Co to jest ugoda administracyjna?

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 1960 Nr 30 poz. 168) (dalej: k.p.a.)  dopuszcza załatwienie sprawy w postępowaniu administracyjnym także w formie ugody. Należy jednak podkreślić, że domyślnie wszelkie kwestie rozstrzygane są w formie decyzji, co świadczy o pomocniczym charakterze trybu ugodowego.

Niemniej jednak znowelizowane w 2017 r. przepisy k.p.a. wprowadziły zasadę nakazującą organom administracji publicznej dążenie do polubownego rozstrzygania kwestii spornych, m.in. właśnie poprzez nakłanianie stron o spornych interesach do zawarcia ugody.

Kiedy można zawrzeć ugodę?

Zgodnie z k.p.a. w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne zgody mogą zawrzeć ugodę administracyjna jeżeli:

• charakter sprawy na to pozwala – musi występować element sporny;
• nie sprzeciwiają się temu przepisy szczególne.

Ugoda może być zawarta przed organem administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w pierwszej instancji lub postępowanie odwoławcze, do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie.

Tryb postępowania

W pierwszym kroku jeżeli istnieją przesłanki do zawarcie ugody, organ administracji publicznej odroczy wydanie decyzji i wyznaczy stronom termin na jej opracowanie.

Należy wspomnieć, że w przypadku zawiadomienia przez jedną ze stron o odstąpieniu od zamiaru zawarcia ugody lub niedotrzymania przez strony wyznaczonego terminu, organ administracji publicznej załatwia sprawę w drodze decyzji.

Sam dokument ugody sporządzany jest na podstawie zgodnych oświadczeń stron upoważnionego pracownika organu administracji publicznej. Ugoda może być sporządzona zarówno w formie pisemnej, jak elektronicznej. W przypadku sporządzania ugody pisemnej, oświadczenia składa się przed upoważnionym pracownikiem organu.

Treść ugody

Ugoda zawiera:

• oznaczenie organu administracji publicznej, przed którym ugoda została zawarta, i stron postępowania;

· datę sporządzenia ugody;

· przedmiot i treść ugody;

• podpisy stron oraz podpis upoważnionego pracownika organu administracji publicznej z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego, a jeżeli ugoda została zawarta w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowane podpisy elektroniczne stron oraz upoważnionego pracownika organu administracji publicznej.

Przed podpisaniem ugody upoważniony pracownik organu administracji publicznej odczytuje stronom jej treść, chyba że ugoda została sporządzona w formie dokumentu elektronicznego. Ugodę włącza się do akt sprawy.

Zobacz: Prawo administracyjne

Zatwierdzenie ugody

Następnie ugoda  wymaga zatwierdzenia przez organ administracji publicznej, przed którym została zawarta. Jest to krok najważniejszy i obligatoryjny, ponieważ taka zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja administracyjna.

Dlatego też organ administracji publicznej ma prawo odmówić zatwierdzenia ugody:

• zawartej z naruszeniem prawa,

· nieuwzględniającej stanowiska dodatkowego organu, jeżeli w danej sprawie jest to wymagane,

· naruszającej interes społeczny,

• naruszającej słuszny interes stron.

Zatwierdzenie bądź odmowa zatwierdzenia ugody następuje drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Postanowienie w tej sprawie powinno być wydane w ciągu siedmiu dni od dnia zawarcia ugody.

Co ważne, w przypadku gdy ugoda zawarta została w toku postępowania odwoławczego w dniu wejścia w życia postanowienia zatwierdzającego ugodę, traci moc decyzja organu pierwszej instancji.

Ugoda staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie ojej zatwierdzeniu stało się ostateczne.

Odesłania do innych przepisów

Wiele z przepisów regulujących zawieranie ugody, szczególnie te dotyczące jej zatwierdzenia mają zastosowanie do przepisów o postępowaniu przed mediatorem. Ponadto, we wszystkich sprawach nieuregulowanych w rozdziale 8. K.p.a. dotyczącym ugody i jej zatwierdzenia, stosuje się odpowiednie przepisy dotyczące decyzji administracyjnej.