Podatkowe wyzwania dla samorządów w 2016 roku

1 stycznia 2016 r. weszły w życie przepisy wprowadzające nowe, nieznane dotychczas samorządom, zasady odliczania VAT naliczonego od wydatków związanych jednocześnie z czynnościami kwalifikowanymi jako działalność gospodarcza oraz czynnościami uznawanymi za wykonywane poza taką działalnością. Choć zasada ogólna jest prosta – podatek naliczony podlega odliczeniu tylko w takim zakresie, w jakim przypada na czynności wykonywane w ramach działalności gospodarczej – praktyczna kalkulacja może już nastręczać pewnych trudności.

2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością, albo

3) udział rocznego obrotu z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza, czy też

4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Wszystko to jednak są jedynie dane przykładowe. Podatnicy mogą wybrać jedną z tych metod (np. tzw. metodę powierzchniową), mogą zastosować kompilację tych metod (np. obliczyć prewspółczynnik na podstawie metody stanowiącej połączenie metody powierzchniowej i metody wykorzystującej dane związane z liczbą godzin), mogą wreszcie opracować własną metodę, wykorzystującą kryteria inne niż wskazane przykładowo w ustawie o VAT. Ważne jest jedynie to, aby podatnik był w stanie wykazać, że zastosowana przez niego metoda spełnia wymogi ogólne, tj. najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych nabyć, a także zapewnia, że podatek naliczony zostanie odliczony jedynie w takiej części, w jakiej przypada na wykonywane przez tego podatnika czynności opodatkowane.

Prewspółczynnik czy odliczenia proporcjonalne

Jak już wspomniano, przepisy dotyczące prewspółczynnika regulują zasady proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych jednocześnie z czynnościami podlegającymi i niepodlegającymi opodatkowaniu VAT. Natomiast obowiązujące art. 90–91 ustawy o VAT regulują zasady proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z czynnościami, które w całości podlegają opodatkowaniu, przy czym część z nich jest opodatkowana VAT, a część zwolniona. Są to więc dwie różne proporcje, dotyczące innego rodzaju wydatków. Funkcjonują one niezależnie, co w praktyce oznacza, że jeśli podatnik dokona zakupu, który jest związany jednocześnie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu, z czynnościami opodatkowanymi VAT oraz czynnościami zwolnionymi z opodatkowania, będzie miał obowiązek wyliczać dwie proporcje. W pierwszej kolejności proporcję wynikającą z prewspółczynnika (w celu określenia, jaka część podatku naliczonego jest związana z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu), a następnie w stosunku do tak wyliczonej kwoty dodatkowo proporcję wynikającą z art. 90–91 ustawy o VAT (w celu określenia, jaka część podatku naliczonego jest związana z czynnościami opodatkowanymi VAT).

AGNIESZKA BIEŃKOWSKA

doradca podatkowy, partner w kancelarii MDDP, specjalista w zakresie rozliczeń VAT w samorządach

PODSTAWA PRAWNA

● art. 86 ust. 2a–2h, art. 90, art. 91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1649)

Polecamy serwis: Podatki i opłaty