REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiana nazwy ulicy także przez wojewodę – znikną ostatni totalitarni patroni placów i ulic

Artur Tim
LL.M. Eur. (LMU), Tłumacz przysięgły języka niemieckiego, doradca podatkowy, doradca restrukturyzacyjny, Tax Data Scientist, Doktorant z zakresu technologii podatkowej Uni. St.Gallen (Szwajcaria).
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Zmiana nazwy ulicy także przez wojewodę – znikną ostatni totalitarni patroni placów i ulic
Zmiana nazwy ulicy także przez wojewodę – znikną ostatni totalitarni patroni placów i ulic

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 2 września 2016 roku wchodzi w życie ustawa z dnia 1 czerwca 2016 roku o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Ustawa przyznaje wojewodzie kompetencję do stwierdzenia nieważności uchwały nadającej nazwę budowli, obiektowi lub urządzeniu użyteczności publicznej, w zakresie, w jakim propaguje komunizm lub inny ustrój totalitarny.

Jeżeli nazwa obowiązuje w dniu wejścia w życie ustawy – samorządy otrzymają rok na dostosowanie nazw do nowych wymogów. W przypadku niewywiązania się z tego obowiązku do dnia 2 września 2017 roku, wojewoda będzie zobligowany do wydania zarządzenia zastępczego, w którym zmieni nazwę na zgodną z wymogami ustawy. Gwarancją dla samorządu ma być uzależnienie wykonania kompetencji przez wojewodę od opinii IPN.

REKLAMA

Przedmiot regulacji - ulice bez komunistycznych patronów

REKLAMA

Projekt ustawy pochodził od Senatu i był motywowany dwudziestopięcioleciem zmian ustrojowych w Polsce. Zdaniem Senatu komunistyczni patronowie nazw ulic i placów działają na społeczeństwo demoralizująco. Nadal można spotkać w polskich gminach ulice Armii Ludowej, czy też Polskiej Partii Robotniczej.

Istotą wprowadzonej procedury jest przyznanie wojewodzie kompetencji do stwierdzenia nieważności uchwały nadającej nazwę propagującą ustrój totalitarny - w przypadku jej nadania później niż 2 września 2016 roku. Jeżeli w ciągu 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia nadzorczego nie zostanie nadana nowa nazwa, a jej nadanie będzie konieczne do oznaczania adresów, wojewoda został zobligowany do wydania zarządzenia zastępczego, w którym nada nazwę zgodną z wymogami ustawy.

W przypadku nazw nadanych do dnia wejścia w życie ustawy włącznie, samorządy mają czas na dostosowanie nazw do dnia 2 września 2017 roku. Po upływie tego terminu wojewoda będzie zobligowany do wydania zarządzenia zastępczego, w którym zmieni sporną nazwę.

REKLAMA

W obu przypadkach skorzystanie przez wojewodę z przyznanych kompetencji zostało uzależnione od uzyskania opinii potwierdzającej niezgodność spornej nazwy z ustawą, która to opinia będzie wydawana przez Instytut Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W odniesieniu do nazw ulic, budynków, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,  obowiązujących w dniu 2 września 2016 roku, samorządy mają rok na zmianę nazwy. Po tym czasie wojewoda będzie uprawniony do wydania zarządzenia zastępczego, którym zmieni sporną nazwę. W odniesieniu do nazw nadawanych po 2 września 2016 roku, wojewoda będzie posiadał kompetencję do stwierdzenia nieważności uchwały nadającej sporną nazwę i dopiero wobec braku reakcji samorządu – do nadania nowej nazwy ulicy.

Ustawa znajdzie zastosowanie do nazw budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, w tym dróg, ulic, mostów i placów, nadawanych przez jednostki samorządu terytorialnego, ich związki oraz związki metropolitalne. Nazwy takie nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować. Za propagujące komunizm, w myśl ustawy, „uważa się także nazwy odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989”.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r.

Sytuacje sporne

Określenie, czy nazwy propagują ustrój komunistyczny lub inny ustrój totalitarny może być problematyczne. Z tego też względu IPN już teraz deklaruje pomoc samorządom w określeniu, czy nadane bądź planowane nazwy propagują ustrój komunistyczny lub inny totalitarny, w rozumieniu ustawy. Dane kontaktowe do osób odpowiedzialnych w poszczególnych oddziałach dostępne są na stronie internetowej IPN: http://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/polityka-historyczna/zmiany-nazw-ulic/33303,Komunikat-w-sprawie-nazw-ulic-placow-oraz-patronow-i-imion-instytucji-publicznyc.html

Gminna biblioteka publiczna nosi nazwę postaci, której niektórzy mieszkańcy zarzucali bycie symbolem ustroju komunistycznego. Według innych mieszkańców osoba ta była co prawda wykorzystywana przez komunistyczną propagandę, co nie wpływa jednak na ocenę jej osiągnięć. Jeśli gmina nie podejmie uchwały o zmianie nazwy do 2 września 2017 roku oraz jeśli nazwa ta zostanie uznana przez wojewodę za propagującą ustrój komunistyczny i IPN wyda opinię potwierdzającą taki przymiot nazwy, wówczas wojewoda będzie zobligowany do zmiany nazwy biblioteki zarządzeniem zastępczym. Gmina może zabezpieczyć się poprzez sporządzenie wniosku do odpowiedniego oddziału IPN i wydanie przez Instytut opinii, w której nie zostanie potwierdzona niezgodność nazwy z ustawą.

Wydana przez IPN, na wniosek samorządu, informacja nie będzie miała charakteru wiążącego. IPN formalnie będzie mógł zmienić zajęte stanowisko. Jeśli IPN zmieni opinię na skutek wniosku wojewody, a w sprawie nie zostaną ujawnione nowe okoliczności, skorzystanie z kompetencji do wydania zarządzenia zastępczego przez wojewodę budziłoby uzasadnione wątpliwości pod kątem legalności postępowania wojewody.

Drogi wewnętrzne

Wydanie zarządzenia zastępczego w sprawie nadania nazwy drodze wewnętrznej wymaga uzyskania pisemnej zgody właścicieli terenów, na których jest ona zlokalizowana. Pisemna zgodna wymagana jest zarówno gdy nazwa została nadana przed, jak i po wejściu w życie ustawy.

Konsekwencje wejścia w życie ustawy

Wprowadzone zmiany na podstawie ustawy nie będą miały wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową, jak również wolne od opłat będą wszelkie pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących ujawnienia w księgach wieczystych oraz uwzględnienia w rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych zmiany nazwy dokonanej na podstawie ustawy.


Ze względów finansowych, w szczególności mniejsze gminy często nie mogły pozwolić sobie na zmianę nazw wzbudzających kontrowersje. Jednak z drugiej strony, propagowanie ustrojów totalitarnych jest nie tylko „demoralizujące”, ale wręcz penalizowane na gruncie art. 256 k.k. Ustawa z pewnością wywoła spory, zwłaszcza w odniesieniu do nazw upamiętniających postacie, których działalność nie jest jednoznacznie oceniana.

Ustawa wprowadza ograniczenie w czasie kompetencji wojewody do zmiany spornej nazwy – w terminie 3 miesięcy od upływu okresu wyznaczonego samorządom na zmianę nazw ulic. Do terminu na wydanie zarządzenia zastępczego nie wlicza się jednak okresu wydawania opinii przez IPN - co do zasady dwutygodniowego.

Na pozytywną ocenę zasługuje inicjatywa Instytutu Pamięci Narodowej, mająca zapobiegać spornym sytuacjom i zabezpieczać interesy samorządu. Należy jednak podkreślić, że procedura wydawania opinii przez IPN na wniosek samorządu nie została uregulowane w ustawie - brakuje zatem wyraźnego i znajdującego ustawową podstawę trybu zabezpieczenia przed skutkami rozbieżności w ocenach konkretnych postaci, dat oraz wydarzeń.

Artur Tim, Mariański Group

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego wpisanych na ministerialną listę produktów tradycyjnych

Na ministerialną listę produktów tradycyjnych trafiło 11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego. Są to między innymi bandzwoły z fasolą, trawnicka lemieszka i szczodroki karczmiskie. 

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. [Projekt rozporządzenia]

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. Projekt trafił do konsultacji.

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych. Jak złożyć wniosek? Jakie są stawki dopłat do powierzchni zniszczonych upraw?

Dlaczego Polska sprzeciwia się umowie UE-Mercosur? Trzy główne powody, a także możliwe scenariusze

Polska jednoznacznie mówi "nie" umowie handlowej UE-Mercosur. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ostrzega przed jej konsekwencjami dla rolnictwa i standardów produkcji w UE. Co budzi największe obawy? Jakie będą dalsze kroki Unii Europejskiej i polskiego rządu?

REKLAMA

D. Trump: rozważę wycofanie się z NATO, jeśli Europejczycy nie będą traktować nas uczciwie

Jeśli Europejczycy będą traktować nas uczciwie, zostaniemy w NATO, ale jeśli nie, absolutnie rozważę wyjście z Sojuszu - oświadczył prezydent elekt USA Donald Trump w wywiadzie w NBC. Trump powiedział też, że Ukraina może spodziewać się mniejszego wsparcia i że "aktywnie" stara się doprowadzić do końca wojny.

Matura 2025. Próbny egzamin z matematyki. Odpowiedzi [ARKUSZE Z CKE]

W czwartek 5 grudnia rozpoczęły się się próbne egzaminy maturalne organizowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Potrwają do 17 grudnia. Dziś 6 grudnia egzamin z matematyki. Publikujemy zadania wraz z odpowiedziami. 

Samorządy apelują o zmiany: Obecne regulacje mogą przynieść więcej szkód niż korzyści organizacjom pracującym z dziećmi i młodzieżą

Samorządowcy deklarują poparcie dla idei ochrony małoletnich i przeciwdziałania przestępstwom na tle seksualnym. Alarmują jednak, że obowiązujące przepisy powodują nadmierną biurokratyzację oraz utrudniają funkcjonowanie małych, lokalnych organizacji pracujących z dziećmi i młodzieżą. Niektóre podmioty będą zmuszone do ograniczenia swojej działalności.

W Sejmie: nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie. I kontroli przez kuratorów

Nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie, aby nie była możliwa sytuacja, że po zsumowaniu "okienek" i godzin pracy w klasach musieli przebywać w szkole dłużej niż 8 h dziennie. I kontroli przez kuratorów tego limitu (z wyjątkiem incydentalnych sytuacji jak rady, zebrania, wycieczki). Kontrolowani mieliby być dyrektorzy szkół.

REKLAMA

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

REKLAMA