Brak stanowiska innego organu

Gwarancją tego obowiązku jest art. 145 § 1 pkt 6 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem wznawia się postępowanie (w sprawie zakończonej decyzją ostateczną), jeżeli decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu.

Obowiązek zwrócenia się o zajęcie stanowiska istnieje zawsze gdy wymaga tego przepis szczególny. Przepis taki może wskazywać na obowiązek wydania opinii, uzgodnienia decyzji, zgody, itd. Istotne jest to, iż stanowisko takie zająć może organ, który nie prowadzi postępowania głównego. Stanowisko takie zajmowane jest więc w odrębnym postępowaniu – tzw. incydentalnym. Wynik tego ostatniego wpływa na postępowanie główne.

Podstawą wznowienia postępowania jest w art. 145 § 1 pkt 6 k.p.a. naruszenie norm prawa procesowego, a także norm materialnego prawa administracyjnego. Podkreślenia jednak wymaga, że szczególne ustawy, które przewidują zasięgnięcie stanowiska innego organu mają charakter materialny, jednak te przepisy zawarte w tych ustawach, które nakazują zajęcie stanowiska, mają już charakter procesowy. Zajęcie stanowiska to bowiem kwestia o charakterze formalnym. Dlatego też, do powołania się na tę podstawę nie jest konieczne przedstawienie związku przyczynowego między brakiem stanowiska a treścią decyzji.

Związek między tą wadliwością a treścią decyzji nie więc znaczenia dla omawianej przyczyny wznowienia postępowania. Nawet jeżeli związek taki wystąpił, to i tak nie bada się go po wznowieniu postępowania. Jeżeli zaś wnioskodawca żąda uchylenia, zmiany decyzji ze względu na wpływ braku stanowiska na treść decyzji, wówczas możliwe jest wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. (rażące naruszenie prawa). 

Samo zaś niezasięgnięcie stanowiska przez inny organ nie stanowi rażącego naruszenia prawa (wyrok NSA z dnia 29 grudnia 1986 r., II SA 1035/86, ONSA 1986, nr 2, poz. 72). W takiej sytuacji bada się nie tyle fakt, czy nie zajęto stanowiska, ile fakt wpływu braku stanowiska na treść decyzji. Na powyższy problem można jednak spojrzeć jeszcze z innego punktu widzenia. Można mówić o sytuacji, w której decyzja administracyjna zawiera dwie wady, z których jedna stanowi podstawę wznowienia postępowania administracyjnego (brak stanowiska innego organu), a druga podstawę stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej (wpływ braku stanowiska innego organu na treść decyzji).