Egzekucja opłaty za gospodarowanie odpadami
REKLAMA
REKLAMA
Egzekucja opłaty za gospodarowanie odpadami
Jednym z głównych zadań gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego (JST), stanowiącej zarazem lokalną wspólnotę ludzi zamieszkujących jej obszar, jest zaspokajanie ich zbiorowych potrzeb. Proces ten stanowi realizację zadań własnych gminy, do których to, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, należy m.in. utrzymanie czystości i porządku. Uszczegółowienie czynności faktycznych z tym związanych nastąpiło w ustawie z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.c.p.g.). Jej nowelizacje dokonane w ustawach z 1 lipca 2011 r. oraz 25 stycznia 2013 r. były na tyle daleko idące, że skutki, jakie spowodowały, zostały nazwane „rewolucją śmieciową w gminach”. Zwłaszcza tegoroczna nowelizacja jest niezwykle ważna, gdyż na jej podstawie organ władzy wykonawczej w gminie, będąc jednocześnie organem naliczającym właścicielom nieruchomości opłatę za odbiór odpadów (na podstawie składanych przez nich deklaracji lub w wydawanej przy jej braku decyzji), stał się również organem egzekucyjnym w tym zakresie.
REKLAMA
Czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji
REKLAMA
Czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji można sprowadzić de facto do jednej, polegającej na ustaleniu wymagalności zobowiązania podatkowego, a także, że na dzień wszczęcia postępowania egzekucyjnego zobowiązany do zapłaty rzeczywiście jej nie dokonał. Podstawą będzie tu deklaracja w sprawie wysokości opłaty za odbiór odpadów.
Przy weryfikacji deklaracji zastosowanie znajdą czynności sprawdzające (art. 272–280 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa; dalej: Ordynacja podatkowa), podczas których najważniejszym elementem do ustalenia wydaje się sprawdzenie prawidłowości dokonanego samoobliczenia należnej opłaty. W przypadku jej braku, organ podatkowy (czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta; dalej: wójt) ma obowiązek przeprowadzenia postępowania podatkowego, które zakończy się wydaniem decyzji określającej wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami.
Jednak samo wydanie takiej decyzji ze wskazaniem terminów płatności zgodnych z podjętymi w tym zakresie uchwałami organów uchwałodawczych w poszczególnych gminach nie oznacza jeszcze możliwości prowadzenia egzekucji. Od wydanej przez wójta decyzji jej adresat może bowiem wnieść odwołanie. Wówczas, zgodnie z art. 239a Ordynacji podatkowej, decyzja jako nieostateczna nie podlega wykonaniu, z wyjątkiem przypadków, w których nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności (art. 239b Ordynacji podatkowej zawiera katalog czterech takich przypadków).
Po ustaleniu, że wymagalne zobowiązanie nie zostało w terminie uregulowane, pozostaje już tylko wystawienie upomnienia lub tytułu wykonawczego, doręczenie ich zobowiązanemu i podjęcie dalszych działań egzekucyjnych, zmierzających do przymuszenia dłużnika do realizacji ciążącego na nim obowiązku.
Zobacz także: Zaokrąglanie opłaty śmieciowej i kwoty do zapłaty
Podstawy prawne egzekucji
REKLAMA
Niewątpliwie najważniejszym aktem prawnym będącym podstawą egzekucji opłaty za odbiór odpadów jest ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: u.p.e.a.). Oprócz wskazania konkretnego sposobu postępowania wierzyciela wobec podmiotów, które nie uiszczają należności z tytułu ciążącego na nich zobowiązania, wskazuje ona również rodzaje środków mogących przymusić dłużnika do dokonania zapłaty lub służących zabezpieczeniu na jego majątku wykonania tego obowiązku.
Równie istotne jest rozporządzenie Ministra Finansów z 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Określa ono nie tylko tryb postępowania przy podejmowaniu przez wierzyciela czynności bezpośrednio zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, lecz także wskazuje m.in. te należności pieniężne, które mogą być egzekwowane bez uprzedniego doręczenia upomnienia, oraz sposób ustalania i dokumentowania wydatków egzekucyjnych oraz tych ponoszonych w postępowaniu zabezpieczającym.
Nie sposób również pominąć art. 6 qa u.c.p.g., który w zakresie opłaty za odbiór odpadów nie tylko wskazuje na tożsamość wierzyciela i organu egzekucyjnego, lecz także rodzaje środków egzekucyjnych mogących znaleźć zastosowanie.
Zadaj pytanie: Forum
Zasady postępowania egzekucyjnego
Wytyczne właściwego i zgodnego z prawem postępowania organu egzekucyjnego względem dłużnika, przejawiające się we wszystkich podejmowanych wobec niego czynnościach, zawarte są m.in. w ustawie z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (m.in. zasady szybkości i prostoty postępowania, pisemnego załatwiania spraw, praworządności i prawdy obiektywnej) oraz u.p.e.a. (m.in. zasady stosowania środków egzekucyjnych przewidzianych w u.p.e.a., obowiązku prowadzenia egzekucji, stosowania środka najmniej uciążliwego, poszanowania minimum egzystencji, niezbędności oraz prowadzenia egzekucji w porze najdogodniejszej dla zobowiązanego).
Kolejne ważne aspekty egzekucji to właściwość rzeczowa i miejscowa. Pierwsza z nich oznacza legitymację procesową dla danego organu do dochodzenia w ramach prowadzonej egzekucji administracyjnej realizacji określonych świadczeń pieniężnych (co do zasady jest nim naczelnik urzędu skarbowego z wyjątkiem opłaty za gospodarowanie odpadami, którą od lutego 2013 r. egzekwuje wójt). Natomiast druga z właściwości oznacza dla organu egzekucyjnego możliwość dochodzenia realizacji należności jedynie od takiego dłużnika, który posiada miejsce zamieszkania na obszarze objętym działaniem tego organu. Jest ona o tyle ważna, że w przypadku gdy we wzorze deklaracji gmina zamiast miejsca zamieszkania zażądała np. wskazania miejsca położenia nieruchomości – wówczas wójt nie będzie mógł na drodze egzekucji dochodzić od podmiotu, który złoży taką deklarację, realizacji świadczenia. Będzie zobowiązany ustalić miejsce zamieszkania takiej osoby, sporządzić tytuł wykonawczy i przesłać go do właściwego miejscowo organu egzekucyjnego. Co warte podkreślenia, organy egzekucyjne są zobowiązane z urzędu do przestrzegania swojej właściwości i badania jej zachowania przy każdej wykonywanej czynności.
Słowniczek
Organ egzekucyjny to organ uprawniony do wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, którego celem jest przymusowe zrealizowanie obowiązku wskazanego w tytule wykonawczym, w przypadku opłaty za odbiór odpadów jest nim wójt.
Zobowiązany to osoby: fizyczna lub prawna oraz jednostka organizacyjna bez osobowości prawnej, które pomimo upływu określonego terminu nie wykonały przed jego upływem ciążących na nich obowiązków zarówno pieniężnych, jak i o charakterze niepieniężnym.
Wierzyciel to podmiot uprawniony do żądania wykonania danego obowiązku lub do zabezpieczenia jego wykonania.
Organ rekwizycyjny to organ będący jednocześnie organem egzekucyjnym o innej właściwości miejscowej, a tej samej rzeczowej, który wykonuje czynności egzekucyjne, opierając się na tytule wykonawczym wystawionym przez inny niż on sam organ egzekucyjny.
Dłużnik zajętej wierzytelności to inaczej dłużnik zobowiązanego, czyli podmiot, który na wezwanie organu egzekucyjnego realizuje zajęcie wierzytelności lub innego prawa majątkowego należnych zobowiązanemu (to np. zakład pracy czy bank).
Biegły skarbowy to osoba dokonująca na zlecenie organu egzekucyjnego wyceny zajętego majątku zobowiązanego na potrzeby jego sprzedaży i pokrycia dochodzonych roszczeń (może nim być wyłącznie osoba wpisana na prowadzoną przez dyrektora izby skarbowej listę biegłych skarbowych).
Polecamy: Opłaty środowiskowe za 2013 w 2014 r.
Podstawy prawne
● Ustawa z 25 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r. poz. 228)
● Ustawa z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 152, poz. 897; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 224, poz. 1337)
● Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 391; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 228)
● Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 645)
Poznaj
pierwszą w Polsce Platformę
Rachunkowości Budżetowej przygotowaną z myślą o księgowych w budżecie.
Skorzystaj z bezpłatnego
dostępu przez 30 dni! Szczegóły promocji znajdziesz na www.inforrb.pl
REKLAMA
REKLAMA