REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przepisy dotyczące budżetów obywatelskich do zmiany?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Przepisy dotyczące budżetów obywatelskich do zmiany?/ fot. Shutterstock
Przepisy dotyczące budżetów obywatelskich do zmiany?/ fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Do Sejmu wpłynął poselski projekt zmiany ustawy o samorządzie gminnym dotyczący budżetów obywatelskich. Nie jest to jedyna propozycja zmian w tym zakresie.

Ustawowa regulacja budżetów obywatelskich

REKLAMA

Ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych dokonano nowelizacji wszystkich trzech ustrojowych ustaw samorządowych. Wprowadzone wówczas zmiany – znajdujące zastosowanie od początku obecnej kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego – dotyczyły m.in. budżetów obywatelskich. Ustawodawca zdecydował się wprowadzić wyraźną podstawę prawną dla tej szczególnej formy partycypacji społecznej znacząco usztywniając dotychczasowe rozwiązania w tym zakresie. Wprowadzone zmiany – uznawane za byt sztywne i nieuwzględniające dotychczasowej praktyki samorządowej – od samego początku spotkały się z dość ostrą krytyką środowisk samorządowych.

REKLAMA

Zarzuty dotyczyły m.in. ograniczenia możliwości tworzenia na poziomie gminnym odrębnych puli środków w ramach budżetu obywatelskiego wyłącznie dla poszczególnych jednostek pomocniczych lub ich grup. W konsekwencji pule te nie mogły być tworzone w oparciu o inne kryteria, jak również nie mogły być wyodrębniane w gminach, które nie utworzyły jednostek pomocniczych.

Poselski projekt zmian

REKLAMA

Wychodząc naprzeciw postulatom samorządowym projekt zmian w przedmiotowym zakresie przedłożyli posłowie Klubu parlamentarnego Kukiz 15. Proponują oni, aby środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogły być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części. Podział gminy na odpowiednie części w sprawach związanych z budżetem obywatelskim ustala rada gminy w drodze uchwały. Ustawa nowelizująca miałaby wejść w życie w terminie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Projekt ustawy nowelizującej nie zawiera żadnych przepisów przejściowych.

Projektodawcy w uzasadnieniu swojego projektu wskazali, iż w obecnym stanie prawnym „jednostki pomocnicze gmin takie jak: dzielnice, osiedla, sołectwa nie mogą być dzielone na mniejsze obszary w celu otrzymania środków w ramach budżetu obywatelskiego. Taki sposób rozdziału środków eliminuje obszary o mniejszym zaludnieniu, podczas gdy to te obszary potrzebują najwięcej inwestycji. Uniemożliwia też gminom swobodę w dysponowaniu swoimi środkami w ramach części jednostek pomocniczych, w tym części dwóch lub więcej jednostek pomocniczych, które realizują wspólny projekt.”. Jednocześnie wskazali oni, iż dzięki zaproponowanym zmianom „obszary mniejsze od jednostek pomocniczych lub też znajdujące się na terenie dwóch lub więcej jednostek pomocniczych będą mogły być finansowane w ramach puli środków z budżetu obywatelskiego. Spowoduje to możliwość finansowania projektów w niedoinwestowanych częściach gmin, które rozwijają się w zbyt wolnym tempie.”

Zobacz: Budżet

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Propozycje zmian Związku Miast Polskich

Niestety projekt Kukiz 15 nie uwzględnia szeregu innych postulatów związanych z budżetem obywatelskim sformułowanych wiele miesięcy temu przez Związek Miast Polskich. ZMP już w marcu 2018 roku apelował, aby w ustawach posługiwać się jednocześnie określeniami budżet obywatelski i budżet partycypacyjny, co pozwoli na zachowanie dotychczas funkcjonujących w wielu miastach rozwiązań. Jednocześnie samorządowcy zrzeszeni w jednej z największych organizacji samorządowych postulowali wykreślenie z ustawy o samorządzie gminnym nakazujących wybór projektów w ramach budżetu obywatelskiego (partycypacyjnego) wyłącznie w drodze głosowania bezpośredniego. Proponowali także uelastycznienie przepisów dotyczących pul wydzielanych w ramach budżetu obywatelskiego (partycypacyjnego) oraz przepisów dotyczących uchwał rad gmin określających zasady i tryb przeprowadzania budżetu obywatelskiego. Niestety do dnia dzisiejszego stanowisko ZMP nie spotkało się z żadną oficjalną reakcją.

Stanowisko Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego i OPOSu

Także Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego zajęło stanowisko w sprawie konieczności zmian przepisów dotyczących budżetu obywatelskiego. Samorządowych z województwa lubuskiego zwrócili uwagę na niezwykle szeroki krąg podmiotów mogących wziąć udział w konsultacjach społecznych związanych z budżetem obywatelskim (każdy mieszkaniec gminy). Zwrócili także uwagę na brak możliwości tworzenia puli tematycznych. Stanowisko Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego zostało poparte przez pozostałe regionalne organizacje samorządowe współpracujące w ramach Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych (OPOS). Podsumowanie Przepisy dotyczące budżetów obywatelskich wymagają pilnej nowelizacji. Nowelizacja ta nie może dotyczyć jedynie wybranych fragmentów obecnej regulacji, lecz musi mieć charakter całościowy. Musi być ona przy tym połączona ze zmianami we wszystkich trzech ustrojowych ustawach samorządowych, a nie tylko ustawie o samorządzie gminnym. Należy mieć nadzieję, że potrzeba zmian w przedmiotowym zakresie zostanie możliwie szybko dostrzeżona przez parlamentarzystów.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA