Konstytucja to nie regulamin

Nie ma tygodnia, by między prezydentem a premierem nie wybuchały spory kompetencyjne. Prezes Rady Ministrów proponuje rozpoczęcie debaty publicznej nad doprecyzowaniem konstytucji. Prawnicy w Kancelarii Prezydenta uważają, że nie powinno dokonywać się zmian ustroju politycznego państwa pod wpływem bieżących wydarzeń politycznych. Konstytucjonaliści są podobnego zdania.

Konstytucja i zdrowy rozsądek

Zdaniem dr. Ryszarda Piotrowskiego, konstytucjonalisty z Uniwersytetu Warszawskiego, chęć zmiany konstytucji może być jedynie częścią konfliktu pomiędzy prezydentem a premierem. Dodaje, że te dwa organy powinny dążyć do kompromisu.

Podobnie twierdzi Andrzej Duda, minister w Kancelarii prezydenta. Uważa on, że konstytucja jasno ustala pozycję prezydenta, określając go jako najwyższego przedstawiciela państwa polskiego oraz gwaranta ciągłości władzy państwowej. Zgodnie z wyraźnym brzmieniem art. 126 ust. 2 konstytucji, to właśnie prezydent czuwa nad przestrzeganiem jej postanowień, a także stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

- Przepisy konstytucji w powiązaniu z preambułą i innymi przepisami konstytucji oraz ustaw, w sposób jednoznaczny przesądzają, że prezydent ma nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek uczestniczyć w podejmowaniu decyzji w najważniejszych wewnętrznych oraz zagranicznych sprawach państwa. W konsekwencji również i rząd ma obowiązek współdziałania z prezydentem w tym zakresie, a w szczególności konsultowania z głową państwa wszelkich takich posunięć w zakresie bieżącej polityki wewnętrznej i zagranicznej, które mogą mieć wpływ na pozycję Polski na arenie międzynarodowej, suwerenność kraju, czy też bezpieczeństwo - mówi Andrzej Duda.

- Konstytucja rozstrzyga o kompetencjach prezydenta i premiera na tyle wyraźnie i precyzyjnie, że prawnik nie może już tutaj zbyt wiele dodać. Konstytucja nie może być tak szczegółowa, że przekształci się w regulamin rządzenia. Musi być zachowana pewna sfera, którą trzeba wypełnić zdrowym rozsądkiem i zdolnością do współdziałania - podsumowuje Ryszard Piotrowski.

Każdy z ustrojów politycznych będzie się sprawdzał, jeśli organy władzy wykonawczej będą potrafiły ze sobą dobrze współpracować dla dobra kraju.

Jaki system najlepszy

- Obecnie istnieje podział władzy pomiędzy prezydenta i premiera, ale prezydent nie ponosi żadnej politycznej odpowiedzialności. Należałoby pójść albo konsekwentnie w kierunku systemu prezydenckiego, albo parlamentarnego - uważa prof. Antoni Kamiński z Instytutu Studiów Politycznych Państwowej Akademii Nauk.