REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie VAT kontraktów drogowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Frankiewicz
Opodatkowanie VAT kontraktów drogowych
Opodatkowanie VAT kontraktów drogowych

REKLAMA

REKLAMA

Właściwe opodatkowanie robót, dostaw i usług, z uwagi na skomplikowanie regulacji prawnej, stanowi duże wyzwanie dla samorządów. Jednym z zagadnień, które przysparza problemów, jest opodatkowanie kontraktów drogowych i dylemat związany z zastosowaniem stawek 8% i 23%. Pomocne w tym zakresie może okazać się dokonanie właściwej analizy usług związanych z utrzymaniem dróg przez zarządców.

Teoretycznie omawiana sytuacja nie powinna rodzić problemów. Stawka podstawowa VAT wynosi obecnie 23%, z wyjątkiem ściśle określonych towarów i usług, wobec których zastosowanie ma stawka obniżona - ich wykaz zawarto w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT).

REKLAMA

Praktyka pokazuje, że przełożenie obowiązujących regulacji prawnej w zakresie VAT na konkretne kontrakty drogowe rodzi wiele niejasności i problemów, zwłaszcza w sytuacji, kiedy łącznie zleca się wykonanie różnych czynności. Pojawia się wówczas dylemat zasadności uznania jednej z usług za wiodącą i decydującą o stawce podatku, albo traktowania każdej z nich oddzielnie. Są jednak przesłanki, które mogą być pomocne w rozstrzygnięciu takich sytuacji, a które odnoszą się do charakteru zawartego kontraktu oraz jego treści.

Cel kontraktu

REKLAMA

Usługi będące przedmiotem kontraktów drogowych, to świadczenia wskazane m.in. w art. 20 ustawy o drogach publicznych (dalej: u.d.p.), do których należy np. utrzymanie nawierzchni drogi i chodników, przeciwdziałanie niszczeniu dróg, utrzymywanie zieleni przydrożnej, czy przeprowadzanie okresowych kontroli stanu infrastruktury drogowej. W praktyce umowy zawierane w tym zakresie często określa się mianem kontraktów utrzymaniowych i wywołaniowych.

Pierwsze z nich, dotyczące kompleksowego utrzymania dróg, mają na celu zapewnienie ich właściwego stanu technicznego. Celem zamówienia świadczeń jest więc utrzymanie lub osiągnięcie odpowiednich warunków drogi oraz jej przejezdności, a nie prawidłowe wykonywanie poszczególnych czynności objętych kontraktem. Tym samym, zarządca drogi nabywa jedno kompleksowe świadczenie utrzymania drogi, które po stronie wykonawcy powoduje konieczność wykonania szeregu czynności. Rozdzielenie ich byłoby sztuczne oraz niezasadne, bowiem są one jednakowo ważne dla osiągnięcia zakładanego efektu, a brak realizacji chociaż jednego świadczenia doprowadziłby do nieosiągnięcia zamierzonego celu.

Drugi rodzaj umów to kontrakty wywołaniowe, które zawierane są dla zaspokojenia bieżącej potrzeby, nie zaś całościowego zapewnienia odpowiedniego standardu infrastruktury drogowej. Przykładem może być zawarcie umowy na podejmowanie czynności w zakresie utrzymania, remontu czy konserwacji, ale jedynie na zlecenie zarządcy drogi. Tym samym, wykonawca nie będzie zobowiązany do utrzymania przejezdności drogi, a jedynie wykonania czynności, które wskaże mu zamawiający w odpowiedniej sytuacji. Zupełnie inaczej umowa będzie kwalifikowana, kiedy to sam wykonawca będzie monitorował stan infrastruktury i decydował o podjęciu koniecznych czynności dla zapewnienia należytego stanu drogi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Decydująca kompleksowość

REKLAMA

Jak wynika z powyższego podziału zawieranych umów, punktem wyjścia dla ustalenia właściwej formy opodatkowania jest zbadanie kompleksowości czynności, które mają być objęte danym kontraktem drogowym, a tym samym ustalenie, czy mamy do czynienia z szeregiem odrębnych świadczeń, czy też z usługą złożoną, tworzącą całość.

Na gruncie VAT zasadą jest, że obciążeniu fiskalnemu podlega odrębnie każde świadczenie, chyba że ich rozdzielenie byłoby sztuczne, mające na celu obniżenie kwoty podatku. W związku z tym, w przypadku kompleksowości usługi uznaje się, że jedna lub kilka z takich czynności ma charakter wiodący, a pozostałe jedynie pomocniczy, nie stanowiący samodzielnego celu zamówienia, a jedynie środek do efektywniejszego wykorzystania usługi głównej.

W przypadku kontraktów drogowych często może wystąpić jednak sytuacja, w której brak będzie świadczenia wiodącego, co jednak nie wyklucza możliwości zakwalifikowania szeregu czynności jako kompleksowych, pod warunkiem, że będą one ze sobą ściśle związane, tworząc jedno świadczenie, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny i niezasadny ekonomicznie.

