REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uwagi RPO do projektu strategii rozwoju usług społecznych

Subskrybuj nas na Youtube
Błędy w strategii rozwoju usług społecznych./ fot. shutterstock
Błędy w strategii rozwoju usług społecznych./ fot. shutterstock
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Błędy w projekcie strategii rozwoju usług społecznych wskazał Rzecznik Praw Obywatelskich.

Błędy w strategii rozwoju usług społecznych

Brak założeń wprowadzenia usługi asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami, niewystarczające uwzględnienie potrzeb osób ze spektrum autyzmu i brak pełnego harmonogramu działań – to niektóre uwagi RPO Marcina Wiącka do projektu strategii rozwoju usług społecznych.

REKLAMA

Rzecznik praw obywatelskich przedstawił minister rodziny i polityki społecznej Marlenie Maląg uwagi do przygotowywanego przez resort projektu "Strategii rozwoju usług społecznych, polityka publiczna na lata 2021-2035".

REKLAMA

Rzecznik w piśmie do szefowej MRiPS podkreślił, że proces deinstytucjonalizacji systemu wsparcia jest szczególnie istotny z perspektywy osób z niepełnosprawnościami. Zwrócił uwagę, że od dawna odmawia się im możliwości dokonywania osobistych wyborów i sprawowania kontroli we wszystkich dziedzinach życia.

Wiącek przypomniał, że zmiany powinny uwzględniać uwagi wobec Polski, kierowane przez Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami i głos samych osób z niepełnosprawnościami i ich organizacji.

Strategia – jak wskazywał RPO – powinna mieć na celu przede wszystkim włączenie w społeczność lokalną grup najbardziej narażonych na wykluczenie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

"Wykluczenie społeczne wiąże się ze stygmatyzacją, segregacją i dyskryminacją. Konkretne plany w tym zakresie wymagają poszanowania przyrodzonej godności, autonomii i niezależności osoby oraz zapewnienia jej pełnego i skutecznego udziału w społeczności" – dodał rzecznik.

REKLAMA

Przypomniał, że strategia odnosi się do takich grup, jak: dzieci, osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami, osoby w kryzysie psychicznym i osoby w kryzysie bezdomności. "Istotne jest, aby głos każdej z tych grup w ramach prowadzonych prac został uwzględniony" – podkreślił.

"Ogromnie liczę na to, że podjęte działania na rzecz deinstytucjonalizacji przyczynią się do przełamania stanu, który komitet ONZ określił jako +krytyczna stagnacja+ i pozostaną one zgodne z postanowieniami Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych" – napisał Wiącek.

Zdaniem RPO dokument przedstawiony przez resort rodziny wymaga dalszej analizy m.in. pod kątem warstwy językowej. Podkreślił, że język jest nie tylko narzędziem opisującym rzeczywistość, ale także ją kształtującym. Dlatego – dodał – powinien on być wolny od stereotypów i paternalistycznego podejścia.

Równość w strategii rozwoju usług społecznych

"Tymczasem lektura projektu Strategii wskazuje na potrzebę stosowania języka z uwzględnieniem perspektywy równości. Założenia tego nie spełniają sformułowania dotyczące +cierpienia+ czy +kalectwa+. Jest mowa o +niesamodzielności+, czy o osobach +przewlekle chorych psychicznie+, zamiast o osobach +wymagających bardziej intensywnego wsparcia+ oraz osobach +w kryzysie psychicznym+" – zauważył.

Komitet ONZ podkreślił, że niezbędne jest zapewnienie aktywnego i pełnego uczestnictwa organizacji osób z niepełnosprawnościami oraz konstruktywnych konsultacji z różnymi organizacjami tych osób, w toku wypracowywania nowych przepisów i strategii, by zapewnić, że ustawodawstwo będzie zgodne z Konwencją.

Tymczasem – w ocenie RPO – strategia wskazuje organizacje obywatelskie jako jednego z realizatorów działań oraz część zakładanego systemu monitorowania wdrażania strategii – a nie partnerów w działaniach.

"Sektor społeczny wypracowywał istotne standardy i był wsparciem dotychczasowych działań władz. W wielu miejscach rola organizacji społecznych została zaś zrównana z rolą prywatnych przedsiębiorców, a podejmowane działania na zlecenie samorządów mają być realizowane w oparciu o konkursy lub zamówienia publiczne" – wskazał Wiącek.

Jak dodał, taka konstrukcja budzi obawy, że w wielu przypadkach podstawowym kryterium oceny ofert podmiotów pozostanie jedynie cena. Zdaniem rzecznika może to doprowadzić do znacznego spadku jakości oferowanych usług społecznych oraz ograniczenia ich dostępności.

RPO przypomniał, że Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami wskazywał na potrzebę wypracowania i przyjęcia konkretnych planów działania na rzecz deinstytucjonalizacji wraz wyznaczeniem ram czasowych procesu przejścia przez osoby z niepełnosprawnościami do niezależnego życia w społeczności lokalnej oraz zapewnieniem odpowiedniego finansowania tego procesu, po zakończeniu finansowania takich działań przez Unię Europejską.

Wiącek zwrócił uwagę, że mimo wprowadzenia zmian w zakresie wskaźników realizacji działań nadal wiele z nich ma jedynie datę końcową wprowadzenia, a nie pełny harmonogram obejmujący stopniowe odejście od działań projektowych na rzecz systemowych regulacji.

Rzecznik wskazał ponadto, że przedstawiciele organizacji zrzeszających osoby w spektrum autyzmu podkreślają potrzebę uwzględnienia ich potrzeb w dalszym okresie procedowania strategii. A grupa ta – jak zauważył RPO – jest wymieniona w strategii zaledwie raz (przy działalności zakładów aktywności zawodowej).

Wiącek podkreślił, że jednym z kluczowych zadań strategii jest zmiana sposobu funkcjonowania placówek opieki całodobowej i wykorzystania ich potencjału do wsparcia w społeczności lokalnej.

Przypomniał, że 100 proc. placówek ma zostać przekształconych w placówki realizujące kompleksowe usługi, stacjonarne i środowiskowe, w tym realizujące stacjonarną opiekę krótkoterminową. Przekształcenie dotyczyć ma otwarcia na równoległą realizację usług środowiskowych, przy ograniczeniu do niezbędnego minimum wsparcia stacjonarnego. Działanie to ma zostać zrealizowane do końca 2035 r.

Błędy w strategii rozwoju: DPS-y

Obawy rzecznika budzi jednak sformułowanie wyodrębnienia i tworzenia filii (pojedynczych zespołów, mieszkań) w funkcjonujących już DPS-ach. "Takie działanie zmierza do dalszej izolacji osób zamieszkujących w DPS-ach. A wszystkie usługi wspierające muszą być zaprojektowane tak, aby wspierać życie w społeczeństwie, zapobiegając izolacji i segregacji od innych osób i muszą być faktycznie odpowiednie do tego celu" – ocenił Wiącek.

Podkreślił, że inwestowanie środków pieniężnych uzyskanych w ramach współpracy międzynarodowej w tworzenie nowych instytucji opiekuńczych, miejsc odosobnienia lub modeli opieki instytucjonalnej jest niedopuszczalne. "Prowadzi do segregacji i izolacji osób potrzebujących wsparcia" – dodał RPO.

Zdaniem rzecznika proponowana zmiana roli placówek całodobowych powinna iść w parze z dostosowaniem przepisów do możliwości podjęcia decyzji co do miejsca zamieszkania, współlokatorów, jak i ewentualnie zakresu wsparcia z jakiego dana osoba chce skorzystać. Zmiany – jak pisze – powinny obejmować obowiązek wykorzystania wszelkich dostępnych środków wsparcia w miejscu zamieszkania przed próbą umieszczenia danej osoby w placówce. "Powinno uwzględniać się przy tym autonomię i wolę osoby, do której ma być kierowane wsparcie" – zaznaczył.

Asystent osobisty w strategii rozwoju

Obawy rzecznika budzi też brak założeń wprowadzenia systemowej usługi asystencji osobistej dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, zapewnienia systemowej usługi wsparcia wytchnieniowego, poprawy funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy czy wdrożenia działań w ramach kręgów wsparcia oraz wskaźników pozwalających na monitorowanie realizacji założonych celów. Niezbędna jest również analiza dostępności i adaptabilności nowo tworzonych mieszkań treningowych i wspomaganych.

RPO ma także wątpliwości co do sposobu finansowania działań zawartych w strategii. Wskazano bowiem – jak wskazał – że "ostateczna wysokość środków przewidzianych do realizacji poszczególnych projektów będzie ustalana corocznie przez Radę Ministrów w trakcie prac nad ustawą budżetową". Zdaniem Wiącka oznacza to brak długofalowej perspektywy działania i ograniczenie do bieżących środków w ramach budżetu.

Obawy rzecznika budzi także to, że działania nie będą mogły być realizowane z braku odpowiednich środków. "Doświadczenia ostatnich lat wskazują, że projektowanie ambitnych celów bez wskazania konkretnych wielkości oraz źródeł ich finansowania skutkuje albo brakiem realizacji tych celów, albo dodatkowym obciążeniem odpowiedzialnych za nie instytucji, kosztem innych ustawowych zadań" – wskazał Wiącek.

Jak dodał, wątpliwości budzi również konieczność udziału w kosztach realizacji usług osób, na rzecz których te usługi są świadczone. "Takie podejście może wykluczyć osoby najuboższe, które wymagają bardziej intensywnego wsparcia" – uważa rzecznik.

Wiącek zwrócił się do minister Maląg o analizę przedstawionych uwag oraz uwzględnienie propozycji w dalszych pracach nad strategią. Zachęcił też do dialogu międzyinstytucjonalnego, który pozwoli na dalszą współpracę na etapie realizacji dokumentu.(PAP)

Autorka: Karolina Kropiwiec

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: PAP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Liczba ludności w Polsce [dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec I kwartału 2025 r.

Liczba ludności Polski na koniec I kwartału 2025 r. spadła o - podał GUS.

Minimalne warunki utrzymania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt trafił do konsultacji i opiniowania. Co zawiera? Co się zmieni?

Nowe świadczenie "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej": większa dostępność do skierowań na badania. Jakie badania będzie można zrobić? Kto będzie mógł wystawić skierowanie na badanie? [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami mającymi zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych o charakterze diagnostyczno-profilaktycznym. Położne i pielęgniarki będą mogły wystawiać skierowania na badania w ramach nowego świadczenia "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej". Jakie badania będzie można zrobić?

W czwartek nawet blisko 30 st. C. Gdzie takie temperatury?

Jest szansa, że w tym roku na Wielkanoc nie będzie śniegu. Od kilku dni pogoda jest wiosenna, w czwartek temperatura wyniesie od 21 do 26 st. C, a w centrum możliwe jest nawet 27 st. C!

REKLAMA

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS. Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172)?

Nowa taryfa za prąd później! Rząd przesuwa termin, czeka na niższe ceny energii

Rząd planuje przesunąć start nowych taryf energii z lipca na październik 2025 roku. Powód? Lepsze warunki na rynku hurtowym dają szansę na niższe ceny prądu dla gospodarstw domowych. To może oznaczać realne oszczędności – ale trzeba będzie poczekać.

Badania cholesterolu w bilansie sześciolatka. Od kiedy?

Od 5 maja do programu badań bilansu zdrowia sześciolatka wchodzi lipidogram. Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak uważa to za ogromny sukces, bo zwiększy się świadomość, że choroby serca mogą dotykać także młodych.

Jak i kiedy rezerwować wakacje, żeby było najtaniej?

Jak Polacy planują wakacje? Na ostatnią chwilę czy z wyprzedzeniem? Jak najtaniej zarezerwować hotel? Czy Polacy chętnie spędzają wakacje w kraju?

REKLAMA

Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

REKLAMA