Sygnalista

25 maja 2023 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się kolejna wersja projektu ustawy datowana na dzień 27 marca 2023 r. Obecnie projekt ustawy jest na Komitecie Stałym Rady Ministrów.

"To ustrojowy błąd. Władze samorządowe nie mogą zastępować organów ścigania i sądów" – ocenił prezes ZMP Zygmunt Frankiewicz.

Minęły już dwa lata, gdy w artykule „Compliance. Rewolucja w samorządzie z powodu dyrektywy PE i Rady ws. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa UE” pisałem, że Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego.

W prawie polskim do czasu uchwalenia ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa brak z pewnymi wyjątkami (AML (przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu), prawo bankowe itd.) przepisów chroniących sygnalistów i nakazujących wdrożenie systemów przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych.

Whistleblowing: Dwuletni termin na implementację Dyrektywy o ochronie sygnalistów w Polsce już minął ponad miesiąc temu, a prace nad ustawą o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa się przeciągają.

Co prawda termin na implementację Dyrektywy o ochronie sygnalistów w Polsce już minął ale prace nad ustawą o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa się przeciągają. Myślę, że warto napisać parę słów o ujawnieniach publicznych.

Uważam, że dochodząc w sądzie  ochrony  przed działaniami odwetowymi Sygnalista będzie mógł się bezpośrednio powoływać na Dyrektywę (jeżeli nie zostanie ona implementowana lub zostanie implementowana w tym zakresie wadliwie).

Został mniej niż miesiąc do wdrożenia systemów dla sygnalistów przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego oraz podmioty w sektorze prywatnym.

Ustawa o sygnalistach - kary. W projekcie ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa zawarto pięć nowych pozakodeksowych przestępstw. Za co grożą kary?

Whistleblowing – mity o sygnalistach. Pojawia się coraz więcej artykułów w prasie na temat sygnalistów i systemów whistleblowingowych. Niestety, w niektórych z nich, powielane są mniej lub bardziej szkodliwe mity o sygnalistach.

Whistleblowing – największe zagrożenia i jak ich uniknąć? Zostały mniej niż trzy miesiące dni do wdrożenia systemów dla sygnalistów. Dla większości podmiotów szansa na spokojne wdrożenie systemów dla Sygnalistów już minęła. Nie ma już na to czasu. Pośpiech zawsze powoduje zwiększenie ryzyko popełnienia błędu.

Compliance - skąd brać wzorce do budowy systemów dla sygnalistów? Jakie są normy ISO?

Compliance – wdrożenia systemów dla sygnalistów w sektorze publicznym. Kto będzie musiał wdrożyć systemy whistleblowingu dla Sygnalistów? Dlaczego sektor publiczny nie wdraża systemów dla sygnalistów?

System dla sygnalistów a RODO. Dyrektywa o sygnalistach nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym i publicznym. Odpowiednie przepisy krajowe powinny wejść w życie do dnia 17 grudnia 2021 r. i będą one miały wpływ na wiele systemów i procesów w podmiotach.

Jaki sposób wykrywania nieprawidłowości w gminach był najskuteczniejszy? Jakie wnioski i rekomendacje zawiera raport Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i E-nform Sp. z o.o.?

Jakimi kanałami pracownicy urzędu mogą zgłaszać nieprawidłowości według deklaracji gmin? Czy ankietowane gminy dopuszczają możliwość anonimowego zgłaszania nieprawidłowości?

Systemy dla sygnalistów w jednostkach samorządu terytorialnego - pozostało niecałe 9 miesięcy. Dlaczego samorządy muszą wdrożyć systemy dla sygnalistów? Jakie według Dyrektywy o sygnalistach są minimalne obowiązki jednostek samorządów terytorialnego? Na co zwrócić uwagę przy wdrażaniu systemu Compliance?

W wytycznych antykorupcyjnych CBA poruszono tematykę sygnalistów. Dlaczego według CBA rola sygnalisty jest ważna? Czy sygnalista ma obowiązek dokonywania zgłoszeń? Jakie są kluczowe elementy systemu ochrony Sygnalistów według wytycznych CBA?

Nieubłaganie zbliża się dzień 17 grudnia 2021 r., ostateczna data kiedy w Polsce powinny być wprowadzone w życie przepisy ustawowe niezbędne do wykonania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. Oczywiście w przypadku podmiotów prawnych w sektorze prywatnym zatrudniających od 50 do 249 pracowników, państwa członkowskie mogą wprowadzić stosowne przepisy niezbędne, do wypełnienia obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń, w życie do dnia 17 grudnia 2023 r.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada również na spółki komunalne i spółki Skarbu Państwa obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych.

Często słyszę pytanie: Czy Compliance w jednostce samorządu terytorialnego oznacza utworzenie samodzielnego stanowiska czy też raczej działu (komórki organizacyjnej)?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii nakłada w art. 8 obowiązek ustanowienia kanałów i procedury na potrzeby dokonywania zgłoszeń wewnętrznych i podejmowania działań następczych, przez podmioty prawne w sektorze publicznym, a więc i jednostek samorządu terytorialnego. Czy da się opracować jeden uniwersalny model Systemu Compliance dla samorządów?

Obserwując jak administracja publiczna w tym jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty prywatne (duzi i średni przedsiębiorcy) przygotowują się na obowiązywanie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa przypominają mi się czasy wdrażania RODO. Między nami ekspertami od Compliance mówimy: „żeby nie było jak z RODO”. A niestety jest jak z RODO.

Jaka jest rola oficera Compliance? Oczywiście przedstawiam pewien model. W rzeczywistości zakres obowiązków, sposób umocowania i pozycja oficera Compliance jest bardzo różna w różnych podmiotach – od członka Zarządu po inspektora.

Po opublikowaniu artykułu „Compliance – czyja to odpowiedzialność?” otrzymałem dużo uwag i pytań. Najcelniejsza uwaga była taka: „Owszem wszyscy odpowiadają za Compliance, ale każdy w innym zakresie i na innej podstawie”. I od razu padło pytanie: „Kto, na jakiej podstawie i w jakim zakresie odpowiada za Compliance?”.