REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ocena dowodów przy decyzjach o przyznaniu ulg

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marcin Binaś
Ulgi podatkowe
Ulgi podatkowe
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przyznanie ulg podatkowych zależy od decyzji organu. Może on ich odmówić w sytuacji, gdy dowody potwierdzają ich zasadność. Jednak nawet wtedy decyzja odmowna musi być uzasadniona.

W sytuacji gdy organ podatkowy i podatnik oczekują innego rozstrzygnięcia oraz wówczas, gdy organ podatkowy musi podjąć jednostronną decyzję, do której jest zobowiązany przepisami, wątpliwości rozstrzyga na podstawie zebranych dowodów w trakcie prowadzonego postępowania podatkowego. Takie działania organu, na podstawie których decyduje np. o udowodnieniu określonej okoliczności, są dokonywane w ramach tzw. swobodnej oceny dowodów, która została ujęta w art. 191 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (dalej: Ordynacja podatkowa).

REKLAMA

Swobodna ocena dowodów

Cechą charakterystyczną swobodnej oceny dowodów jest to, że organ podatkowy nie ma prawa do dokonywania ich gradacji, czyli do decydowania, które z zebranych dowodów są bardziej, a które mniej ważne. To również jest uzasadnione tym, że ustawodawca nie wskazał określonych kryteriów czy reguł, jakimi miałby się kierować organ podatkowy przy ocenie poszczególnych dowodów. Gdyby więc podatnik (np. w odwołaniu od decyzji) udowodnił, że organ dokonywał takiej gradacji, należałoby uznać takie działanie za niezgodne z prawem.

Zobacz również: Nadpłata w podatkach lokalnych

Wszystkie zebrane przez organ dowody mają więc taką samą moc dowodową, na którą wpływu nie ma forma czy postać dowodu (np. dokument oryginalny czy potwierdzony za zgodność). Wyjątki dotyczą:

● ksiąg rachunkowych, które jeżeli są prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy – wówczas stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów (art. 193 § 1 Ordynacji podatkowej),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

● dokumentów urzędowych, które jeżeli są sporządzone w formie przewidzianej przepisami prawa przez organy władzy publicznej, to stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone (np. wypis czy wyrys z ewidencji gruntów i budynków dotyczący klasyfikacji nieruchomości budynkowej, która w bezpośredni sposób wpływa na rodzaj i stawkę podatku).

Dokonywana przez organ swobodna ocena dowodów została również potwierdzona przez wskazaną w art. 122 Ordynacji podatkowej zasadę tzw. prawdy obiektywnej, zgodnie z którą „w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym”.

Obowiązek organu podatkowego polegający na zebraniu całego materiału dowodowego i następnie na jego rozpatrzeniu w takim samym wymiarze, czyli obowiązek nakazujący udowodnienie każdego faktu wpływającego na rozstrzygnięcie (poza faktami powszechnie znanymi oraz takimi, które są organowi znane z urzędu) został również wyartykułowany w art. 187 Ordynacji podatkowej. Nakłada on na organ podatkowy (w zakresie faktów znanych organowi z urzędu) obowiązek umożliwienia podatnikowi wypowiedzenia się w tym zakresie.

W zakresie wydawanego rozstrzygnięcia, okoliczności, na których oparł się organ, są więc uznawane za udowodnione tylko wtedy, jeśli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.

Dokonując swobodnej oceny dowodów, organ powinien uwzględnić m.in., że:

● żaden inny uczestnik postępowania (np. świadek czy biegły) nie ma prawa do oceny zbieranych w trakcie postępowania dowodów,

● objęte nią mogą być jedynie dowody pozyskane przez organ w legalnym trybie, tj. zgodnie z obowiązującą w tym zakresie procedurą,

● ważna dla wydanego rozstrzygnięcia jest kwestia jego zgodności z wewnętrzną wolą osoby podejmującej rozstrzygnięcie lub prowadzącej postępowanie.

Zobacz również: Kryteria różnicowania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

Z orzecznictwa

Podstawową zasadą postępowania dowodowego jest zasada swobodnej oceny dowodów (art. 191 Ordynacji podatkowej). Zasada ta nie oznacza, że organ jest uprawniony do oceny dowodów według „swego widzimisię”; swoją ocenę w tej mierze obowiązany jest oprzeć na przekonywających podstawach i dać temu wyraz w uzasadnieniu.

Wyrok NSA z 13 czerwca 2000 r., sygn. akt I SA/Ka 2160/98

Organ prowadzący postępowanie musi dążyć do ustalenia prawdy materialnej i według swej wiedzy, doświadczenia oraz wewnętrznego przekonania ocenia wartość dowodową poszczególnych środków dowodowych, wpływ udowodnienia jednej okoliczności na inne okoliczności. Nie do biegłych, a do organu administracji należy ocena wiarygodności zeznań świadków i innych dowodów zebranych w sprawie.

Wyrok NSA z 20 sierpnia 1997 r., sygn. akt III SA/150/96

Uznaniowe ulgi podatkowe

Pewnego ograniczenia zasada swobodnej oceny dowodów doznaje w zakresie rozstrzygnięć organu podatkowego wydawanych na podstawie art. 67a Ordynacji podatkowej, czyli przyznawania ulg podatkowych. Organ może udzielić ulgi na wniosek podatnika oraz w sytuacji wystąpienia minimum jednej z dwóch przesłanek stanowiących „ważny interes podatnika” lub „interes publiczny”. Ulga taka ma charakter uznaniowy i może przybrać postać:

● odroczenia terminu płatności,

● rozłożenia zapłaty na raty,

● umorzenia.

REKLAMA

Weryfikując okoliczności wskazane przez podatnika lub podejmując wobec niego działania zmierzające do uzyskania nowych dowodów i informacji, organ podatkowy ma obowiązek ustalić na tej podstawie, czy w danej sprawie zachodzi jedna z dwóch przesłanek warunkujących, co do zasady, udzielenie ulgi. Istota uznania administracyjnego w tym zakresie sprowadza się do tego, że nawet jeśli np. w sprawie wystąpi przesłanka „ważnego interesu podatnika”, to nie obliguje ona organu do wydania pozytywnego dla podatnika rozstrzygnięcia.

W praktyce najczęściej podatnicy dążą do wykazania w sprawie zaistnienia przesłanki „ważnego interesu podatnika”, która przez ustawodawcę nie została zdefiniowana. Warto w tym zakresie wskazać na wyrok NSA z 18 maja 2005 r. (sygn. akt FSK 2211/04), w którym sąd stwierdził, że „rozpatrując »ważny interes podatnika« należy mieć na uwadze nie tylko sytuacje nadzwyczajne, losowe przypadki, gdy podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych, ale także normalną sytuację ekonomiczną, w tym wysokość uzyskiwanych przez stronę dochodów oraz konieczność ponoszenia wydatków, np. związanych z kosztami leczenia”.

Jednak, choć organ ma obowiązek ustalenia wystąpienia jednej z dwóch ustawowych przesłanek przyznania ulg, to z uwagi na zapis, że ulgi „może udzielić”, nie jest stwierdzonymi w tym zakresie okolicznościami związany. Oczywiście, nawet w takiej sytuacji odmowa udzielenia musi zostać uzasadniona.

Decyduje jakość dowodów

Prowadząc postępowanie i gromadząc poszczególne dowody, część organów podatkowych zakłada, że im więcej dowodów się zbierze, to tym lepiej się uzasadni wydane rozstrzygnięcie i tym samym „siła argumentu” organu będzie większa. Jest to błędne przekonanie, gdyż nie o ilość, lecz o jakość w tym przypadku chodzi. Wskazał na to WSA w Warszawie w wyroku z 13 lutego 2015 r. (sygn. akt III SA/Wa 1201/14). Sąd stwierdził, że „nie ilość zebranych dokumentów świadczy o prawidłowym działaniu organu podatkowego. Kompletny materiał dowodowy to taki, który jest wiarygodny i istotny w sprawie”.

Dokonując swobodnej oceny dowodów organy podatkowe powinny więc, zwłaszcza przy podejmowaniu na tej podstawie rozstrzygnięć w przedmiocie ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych, pamiętać o właściwym uzasadnieniu. Jest to niezwykle ważny element każdej decyzji, z którego jej adresat dowiaduje się nie tylko o powodach podjętego rozstrzygnięcia, ale również powinien dowiedzieć się, jakie elementy stanu faktycznego organ uznał za udowodnione, a jakim mocy dowodowej odmówił.

MARCIN BINAŚ

Autor jest specjalistą w zakresie podatków i opłat stanowiących w całości dochody własne gmin, pracownikiem Wydziału Kontroli RIO w Szczecinie

PODSTAWA PRAWNA

● art. 67a, art. 122, art. 187, art. 191, art. 193 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 613; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 978)

Polecamy serwis: Finanse

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA