Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ministerstwo Finansów pogrążyło samorządy

Wioletta Kępka
Nowe przepisy w sprawie zasad obliczania długu publicznego spowodowały, że z dnia na dzień prawie 100 samorządów i związków samorządowych jest zagrożonych przekroczeniem dopuszczalnego poziomu zadłużenia. Jednostki te muszą wdrożyć programy ostrożnościowe.

1 stycznia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 23 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa (dalej: rozporządzenie w sprawie obliczania długu publicznego). Najważniejsza zmiana dla jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST) dotyczy rozszerzenia definicji kredytów i pożyczek zaliczanych do długu.

Nowa definicja kredytów i pożyczek

Rozporządzenie w sprawie obliczania długu publicznego przewiduje, że od 2011 roku do kredytów i pożyczek zaliczane są także:

● umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, które mają wpływ na poziom długu publicznego,

● papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona,

● umowy sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

● umowy leasingu zawarte z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy,

● umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związane z finansowaniem usług, dostaw, robot budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu (tzw. kredyt handlowy) z podziałem na:

1) krótkoterminowe – o pierwotnym terminie zapłaty nie dłuższym niż rok lub podlegające spłacie na żądanie,

2) długoterminowe – o pierwotnym terminie zapłaty dłuższym niż rok.

Definicja kredytów i pożyczek w obowiązującym do 31 grudnia 2010 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z 20 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, nie była tak rozbudowana i obejmowała jedynie pożyczki i kredyty z uwzględnieniem podziału na krótko- i długoterminowe. Do długu nie zaliczały się m.in. kredyty handlowe, czyli zobowiązania powstające w wyniku bezpośredniego udzielenia pożyczki przez dostawców lub producentów na transakcje dotyczące wyrobów i usług. Wyjątek stanowiły kredyty handlowe przejęte od dostawców lub producentów przez bank.

Czytaj także: Pożyczki z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego>>

Zagrożone samorządy

Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy w 2010 roku przeprowadziła analizę zadłużenia jednostek w województwie kujawsko-pomorskim, z której wynikało, że większość kredytów handlowych udzielonych samorządom przejęły banki. Kredyty te powinny więc zostać zaliczone do zadłużenia.

Skłoniło to pozostałe RIO do przeanalizowania pod tym kątem także zadłużenia samorządów w pozostałych województwach, zwłaszcza w kontekście obwiązującej od początku roku zasady zaliczania wszystkich kredytów handlowych do długu.

Analizę przeprowadzono na podstawie publikowanych przez Ministerstwo Finansów danych ze sprawozdań Rb-Z oraz Rb-NDS za III kwartał 2010 r. Nie wzięto przy tym pod uwagę wyłączeń, które przewiduje art. 170 ust. 3 ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (dalej: ustawa z 30 czerwca 2005 r.), a więc papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciąganych w związku z realizacją inwestycji współfinansowanej ze środków unijnych. Ponadto wszystkie kredyty handlowe zaliczono do długu (choć dane dotyczyły sytuacji, gdy do długu zaliczały się jedynie kredyty handlowe przejęte przez banki).

Z analizy RIO wynika, że w 2011 roku zagrożone przekroczeniem dopuszczalnych poziomów zadłużenia są 94 jednostki, głównie miasta i gminy oraz związki gmin. Jeszcze więcej samorządów niebezpiecznie zbliża się do tej granicy.

Oczywiście, RIO wskazują na konieczność przeprowadzenia dokładniejszych analiz, biorących pod uwagę m.in. zobowiązania wynikające z inwestycji unijnych. Jednoczenie RIO zaapelowały do samorządów o zwrócenie szczególnej uwagi na poprawne sporządzenie sprawozdań Rb-Z oraz Rb-NDS za IV kwartał 2010 r. Ma to umożliwić wszystkim zainteresowanym ustalenie faktycznej skali wpływu nowej regulacji na wskaźniki zadłużenia JST.

Sprawozdanie Rb-Z i Rb-NDS za IV kwartał 2010 r. zarządy JST muszą przekazać właściwej RIO do 23 lutego 2011 r. Sprawozdanie należy przekazać w formie dokumentu oraz pliku elektronicznego.

Programy naprawcze

Do końca 2013 r. obowiązują wskaźniki zadłużenia przewidziane w art. 169 i 170 ustawy z 30 czerwca 2005 r. A zatem:

● łączna kwota spłat pożyczek i kredytów oraz wykupu obligacji nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok dochodów oraz

● łączna kwota długu JST na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym.

Jeżeli JST przekroczy dopuszczalne poziomy zadłużenia, nie może zaciągać kolejnych zobowiązań. Musi także wdrożyć program naprawczy, dzięki któremu nastąpi poprawa sytuacji finansowej. Na realizację takiego programu samorząd może otrzymać pożyczkę z budżetu państwa.

Ponadto premier może zastąpić władze samorządowe, zarówno zarząd, jak i radę lub sejmik, komisarzem (art. 97 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; art. 84 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym; art. 85 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa). Podstawą takiej decyzji może być bowiem m.in. niewywiązywanie się przez władze samorządowe z obowiązków nałożonych przez przepisy, w tym przypadku dotyczące dopuszczalnych poziomów zadłużenia.

NOWE ROZPORZĄDZENIE W SPRAWIE DŁUGU PUBLICZNEGO MOŻE WYKRACZAĆ POZA USTAWOWE UPOWAŻNIENIE

Na temat katalogu długów samorządowych wypowiedział się m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: WSA) we Wrocławiu. W wyroku z 13 maja 2010 r. (sygn. akt III SA/Wr 22/10), WSA stwierdził m.in., że umowa forfaitingu mieści się w dyspozycji art. 11 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, czyli w zakresie wymagalnych zobowiązań uznanych za bezsporne przez właściwą jednostkę sektora finansów publicznych, będącą dłużnikiem. Powołany przepis nie zalicza jednak do długu publicznego niewymagalnego wynagrodzenia należnego wykonawcy z tytułu wykonania zadania inwestycyjnego oraz z tytułu niewymagalnych odsetek od kwoty tego wynagrodzenia, do których zapłaty zobowiązana jest JST, w przypadku finansowania inwestycji przy wykorzystaniu wykupu wierzytelności w formie umowy forfaitingu. WSA stwierdził także, że katalog zobowiązań zaliczanych przez ustawę do długu publicznego w art. 11 ust. 1 ma charakter zamknięty. Katalogu tego nie można rozszerzać w drodze interpretacji. Zatem Kolegium RIO, rozszerzając katalog zobowiązań zaliczanych do długu publicznego bez wymaganego upoważnienia ustawowego, wykroczyło poza swe ustawowe kompetencje nadzorcze.

Oczywiście, wyrok ten dotyczy ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, jednak art. 72 ust. 12 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, który opisuje państwowy dług publiczny, jest praktycznie tożsamy.

Czytaj także: Klasyfikacja tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego>>

Podstawy prawne

•  Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157 poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1726)

•  Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. nr 157, poz. 1241)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 106, poz. 675)

•  Rozporządzenie Ministra Finansów z 23 grudnia 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa (Dz.U. nr 252, poz. 1692)

•  Rozporządzenie Ministra Finansów z 20 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa (Dz.U. nr 112, poz. 758) – nie obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.

KOMENTARZ

RYSZARD RESZKE, skarbnik Gliwic

To kolejny krok w stronę ograniczenia samorządności

– W mojej opinii rozporządzenie w sprawie obliczania długu publicznego wykracza poza zakres ustawowego upoważnienia oraz jest sprzeczne z linią orzeczniczą, np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (patrz: ramka). Wyrok, co prawda, dotyczy ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, jednakże brzmienie przepisu dotyczącego państwowego długu publicznego w ustawie 27 sierpnia z 2009 r. o finansach publicznych jest identyczne. Wypowiedź niektórych przedstawicieli Regionalnych Izb Obrachunkowych potwierdza fakt, że kwestia ta powinna być uregulowana w ustawie, a nie w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Moim zdaniem jednak nie ma dobrych powodów, aby ustawowo poszerzać katalog instrumentów finansowych, które zalicza się do państwowego długu publicznego. Nie mogę zrozumieć, dlaczego Ministerstwu Finansów zależy na tym, by ten dług był jak najwyższy, a inwestycje samorządowe zduszone< – to w krótkim czasie ograniczy wpływy budżetu centralnego. Oczywiście jest to kolejny krok w stronę ograniczenia samorządności.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Euro 2024. Ile razy reprezentacja Polski grała w mistrzostwach? Kiedy najbliższy mecz o eliminacje?

    Euro 2024. Polscy piłkarze czterokrotnie dotychczas grali w mistrzostwach Europy. Trzy razy po eliminacjach - w 2008, 2016 i 2021 roku, a w 2012 jako współgospodarze, obok Ukrainy. Zmagania o udział w kolejnej imprezie tej rangi - w 2024 w Niemczech - rozpoczną od piątkowego meczu z Czechami w Pradze.

    M. Pietrzak: wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych

    Będą wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych - zapowiedziała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

    Program Dobrowolnych Nabyć nieruchomości pod CPK tylko do 7 kwietnia. Później wywłaszczenia

    Właściciele nieruchomości położonych na terenie przyszłego lotniska Centralnego Portu Komunikacyjnego na zgłoszenie się do Programu Dobrowolnych Nabyć mają czas do 7 kwietnia. Później grunty pod lotnisko będą wywłaszczane. Wkrótce ruszy podobny program obejmujący tereny wokół planowanego lotniska. 

    Brakuje 13 000 policjantów. Dlaczego mundurowi odchodzą?

    Podwyżki, dodatki stażowe, waloryzacja, czyli dorzucanie pieniędzy, bez reformy struktur, nic nie dało. W tym roku ze służby odeszło już 6,5 tys. osób, przyjęto 772. Policjanci są przeciążeni pracą i zniechęceni. Efekty? Nie ma patroli na ulicach, częściej dochodzi do pospolitych przestępstw, np. kradzieży w 2022 r. było 124 tys. – to o 12 tys. więcej.

    Prezes ZUS: pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów przed Wielkanocą [Harmonogram]

    Pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów i rencistów jeszcze przed Świętami Wielkanocnymi - przekazała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska. Aby otrzymać to świadczenie nie trzeba składać żadnego wniosku, ZUS zrobi to automatycznie.

    PFRON: Dopłata 120 000 zł do samochodu osobowego. Wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu

    PFRON udostępnił wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu. Dokumenty służą rozliczeniu dofinansowania do samochodu dla osoby niepełnosprawnej. Można otrzymać nawet 120 000 zł.  

    Rząd chwali się 30 korzystnymi dla Polaków zmianami w podatkach

    Ministerstwo opublikowało listę korzystnych zmian w podatkach wprowadzonych od 2016 r. Jest to prawdopodobnie odpowiedź na zestawienie szeregu podwyżek podatków, opłat i niekorzystnych rozwiązań przez money.pl. 

    Duża podwyżka: 4765,32 zł brutto dla osoby niepełnosprawnej. Świadczenie wspierające i jednocześnie renta socjalna w 2024 r.

    Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów. Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowało MRiPS.

    Niewyjaśnione problemy trawienne. Zespół alfa-gal. Czy to skutek ukąszenia kleszcza?

    The American Gastroenterological Association (AGA) opublikowało nowe wytyczne kliniczne, aby pomóc lekarzom i pacjentom w określeniu, czy niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego są spowodowane zespołem alfa-gal, alergią pokarmową na mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego powodowaną przez ukąszenie kleszcza amerykańskiego. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w roku 2021 w Krakowie.

    MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

    Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

    "Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

    Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

    DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

    Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej.