Ulgi w należnościach cywilnoprawnych

Dla jednostek organizacyjnych JST szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg, warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowi pomoc publiczną, organ lub osobę uprawnioną do udzielania tych ulg, określa organ stanowiący JST.

Ulgi są stosowane zgodnie z przepisami prawa cywilnego.

Zarówno w administracji rządowej jak i samorządowej stosowane są następujące ulgi:
● rozłożenie należności na raty,
● odroczenie terminu zapłaty należności,
● umorzenie należności w całości lub w części.

Ulgi mogą być stosowane (art. 56 uofp) przez:
● organy administracji rządowej,
● państwowe jednostki budżetowe.

Zobacz również: Odpisy aktualizujące należności w sektorze finansów publicznych

Ustawodawca określił (art. 56 uofp) sytuacje powodujące umorzenie należności w całości. Może to nastąpić w jednej z następujących sytuacji:
● osoba fizyczna zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza 6000 zł. Umorzenie należności następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli,
● osoba prawna została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należności, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie,
● zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne,
● jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji. Umorzenie należności następuje w formie jednostronnego oświadczenia woli,
● zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.

W przypadku gdy oprócz głównego dłużnika są zobowiązanie inne osoby, umorzenie może nastąpić, jeżeli ww. warunki zostaną spełnione przez wszystkich dłużników.
Ulgi mogą być stosowane również na wniosek dłużnika w przypadkach uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi, w szczególności możliwościami płatniczymi dłużnika oraz uzasadnionym interesem Skarbu Państwa. 

Polecamy: Forum

W tym ostatnim przypadku ulgi mają bez wątpienia charakter uznaniowy. Pojęcie ważnego interesu dłużnika lub Skarbu Państwa nie zostało przez prawo zdefiniowane. Zagadnienie to było jednak rozpatrywane przez sądy. Dla przykładu, w wyroku NSA z 5 stycznia 2000 r., sygn. akt III SA 8348/98, LEX nr 42867, stwierdzono, że przy wykładni obu klauzul należy sięgać do społecznie akceptowanej hierarchii wartości. Przed zastosowaniem ulgi należy więc przeprowadzić tzw. postępowanie wyjaśniające. W praktyce bada się sytuację materialną dłużnika oraz inne okoliczności, np. czy nie wystąpiła choroba, utrata źródeł zarobkowania, utrata majątku itp.

Autopromocja

KSeF. Wdrożenie w sektorze
finansów publicznych
książka + e-book gratis

Sprawdź

Zapamiętaj!

Dużym udogodnieniem w praktyce jest możliwość niedochodzenia należności budżetu państwa, z tytułu umowy cywilnoprawnej, której kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł. Przywilej wyrażenia zgody na niedochodzenie takiej należności przysługuje dysponentowi części budżetowej.

Polecamy serwis: Opieka społeczna