Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w gospodarowaniu odpadami – ważne dla samorządów

Krzysztof Adamczyk
audytor wewnętrzny z praktyką w jednostkach samorządu terytorialnego, ekspert w zakresie inwestycji i zarządzania projektami, dziennikarz specjalizujący się w tematyce prawa samorządowego, finansów publicznych oraz zamówień publicznych

Samorządy muszą przygotować się do wdrożenia nowych regulacji w obszarze komunalnej gospodarki odpadami. Znowelizowane przepisy zakładają m.in. możliwość objęcia komunalnym systemem wywozu odpadów właścicieli nieruchomości niezamieszkanych, w domach wielorodzinnych nie będzie już odpowiedzialności zbiorowej, tu mają pojawić się inteligentne pojemniki na śmieci. Co wydaje się jednak zmianą szczególnie istotną - ograniczona zostanie maksymalna stawka opłat wyliczana z uwzględnieniem metody „od ilości zużytej wody”.

Pod koniec sierpnia br. Prezydent podpisał ustawę z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (dalej: ustawa zmieniająca lub nowelizacja). Intencją ustawodawcy było wprowadzenie rozwiązań, które mają na celu ograniczenie wzrostu kosztów gospodarowania odpadami. Czy samorządy rzeczywiście odczują obniżenie tych kosztów?

WAŻNE

Uchwała rady gminy podjęta przed dniem wejścia w życie znowelizowanych przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w której rada gminy, dla nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, dokonała wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie ilości zużytej wody z danej nieruchomości - zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowej uchwały, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.

 

 

 

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Opłata maksymalna przy metodzie „od wody”

Coraz więcej samorządów przyjmuje system naliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oparty na iloczynie zużytej wody z danej nieruchomości. To spowodowało drastyczny wzrost opłat miesięcznych i wywoływało liczne protesty społeczne. W niektórych przypadkach sprawy rozstrzygane są przed sądami administracyjnymi. Nierozwiązana pozostawała kwestia ustawowo ustanowionej górnej granicy takiej opłaty.

Maksymalna wysokość opłaty obliczanej na podstawie metody „od ilości zużytej wody” wynosi 7,8% miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za gospodarstwo domowe - to obecnie kwota w wysokości ok. 150 zł.

Niektóre samorządy dobrowolnie stosowały praktykę ograniczenia górnej stawki tak wyliczanej opłaty, stosując w uchwałach zapis, że „opłata miesięczna nie może być wyższa niż X zł”, jednak co do zasady pozostawało to dobrą wolą organu stanowiącego.

Po zmianie przepisów samorządom została narzucona maksymalna wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obliczana z wykorzystaniem iloczynu zużytej wody z danej nieruchomości. Maksymalna stawka opłaty nie może przekraczać 7,8% miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za gospodarstwo domowe. Tak wyliczony górny limit to kwota ok. 150 zł. Gminy, w których stosowną uchwałą wprowadzono opłatę liczoną od ilości zużytej wody, są zobowiązane do podjęcia nowej uchwały, w której uwzględnione zostaną nowe przepisy dotyczące maksymalnej wysokości opłaty. W dotychczasowym brzmieniu uchwała rady gminy może obowiązywać tylko do końca bieżącego roku.

WAŻNE

Uchwała rady gminy, której podstawę stanowi art. 6k ust. 1 okt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, tj. ustalająca stawkę opłaty za pojemnik lub worek o określonej pojemności, podjęta przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowej uchwały, nie dłużej jednak niż do 30 czerwca 2022 r.

Opcja trzech pojemników

Gmina, zgodnie z nowymi przepisami, będzie mogła na swoim obszarze lub jego części wprowadzić segregację odpadów z wykorzystaniem tylko trzech frakcji, a nie jak w standardzie - pięciu frakcji. Wdrożenie rozwiązania systemu trzech pojemników nie odbywa się z automatu.  Wymagane jest wcześniejsze uzyskanie przez wójta (odpowiednio burmistrza, prezydenta miasta) zgody Ministra Klimatu i Środowiska. Ta wydawana będzie w formie bezterminowej decyzji administracyjnej.

W ramach odstępstwa, przy wykorzystywaniu selektywnej zbiórki w trzech frakcjach, nie będzie można dowolnie mieszać odpadów. Dozwolone będzie wyłącznie łączenie odpadów, które standardowo gromadzone są w workach zielonym i żółtym, czyli plastik i metal ze szkłem.

W tym miejscu nasuwa się wątpliwość co do intencji wprowadzenia takiego rozwiązania, które co do zasady oparte jest na uznaniowym działaniu ministra. Jak to będzie wyglądać w praktyce, że w jednej gminie (lub w części gminy) będą obowiązywać trzy frakcje, a w drugiej, np. w gminie sąsiedniej, wymagać się będzie utrzymania pięciu frakcji? Brak utrzymania jednolitości systemu zapewne powodować będzie wiele nieporozumień.

Minister Klimatu i Środowiska będzie mógł zezwolić w drodze decyzji, na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, na odstępstwa dla poszczególnych gmin w przedmiocie sposobu selektywnego zbierania odpadów komunalnych ‒ możliwość zbierania w jednym pojemniku tworzyw sztucznych, metali oraz szkła.

W systemie i za wyższą stawkę

Rada gminy będzie mogła podjąć uchwałę o objęciu komunalnym systemem odbierania odpadów nieruchomości niezamieszkanych (np. biurowców, galerii handlowych czy restauracji). Właściciele tych nieruchomości będą mieć 60 dni ‒ od momentu publikacji przedmiotowej uchwały rady gminy ‒ na złożenie oświadczenia o wyłączeniu się z gminnego systemu odbierania odpadów. Jeżeli takiego oświadczenia nie złożą, automatycznie zostaną objęci gminnym systemem.

Podwyższona została maksymalna stawka opłaty za odpady komunalne dla nieruchomości niezamieszkanych 1,3% dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za pojemnik lub worek o pojemności 120 litrów. To ma umożliwić efektywne rozłożenie kosztów systemu pomiędzy nieruchomości zamieszkane i niezamieszkane.

Nieruchomości niezamieszkane w dotychczasowej praktyce niechętnie obejmowane były systemem gminnym ze względu na zbyt niskie stawki opłaty, które zazwyczaj nie pokrywały wszystkich ponoszonych przez gminę kosztów. Niemniej właściciele tych nieruchomości pozostający poza systemem byli problematyczni - gmina miała ograniczone możliwości weryfikacji, czy ci mają podpisaną umowę z firmą na wywóz śmieci i czy śmieci faktycznie są przez nich segregowane.

WAŻNE

W przypadku gdy rada gminy podjęła uchwałę, w której objęła nieruchomości niezamieszkane gminnym systemem przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, właściciele tych nieruchomości pozostają objęci systemem do dnia, w którym zacznie obowiązywać następna umowa w sprawie zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy.

Właściciele nieruchomości rekreacyjno-letniskowych będą mogli rozliczać się z opłaty za odpady komunalne na tych samych zasadach jak właściciele nieruchomości niezamieszkanych, czyli od pojemnika.

Segregacja kontrolowana

Samorządy będą mogły stosować indywidualny system rozliczeń opłat za wywóz śmieci również w zabudowie mieszkaniowej wielorodzinnej. Przyjęcie w uchwale tego rozwiązania zwolni tych segregujących mieszkańców bloków z tzw. odpowiedzialności solidarnej za osoby, które nie przestrzegają selektywnej zbiórki odpadów.

Uchwała w sprawie rozliczeń indywidualnych może dotyczyć wszystkich albo tylko określonych nieruchomości zabudowanych budynkami wielorodzinnymi. Jest to uzależnione od tego, czy właściciele nieruchomości w uzgodnieniu z gminą zapewnią techniczne możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach na wszystkich nieruchomościach albo na części takich nieruchomości.

Mieszkańcy budynków wielolokalowych będą mogli być indywidualnie rozliczani z obowiązku selektywnego zbierania odpadów. Gmina w porozumieniu z właścicielem nieruchomości będzie mogła wdrożyć systemy, które pozwolą na rozliczanie poszczególnych mieszkańców np. bloku z obowiązku selektywnego zbierania odpadów ‒ możliwe będzie odejście od tzw. odpowiedzialności zbiorowej za nieselektywne zbieranie.

 

 

 

 

 

Indywidualne rozliczanie wymagać będzie oczywiście wprowadzenia systemu identyfikacji użytkowników, tak aby możliwa była weryfikacja, czy mieszkańcy w sposób prawidłowy dokonują segregacji śmieci. To możliwe będzie dzięki zastosowaniu kodów kreskowych bezpośrednio na workach do zbierania śmieci. Śmietniki i altany śmietnikowe będą musiały być dostosowane do nowego systemu przez spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe na własny koszt.

 

Gminy będą mogły weryfikować informacje podawane w deklaracjach o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi poprzez korzystanie z różnych źródeł informacji będących w posiadaniu gminy ‒ np. w celu potwierdzenia liczby osób zamieszkujących w danym gospodarstwie domowym.

Dopłaty ze środków własnych

System gospodarowania odpadami komunalnymi co do zasady musi się samobilansować. Praktyka pokazuje jednak, że utrzymanie takiego stanu rzeczy w wielu gminach jest niezwykle trudne. Utrzymanie równowagi pomiędzy przychodami z opłat za śmieci a kosztami ich odbioru powoduje konieczność ustalenia drastycznie wysokich stawek, które są nie do zaakceptowania przez mieszkańców. Samorządy nie miały możliwości pokrywania strat ze środków własnych.

Zmienione przepisy wprowadzają możliwość dokładania do rachunków za śmieci swoim mieszkańcom. W szczególnych przypadkach, np. gdy musiałby nastąpić drastyczny wzrost stawki za śmieci, gmina - zgodnie z prawem - z własnych środków ma możliwość dokonać dopłaty do systemu gospodarki odpadami komunalnymi.

Samorządy ze środków własnych będą mogły dokonywać dopłat do systemu gospodarowania odpadami. Gminy będą mogły skorzystać z tego rozwiązania w szczególności w sytuacjach nadzwyczajnych, np. w przypadku znacznego wzrostu cen za zagospodarowanie odpadów ‒ brak możliwości pokrycia wszystkich kosztów z pobranych od mieszkańców opłat, konieczność znacznego podwyższenia pobieranych opłat itp.

Usprawnienie systemu

Ustawa zmieniająca wprowadza rozwiązania, które mają usprawnić funkcjonowanie instalacji przetwarzających odpady komunalne, w tym wydłużono czas magazynowania odpadów czy też zniesiono obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów. Dotyczy to podmiotów gospodarujących odpadami niepalnymi, które nie są odpadami niebezpiecznymi.

Skrócony został również czas na podjęcie działalności objętej zezwoleniem z dwóch lat do roku.

🅒 🅟

Podstawa prawna

  • ustawa z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz.U. z 2021 r. poz. 1648)

Krzysztof Adamczyk

audytor wewnętrzny z praktyką w jednostkach samorządu terytorialnego, ekspert w zakresie inwestycji i zarządzania projektami, dziennikarz specjalizujący się w tematyce prawa samorządowego, finansów publicznych oraz zamówień publicznych

Gazeta Samorządu i Administracji

 

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Euro 2024. Ile razy reprezentacja Polski grała w mistrzostwach? Kiedy najbliższy mecz o eliminacje?

Euro 2024. Polscy piłkarze czterokrotnie dotychczas grali w mistrzostwach Europy. Trzy razy po eliminacjach - w 2008, 2016 i 2021 roku, a w 2012 jako współgospodarze, obok Ukrainy. Zmagania o udział w kolejnej imprezie tej rangi - w 2024 w Niemczech - rozpoczną od piątkowego meczu z Czechami w Pradze.

M. Pietrzak: wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych

Będą wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych - zapowiedziała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

Program Dobrowolnych Nabyć nieruchomości pod CPK tylko do 7 kwietnia. Później wywłaszczenia

Właściciele nieruchomości położonych na terenie przyszłego lotniska Centralnego Portu Komunikacyjnego na zgłoszenie się do Programu Dobrowolnych Nabyć mają czas do 7 kwietnia. Później grunty pod lotnisko będą wywłaszczane. Wkrótce ruszy podobny program obejmujący tereny wokół planowanego lotniska. 

Brakuje 13 000 policjantów. Dlaczego mundurowi odchodzą?

Podwyżki, dodatki stażowe, waloryzacja, czyli dorzucanie pieniędzy, bez reformy struktur, nic nie dało. W tym roku ze służby odeszło już 6,5 tys. osób, przyjęto 772. Policjanci są przeciążeni pracą i zniechęceni. Efekty? Nie ma patroli na ulicach, częściej dochodzi do pospolitych przestępstw, np. kradzieży w 2022 r. było 124 tys. – to o 12 tys. więcej.

Prezes ZUS: pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów przed Wielkanocą [Harmonogram]

Pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów i rencistów jeszcze przed Świętami Wielkanocnymi - przekazała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska. Aby otrzymać to świadczenie nie trzeba składać żadnego wniosku, ZUS zrobi to automatycznie.

PFRON: Dopłata 120 000 zł do samochodu osobowego. Wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu

PFRON udostępnił wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu. Dokumenty służą rozliczeniu dofinansowania do samochodu dla osoby niepełnosprawnej. Można otrzymać nawet 120 000 zł.  

Rząd chwali się 30 korzystnymi dla Polaków zmianami w podatkach

Ministerstwo opublikowało listę korzystnych zmian w podatkach wprowadzonych od 2016 r. Jest to prawdopodobnie odpowiedź na zestawienie szeregu podwyżek podatków, opłat i niekorzystnych rozwiązań przez money.pl. 

Duża podwyżka: 4765,32 zł brutto dla osoby niepełnosprawnej. Świadczenie wspierające i jednocześnie renta socjalna w 2024 r.

Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów. Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowało MRiPS.

Niewyjaśnione problemy trawienne. Zespół alfa-gal. Czy to skutek ukąszenia kleszcza?

The American Gastroenterological Association (AGA) opublikowało nowe wytyczne kliniczne, aby pomóc lekarzom i pacjentom w określeniu, czy niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego są spowodowane zespołem alfa-gal, alergią pokarmową na mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego powodowaną przez ukąszenie kleszcza amerykańskiego. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w roku 2021 w Krakowie.

MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

"Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej.