REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki międzygminne realizują zadania sprzeczne z ich statutem

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Jezierska

REKLAMA

Związki międzygminne realizują zadania sprzeczne z ich statutemZwiązki międzygminne często organizują swoją działalność niezgodnie ze wskazaniami statutu lub obowiązującymi przepisami prawa. Ponadto wydają środki publiczne z pominięciem przepisów o zamówieniach publicznych i tworzą nowe podmioty niezgodnie z prawem.

 

To tylko niektóre wnioski wynikające z kontroli przeprowadzonej na zlecenie Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Katowicach.

Martwe związki

Wynika z niej także, że wiele związków zostało utworzonych tylko formalnie, a w rzeczywistości nie prowadzą żadnej działalności i nie realizują zadań statutowych, a więc np. nie uchwalają budżetów i nie składają sprawozdań z ich wykonania. Zakres działania związku bardzo często bywa określany w sposób ogólny i dowolny, niejednokrotnie zbyt szeroki.

Podstawą określenia zadań związku powinien być art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zawierający wykaz zadań własnych gminy, które zgodnie z art. 64 ust. 3 ustawy mogą zostać przeniesione na związek.

Cele związku często nie są jasno sformułowane i poprzedzone rzetelną analizą zarówno samej potrzeby jego utworzenia, jak i ewentualnych kosztów działalności. Gmina może bowiem realizować określone zadania poprzez związek, ale również poprzez zawieranie porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego. Nieprzemyślane działanie twórców związku, brak wystarczającej analizy zadań publicznych, które gminy chciałyby wykonywać wspólnie taki związek tworząc, doprowadza do sytuacji, że związek posiadający osobowość prawną faktycznie nie działa, a powierzone mu zadania wykonują gminy.

Niezgodnie ze statutem

W kontrolowanych związkach stwierdzono przypadki wpisania do ich statutów zadań, które w ogóle nie należą do zadań gminy i tym samym ich realizacja nie może być powierzona związkowi. Inną nieprawidłowością było przyjęcie realizacji zadań, które nie zostały ujęte w statutach związków, czym naruszono art. 64 ustawy o samorządzie gminnym. Zdarza się często, że związek realizuje inwestycje w drodze porozumień zawartych z gminami będącymi jego członkami. Autorzy takich rozwiązań powołują się przy tym na art. 74 ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten dopuszcza wprawdzie porozumienie jako formę współdziałania gmin w celu wykonywania zadań publicznych, jednak z jego konstrukcji wynika, że nie jest możliwe zawarcie porozumienia między gminami i ich związkiem. Istotą związku jest bowiem wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych w zakresie przekazanym przez gminy na mocy statutu. Możliwość zawierania porozumień przez związek - zgodnie z art. 64 ust. 5 w związku z art. 8 ust. 2-5 ustawy o samorządzie gminnym - dotyczy wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej oraz z zakresu właściwości powiatu oraz właściwości województwa, a nie ze statutu.

Niejasny transfer mienia

Na podstawie kontroli ustalono, że związki tworzą nowe jednostki w formach organizacyjno-prawnych wskazanych w ustawie o finansach publicznych oraz spółki prawa handlowego. Do większości tych jednostek przekazano zadania wraz z określonymi składnikami majątkowymi. Utworzenie przez związek międzygminny spółki prawa handlowego lub zakładu budżetowego budzi wiele wątpliwości natury prawnej. Z analizy ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o gospodarce komunalnej oraz ustawy o finansach publicznych można wysnuć wniosek, że np. zarówno zakłady budżetowe, jak i spółki prawa handlowego mogą być tworzone wyłącznie przez jednostki samorządu terytorialnego działające przez swoje organy. W przypadku tworzenia spółek przez związki decyzje o dalszym gospodarowaniu majątkiem komunalnym podejmują tylko przedstawiciele gmin, a nie całe rady gmin. Utworzenie związku komunalnego staje się wtedy narzędziem transferu mienia komunalnego do spółek prawa handlowego i innych podmiotów. W czasie kontroli stwierdzono również utworzenie związkowego funduszu celowego dla realizacji zadań statutowych związku, którego nie przewiduje przykładowo ustawa o finansach publicznych.

Uchybienia przy udzielaniu zamówień

Najbardziej rażącą nieprawidłowością było wydawanie środków publicznych z pominięciem stosowania przepisów o zamówieniach publicznych oraz bez zawarcia pisemnej umowy z wykonawcą. Błędy dotyczyły głównie procedury udzielania zamówień i ich realizacji. Stwierdzono m.in. zaniechania wykluczenia oferentów i odrzucenia ofert niespełniających wymagań określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Ponadto związki nie egzekwowały wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Kontrola wykazała, że nastąpiły również nieprawidłowości na etapie przygotowania postępowania dotyczącego treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia i żądania od wykonawców dokumentów potwierdzających możliwość wykonania zamówienia. Często w specyfikacjach zawierano postanowienia, które uniemożliwiały równe traktowanie oferentów i utrudniały uczciwą konkurencję. Wystąpiły ponadto zaniechania ze strony zamawiającego w wyegzekwowaniu złożenia wymaganych oświadczeń przez osoby biorące udział w postępowaniu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Agnieszka Jezierska

Artykuł powstał na podstawie materiałów z konferencji Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych dotyczącej kontroli gospodarki finansowej związków międzygminnych, która odbyła się w Warszawie 30 maja br.

PODSTAWA PRAWNA:

l Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.)

l Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.)

l Ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2006 r. nr 164, poz. 1169 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA