Jak przygotować inwestycję komunalną na obszarze Natura 2000

Na terenach Programu Natura 2000 niedozwolona jest realizacja inwestycji przemysłowych oraz takich, które mogłyby znacząco negatywnie wpłynąć na taki obszar. Ponieważ trudno dziś o wskazanie inwestycji zupełnie neutralnej dla środowiska, przepis ten teoretycznie może oznaczać zakaz podejmowania jakiekolwiek działalności na obszarze Natura 2000. W praktyce możliwe jest przeprowadzenie inwestycji znacząco negatywnie oddziałującej na obszary Natura 2000, ale tylko po spełnieniu następujących warunków, gdy:

• przedsięwzięcie ma nadrzędne znaczenie dla interesu publicznego,

• przedsięwzięcie nie posiada żadnych alternatywnych rozwiązań,

• zostaną zastosowane środki kompensujące szkody wyrządzone przyrodzie.

W przypadku projektu, który ma być finansowany przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych, przygotowania należy rozpocząć od dokładnego zapoznania się z dyrektywami unijnymi, leżącymi u podstaw Programu Natu- ra 2000, są to: 79/409/EWG oraz 92/43/EWG.

Na podstawie tych dokumentów oraz prawa krajowego należy ocenić, jakie inwestycje można realizować, pamiętając o tym, iż projekt nie może szkodzić ochronie przyrody.

Przygotowując studium wykonalności dla omawianego projektu, należy przedstawić informację, czy projekt (lub element zakresu rzeczowego) jest realizowany na terenie objętym ochroną w ramach utworzonego czy projektowanego do utworzenia obszaru Natura 2000. W przypadku odpowiedzi pozytywnej należy podać nazwę oraz numer obszaru oraz określić możliwe oddziaływania projektu na stan środowiska, w tym w szczególności na gatunki objęte ochroną w myśl wymienionych wyżej dyrektyw. W opisie projektu należy także uwzględnić roboty kompensacyjne i naprawcze na terenie inwestycji, który należy do obszaru Natura 2000.

Kolejnym wymogiem jest uzyskanie z urzędu wojewódzkiego oceny oddziaływania inwestycji na środowisko naturalne. Przygotowując analizę finansową projektu, który ma być realizowany na obszarach objętych programem, pamiętać trzeba o tym, iż część wydatków pochłania naprawa szkód, jakie mogą powstać w środowisku przy realizacji inwestycji.

Istotnym ograniczeniem, jakie można natrafić, planując inwestycję na obszarze Natura 2000, jest występowanie tam siedliska lub gatunku o tzw. znaczeniu priorytetowym. W takiej sytuacji realizacja inwestycji możliwa jest wyłącznie w celu: ochrony zdrowia i życia ludzi, zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego oraz uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego.

W takim przypadku możliwa jest budowa oczyszczalni ścieków czy kanalizacji, gdyż będzie to miało korzystne następstwa dla środowiska przyrodniczego, jednakże już budowa drogi na obszarze, gdzie występują priorytetowe siedliska lub gatunki, może być trudna (np. sprawa obwodnicy Augustowa).

WNIOSEK

W przypadku inwestycji na terenach Natura 2000 należy znaleźć złoty środek pomiędzy rozwojem regionalnym a ochroną środowiska. W przeciwnym razie Polska popełni błąd Niemiec, które, chcąc chronić środowisko w Bawarii, wprowadziły takie przepisy, iż ostatecznie teren ten znacznie się wyludnił. Teraz dopiero widać, że był to błąd - próbują go naprawić, co okupione jest sporymi nakładami finansowymi

ANDRZEJ FERBER

project manager, Eficom