Kryteria pomocnicze

Oprócz analizy kompleksowości usług objętych danym kontraktem drogowym warto wziąć pod uwagę inne okoliczności, które mogą być pomocne przy rozstrzygnięciu kwestii opodatkowania:

  1. ryzyko utrzymania drogi - nałożone na zarządców dróg ustawowe zadania mają na celu m.in. zapewnienie należytego stanu infrastruktury drogowej oraz możliwość bezpiecznego z niej korzystania. Ryzyko związane z brakiem pełnej realizacji tych zadań może zostać przeniesione na podmiot świadczący usługi na podstawie umowy. Wówczas wykonawca nie tylko będzie odpowiadał za realizację poszczególnych czynności, ale za całościowe funkcjonowanie infrastruktury we właściwym stanie. Tym samym, czym innym będzie kompleksowe zlecenie utrzymania przejezdności drogi, a czym innym powierzenie naprawy ubytków w jezdni lub odśnieżania, co będzie miało charakter selektywny;
  2. samodzielność podejmowania czynności - wpływ na opodatkowanie ma również zakres autonomii wykonawcy. Kompleksowość będzie wiązała się z powierzeniem podmiotowi zewnętrznemu obowiązku monitorowania stanu istniejącej infrastruktury oraz podejmowania określonych czynności, w celu zapewnienia realizowania przypisanych jej celów. Odmienną sytuacją będzie zlecanie przez zamawiającego tylko konkretnych prac, np. naprawy ubytków w jezdni czy koszenia przydrożnych trawników. W takich sytuacjach to jednak zarządca drogi będzie decydował, kiedy i jakie prace należy wykonać;
  3. forma wynagradzania - fakturowanie oraz księgowanie wydatków również może mieć znaczenie dla wyboru właściwej do zastosowania stawki podatku. Wynagrodzenie ryczałtowe, niezależnie od ilości poszczególnych usług podejmowanych przez wykonawcę może sugerować, że mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, które należy traktować jako całość. Ważny jest w takim przypadku nie tyle stan realizacji każdej powierzonej czynności, ale efekt końcowy i zapewnienie właściwego stanu infrastruktury drogowej. Idealnym przykładem jest zimowe utrzymanie dróg, zlecone kompleksowo wykonawcy, niezależnie od ilości opadów. Odmiennie kwalifikowane będzie natomiast zawarcie umowy, która będzie uzależniała wysokość wynagrodzenia od faktycznego wymiaru świadczonej usługi.

Jaką stawkę zastosować?

Właściwe identyfikowanie kompleksowości, także w kontekście ryzyka braku osiągnięcia określonego celu, samodzielności wykonawcy w podejmowanych czynnościach oraz formy wynagradzania, ma decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia, jaką stawkę VAT należy zastosować. W przypadku, w którym uznamy, że mamy do czynienia z usługą złożoną, którą należy traktować jako całość, zastosowanie znajdzie stawka podstawowa, tj. obecnie 23%. W pozostałych przypadkach każda z usług winna być opodatkowana właściwą dla siebie stawką: 23% lub 8% (w przypadku świadczeń wskazanych w załączniku nr 3 do ustawy o VAT).

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji nr 12/2021

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

UE przedłuża przepisy dot. magazynowania gazu do 2027 r. Obowiązek zapełnienia magazynów przed zimą

Unia Europejska przedłuża przepisy dotyczące magazynowania gazu do 2027 roku. Państwa członkowskie mają obowiązek zapełnienia magazynów gaz przed zimą. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu.

REKLAMA

Kolejki do lekarzy 2025 – jak dostać się do specjalisty szybciej? Sprawdzone sposoby

Czekasz miesiącami na wizytę u specjalisty? Nie musisz! W Polsce średni czas oczekiwania w publicznej służbie zdrowia to ponad 4 miesiące, ale są legalne sposoby, by skrócić go do kilku tygodni, a nawet dni. Sprawdź, jak korzystać z wyszukiwarki NFZ, kiedy poprosić o adnotację "cito", gdzie warto jechać po krótszą kolejkę i kto ma prawo wejść do gabinetu bez czekania. To wiedza, która może oszczędzić Ci wiele nerwów.

Od odważnego eksperymentu do wzoru dla innych regionów. 8 lat Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii [WYWIAD]

Choć początek był trudny, dziś GZM to region o jednej z najbardziej zintegrowanych sieci transportowych w Polsce i rosnącym potencjale innowacyjnym. O tym, co sprawia, że 41 gmin potrafi mówić jednym głosem rozmawiamy z Kazimierzem Karolczakiem, przewodniczącym zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli.

Aktywny Maluch: Trwa nabór uzupełniający. Wnioski do 5 września 2025 r.

Do 5 września 2025 r. można składać wnioski w naborze uzupełniającym w programie Aktywny Maluch. Chodzi o dofinansowanie tworzenia miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 i funkcjonowania nowoutworzonych miejsc opieki.

Podatek od nieruchomości 2026 – znamy nowe maksymalne stawki. Sprawdź, ile możesz zapłacić!

Znamy już maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2026 rok. Wyższe limity dotyczą gruntów, budynków oraz budowli. To ważna informacja dla właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców, którzy powinni przygotować się na możliwe podwyżki. Sprawdź szczegóły i zaplanuj swoje wydatki!

REKLAMA

MEN odpowiada na zapowiedź protestu ZNP: podwyżki z 2024 r. przywróciły adekwatny poziom płac

Wiceminister edukacji uważa, że protesty ZNP są nieuzasadnione, bo skala podwyżek wynagrodzeń nauczycieli w 2024 roku była rekordowa i przywróciła satysfakcjonującą relację płac do warunków rynkowych. W 2024 roku nauczyciele początkujący otrzymali podwyżkę nominalną o ok. 40 proc., mianowani i dyplomowani – ok. 37 proc., co przekłada się na wzrost o tysiące złotych (od 1 894 do 2 674 zł) względem 2023 roku.

Leczenie gruźlicy wielolekoopornej – projekt nowelizacji przedłuża pilotaż do połowy 2026 roku [Projekt rozporządzenia MZ]

Resort zdrowia przedstawił projekt nowelizacji rozporządzenia dotyczący programu pilotażowego leczenia gruźlicy wielolekoopornej w warunkach ambulatoryjnych. Projekt trafił do uzgodnień i konsultacji.

REKLAMA