Egzekucja opłaty za gospodarowanie odpadami

Egzekucja opłaty za gospodarowanie odpadami

Jednym z głównych zadań gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego (JST), stanowiącej zarazem lokalną wspólnotę ludzi zamieszkujących jej obszar, jest zaspokajanie ich zbiorowych potrzeb. Proces ten stanowi realizację zadań własnych gminy, do których to, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, należy m.in. utrzymanie czystości i porządku. Uszczegółowienie czynności faktycznych z tym związanych nastąpiło w ustawie z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.c.p.g.). Jej nowelizacje dokonane w ustawach z 1 lipca 2011 r. oraz 25 stycznia 2013 r. były na tyle daleko idące, że skutki, jakie spowodowały, zostały nazwane „rewolucją śmieciową w gminach”. Zwłaszcza tegoroczna nowelizacja jest niezwykle ważna, gdyż na jej podstawie organ władzy wykonawczej w gminie, będąc jednocześnie organem naliczającym właścicielom nieruchomości opłatę za odbiór odpadów (na podstawie składanych przez nich deklaracji lub w wydawanej przy jej braku decyzji), stał się również organem egzekucyjnym w tym zakresie. 

Czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji

Czynności poprzedzające wszczęcie egzekucji można sprowadzić de facto do jednej, polegającej na ustaleniu wymagalności zobowiązania podatkowego, a także, że na dzień wszczęcia postępowania egzekucyjnego zobowiązany do zapłaty rzeczywiście jej nie dokonał. Podstawą będzie tu deklaracja w sprawie wysokości opłaty za odbiór odpadów. 

Przy weryfikacji deklaracji zastosowanie znajdą czynności sprawdzające (art. 272–280 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa; dalej: Ordynacja podatkowa), podczas których najważniejszym elementem do ustalenia wydaje się sprawdzenie prawidłowości dokonanego samoobliczenia należnej opłaty. W przypadku jej braku, organ podatkowy (czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta; dalej: wójt) ma obowiązek przeprowadzenia postępowania podatkowego, które zakończy się wydaniem decyzji określającej wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami.

Jednak samo wydanie takiej decyzji ze wskazaniem terminów płatności zgodnych z podjętymi w tym zakresie uchwałami organów uchwałodawczych w poszczególnych gminach nie oznacza jeszcze możliwości prowadzenia egzekucji. Od wydanej przez wójta decyzji jej adresat może bowiem wnieść odwołanie. Wówczas, zgodnie z art. 239a Ordynacji podatkowej, decyzja jako nieostateczna nie podlega wykonaniu, z wyjątkiem przypadków, w których nadano jej rygor natychmiastowej wykonalności (art. 239b Ordynacji podatkowej zawiera katalog czterech takich przypadków).
Po ustaleniu, że wymagalne zobowiązanie nie zostało w terminie uregulowane, pozostaje już tylko wystawienie upomnienia lub tytułu wykonawczego, doręczenie ich zobowiązanemu i podjęcie dalszych działań egzekucyjnych, zmierzających do przymuszenia dłużnika do realizacji ciążącego na nim obowiązku.