Odpowiedzialność pracownika szkoły za powierzone mienie

Z chwilą zawarcia stosunku pracy powstaje odpowiedzialności materialna pracowników szkoły (pedagogicznych i niepedagogicznych). Stosuje się do nich przepisy działu V „Odpowiedzialność materialna pracowników” ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.).

Oczywiście w szkole zawierane są specjalne umowy o odpowiedzialności za mienie powierzone. Umowy te z jednej strony konkretyzują zasady odpowiedzialności niektórych pracowników, którym powierzone zostały cenne składniki mienia, z drugiej strony zaś dokonują uproszczeń reguł odpowiedzialności.

Zarówno nauczyciel, jak i pracownik niepedagogiczny ponosi odpowiedzialność materialną na zasadach Kodeksu pracy, pod warunkiem że nie wykonał swoich obowiązków pracowniczych (lub wykonał je nienależycie), co spowodowało szkodę w mieniu pracodawcy (art. 114 k.p.). Uzupełnieniem są przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: k.c.) regulujące odpowiedzialność za niewykonanie (nienależyte wykonanie) umowy oraz odpowiedzialność z tytułu czynów niedozwolonych.

Przykład

Na lekcji historii uczniowie zachowywali się bardzo nagannie. Nauczyciel po wielokrotnym zwróceniu im uwagi nie wytrzymał i wyszedł z sali mocno trzaskając drzwiami. Nad drzwiami znajdowały się oprawione w szklane ramki wizerunki królów Polski. Na skutek trzaśnięcia drzwiami ramki pospadały i potłukły się. Za co nauczyciel będzie odpowiadał?

Nauczyciel historii nie powinien odpowiadać za niewłaściwe wykonanie obowiązków pracowniczych (przeprowadził lekcje historii), a więc nie mają tu zastosowania przepisy Kodeksu pracy. Powinien odpowiadać zatem z przepisów Kodeksu cywilnego za czyn niedozwolony jakim było trzaśnięcie drzwiami.

Przesłanki odpowiedzialności materialnej

Pracownik szkoły będzie ponosił odpowiedzialność materialną wyłącznie wtedy, gdy będą spełnione łącznie następujące przesłanki (art. 114 k.p.):

1)    bezprawne działanie (zaniechanie) pracownika lub nienależyte wykonanie lub niewykonywanie obowiązków,

2)    wina pracownika,

3)    szkoda pracodawcy,

4)    związek przyczynowy między zawinionym zachowaniem pracownika, a szkodą.

O niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu obowiązków można mówić wówczas, gdy pracownik bezpodstawnie uchyla się od wykonywania umówionej pracy lub nie wypełnia obowiązków pracowniczych, określonych dla:

-   nauczycieli (m.in. art. 6 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela),