeznaczonej dla uzdrowisk, związanej ze spełnieniem warunków, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 5 u.l.g.u. tj. posiadania infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej, w zakresie transportu zbiorowego, a także prowadzenia gospodarkę odpadami.

Gminie uzdrowiskowej przysługuje dotacja. Z art. 49 u.l.g.u. wynika, że gmina taka, realizująca te zadania, otrzymuje dotację z budżetu państwa w wysokości równej wpływom z tytułu opłaty uzdrowiskowej pobranej w uzdrowisku w roku poprzedzającym rok bazowy w rozumieniu ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: u.d.j.s.t.).

W tym przypadku ważne jest rozporządzenie Ministra Finansów z 9 czerwca 2006 r. w sprawie trybu i terminów ustalenia oraz przekazania dotacji
z budżetu państwa gminie uzdrowiskowej (dalej: rozporządzenie). Wynika z niego, że:

• kwotę dotacji z budżetu państwa dla gminy uzdrowiskowej ustala się we wspomnianej wysokości odnoszącej się do opłaty uzdrowiskowej,
• wpływy z opłaty uzdrowiskowej gmina wykazuje we wniosku o dotację,
• gmina uzdrowiskowa składa wniosek o dotację do właściwego wojewody w terminie do 31 marca roku budżetowego, wykazując roczne wpływy z tytułu opłaty uzdrowiskowej według stanu na 31 grudnia roku poprzedzającego rok bazowy,
• wojewoda sprawdza prawidłowość sporządzonych wniosków pod względem rachunkowym oraz formalnym (w razie stwierdzenia we wniosku braków lub błędów rachunkowych, wojewoda wzywa gminę uzdrowiskową do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania),
• w terminie do 31 sierpnia roku budżetowego wojewoda przekazuje na rachunek budżetu gminy uzdrowiskowej kwotę dotacji, ustaloną na podstawie wniosku złożonego w terminie.

Dotacja uzdrowiskowa powinna być wydatkowana jedynie na zadania zrealizowane w roku budżetowym, na który została przyznana.

Dochodem gminy jest także opłata uzdrowiskowa

Istotne znaczenie w odniesieniu do dotacji uzdrowiskowej ma opłata uzdrowiskowa. Prawo pobierania opłaty uzdrowiskowej wynika przede wszystkim z art. 48 u.l.g.u., a zasady poboru określa ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.). Rada gminy może bowiem wprowadzić opłatę uzdrowiskową. Opłatę taką pobiera się od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano wspomniany wyżej status uzdrowiska - za każdą rozpoczętą dobę pobytu (art. 17 ust. 1a u.p.o.l.).

Nie zawsze jednak pobiera się opłatę uzdrowiskową. Wyłączenia w tym zakresie określa art. 17 ust. 2 u.p.o.l. Warto zwrócić uwagę na jedno z tych wyłączeń.

Opłaty uzdrowiskowej nie pobiera się m.in. od osób przebywających w szpitalach. W odniesieniu do tego wyłączenia uznaje się, że przepisy u.p.o.l., w celu wyłączenia z obowiązku uiszczenia opłaty uzdrowiskowej, nie różnicują osób przebywających w szpitalach ze względu na cel pobytu i rodzaj pobieranych świadczeń. W tym przypadku, używając określenia "szpital", ustawodawca ani nie odwołał się do jego rozumienia w ustawie o działalności leczniczej, ani nie wyłączył z jego zakresu podmiotu o nazwie, w szczególności, "szpital uzdrowiskowy". A zatem od osób przebywających np. w szpitalach uzdrowiskowych nie pobiera się opłaty uzdrowiskowej (patrz m.in. wyroki NSA: z 25 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3866/13; z 5 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 1695/15).

Podatek dochodowy od osób prawnych

Na marginesie można wspomnieć, że podmiotowym zwolnieniem z podatku dochodowego objęto m.in. jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach u.d.j.s.t. Wynika z nich m.in., że dochodami JST są:

• dochody własne,
• subwencja ogólna,
• dotacje celowe z budżetu państwa.

Dotacja uzdrowiskowa jest dotacją z budżetu państwa. Oznacza to, że gmina jest z tytułu tych dochodów zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych.

Sławomir Liżewski

prawnik, wieloletni pracownik aparatu skarbowego

Podstawy prawne

• art. 34, art. 46, art. 48 i art. 49 ustawy z 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1056)

• art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 446; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 935)

• art. 3 ust. 1 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1453)

• art. 17 ust. 1a, 2 i 2a ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 716; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1529)

• art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1888; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1566)

• rozporządzenie Ministra Finansów z 9 czerwca 2006 r. w sprawie trybu i terminów ustalenia oraz przekazania dotacji z budżetu państwa gminie uzdrowiskowej (Dz.U. nr 103, poz. 705)

Dowiedz się więcej z naszej publikacji

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Tylko teraz

89,00 zł

99,00 zł

Przejdź do sklepu