Dwa nowe przywileje zwolnionych pracowników kłopotem dla pracodawców [Nowelizacja przepisów]

Część pracowników może praktycznie od razu po wniesieniu pozwu zostać przywróconym do pracy. To przywilej dla niektórych. Więcej pracowników może skorzystać z przywrócenia do pracy od razu po korzystnym dla siebie wyroku I instancji. Nawet, gdy zaskarżył go pracodawca. Nie trzeba czekać na wyrok II instancji - wraca się do pracy na podstawie nieprawomocnego wyroku.

Nowe regulacje wprowadzono z uwagi na przewlekłość postępowań sądowych. Bez nich pracownik niesłusznie zwolniony z pracy musiałby czekać na sprawiedliwość nawet kilka lat.

Przywilej nr 1 - praca na cały czas procesu (przywilej dla niektórych)

Przywilej wprowadza art. 755⁵ § 1 k.p.c. 

Przepis stanowi takie reguły:

"§ 1. W sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy, sąd na wniosek uprawnionego na każdym etapie postępowania udzieli zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia go przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Podstawą udzielenia zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.

§ 2. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji. Przepis art. 756² stosuje się.

§ 3. Obowiązany może żądać uchylenia prawomocnego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wyłącznie jeżeli wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 52 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. Zmiana postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia jest niedopuszczalna.

§ 4. Na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia przysługuje zażalenie do sądu drugiej instancji.".

Wynika z niego, że pracownik podlegający szczególnej ochronie po zwolnieniu z pracy składa w sądzie na początku procesu wniosek o zabezpieczenie. I sąd na czas procesu nakazuje jego dalsze zatrudnienie. Sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne.

Nie każdy jest pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie więc przywilej jest ograniczony, co do stosowania. 

Pracownicy objęci szczególną ochroną  przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy

Pracownicy: którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego,  ciężarne, w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części oraz urlopu opiekuńczego – do dnia zakończenia tego urlopu, członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego, członkowie zarządu zakładowej organizacji związkowej, członkowie zakładowej organizacji związkowej, upoważnieni do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej, członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawiciele pracowników w spółce europejskiej, członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawiciele pracowników w spółdzielni europejskiej, członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawiciele pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, społeczni inspektorzy pracy, powołani do odbycia czynnej służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego, członkowie rady pracowników lub określeni w porozumieniu przedstawiciele pracowników uprawnieni do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.

Tabela pochodzi z publikacji Inforlexa, do której odsyła poniższy link:

Więcej na temat nowych zasad obowiązujących w sądach pracy przeczytasz tutaj >>>

Przywilej nr 2 - przywrócenie do pracy już po wyroku I instancji (przywilej dla każdego)

Przywilej nr 2 wprowadza art. 477² § 2 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis stanowi:

„§ 2. Uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, sąd na wniosek pracownika nakłada w wyroku na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania."

Oznacza, że już w wyroku I instancji - a więc wyroku nieprawomocnym - pracownik decyzją sądu wraca do pracy. Przywilej polega na złamaniu dla pracowników zasady, że tylko wyrok prawomocny może zmieniać rzeczywistość. 

Przykład

W 2023 r. pracownik wygrał sprawę w sądzie o niesłuszne zwolnienie z pracy. Przed wydaniem wyroku złożył wniosek i sąd nakazał dalsze jego zatrudnianie. Pracodawca wniósł apelację od wyroku. I ją wygrał w 2025 r. Pracownik jednak przez okres 2023 r. - 2025 r. normalnie pracował. 

Kłopot dla pracodawców

Nowe regulacje to oczywisty kłopot dla pracodawcy. Musi kontynuować zatrudnianie pracownika, z którym nie chciał kontynuować współpracy bez czekania na prawomocny wyrok sądu.

Podstawa prawna

art. 2 ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2023 r. poz. 1667