REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wieloletnia prognoza finansowa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Osiński
Księgowy/ Fot. Fotolia
Księgowy/ Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy o finansach publicznych nakładają na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek sporządzania wieloletnich prognoz finansowych. Zgodnie z obowiązkiem wprowadzonym od 2011 roku, prognoza taka musi objąć bieżący rok budżetowy oraz minimum trzy kolejne. Ostatnia taka prognoza została sporządzona przez JST pod koniec 2014 roku. Warto się jej przyjrzeć bliżej, gdyż przynosi ona ważne wnioski i kreśli dość niepokojące perspektywy.

Obowiązek sporządzania wieloletniej prognozy finansowej (WPF) wynika z art. 227 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Przygotowywana przez jednostki samorządu terytorialnego WPF obejmuje ocenę poziomu przyszłych dochodów, wydatków wraz z ich strukturą, wyniku finansowego oraz poziomu zadłużenia.

REKLAMA

Tabela 1. Prognoza dochodów, wydatków i bilansu budżetów samorządowych na lata 2014–2017 (w mln zł)

2014

2015

2016

2017

Dochody ogółem

198 556

188 987

181 759

182 667

Wydatki ogółem

212 736

187 444

177 110

176 770

Wynik

-14 180

1 543

4 649

5 895

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Zobacz wideoszkolenie: Jak uniknąć błędów w ewidencji księgowej jsfp

REKLAMA

Jak wskazują dane (patrz: tabela 1), prognozy dotyczące perspektyw rozwoju sytuacji budżetowej samorządów są relatywnie optymistyczne. O ile jeszcze na koniec roku 2014 przewidywany był wynik budżetowy samorządów na poziomie nieco ponad -14 mld zł, o tyle w roku 2015 wynik ten ma być już dodatni (ok. 1,5 mld zł). Co więcej, bilans budżetu w kolejnych latach ma się dalej poprawiać. Kolejno w latach 2016 i 2017, według prognoz nadwyżka budżetowa ma wynieść ponad 4,6 mld zł oraz niemal 6 mld zł.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto sobie jednak zadać pytanie, skąd taka zmiana. Otóż okazuje się, że odpowiada za nią spadek wydatków samorządowych, i to aż o 17% w całym badanym okresie (z niemal 213 mld zł do niemal 177 mld zł). Maleć będą także dochody, choć w dużo mniejszym stopniu, bo o około 8% (ze 198,5 mld zł do 182,5 mld zł).

Konsekwencją wygospodarowania nadwyżek budżetowych będzie prognozowany spadek ogólnego zadłużenia JST (patrz: tabela 2). O ile w roku 2014 ma ono jeszcze wynieść ok. 75 mld zł, o tyle rok później spadnie o ponad 2 mld zł, do poziomu około 72,7 mld zł. Większe spadki nastąpią w latach 2016 i 2017, o ok. 5 mld zł. Oznacza to prognozowany spadek całkowitego zadłużenia w skali całego badanego okresu o niemal 18%.

Zobacz również: Odpowiedzialność członków zarządu spółek komunalnych za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Tabela 2. Prognozowane zadłużenie JST w latach 2014–2017 (w mln zł)

2014

2015

2016

2017

Zadłużenie

75 037

72 747

67 727

61 708

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Jak wspomniano, dość zaskakująca jest prognoza mówiąca o nadwyżkach budżetowych począwszy od 2015 roku. Skąd jednak ma się ona brać? Dane wskazują, że pojawienie się nadwyżek budżetowych będzie wynikać nie z przyrostu dochodów (te wzrosną dopiero w roku 2017 w stosunku do 2016), lecz ze znaczącego spadku wydatków, i to tych najbardziej dochodotwórczych (patrz: tabela 3). Biorąc pod uwagę stronę dochodową, warto zauważyć, że o ile dochody bieżące będą z roku na rok nieznacznie wzrastać (ok. 1–3%), o tyle radykalnie spadną dochody majątkowe. Będą one spadać z roku na rok o 25–50% (pozycja dotacje oraz środki przeznaczone na inwestycje), co należy ocenić bardzo negatywnie. O 25–30% maleć będą też dochody ze sprzedaży majątku. Jeszcze bardziej niż dochody będą spadać wydatki. Ich coroczny spadek wyniesie ok. 12% w roku 2015 i ponad 5% w roku 2016. W największym stopniu zmniejszą się wydatki majątkowe, co ponownie należy uznać za bardzo zły znak. Spadek ten z roku na rok wyniesie około jednej trzeciej. Wyhamuje dopiero pod koniec badanego okresu, jednak wciąż będzie duży (ok. 10%). Pozostałe typy wydatków podlegać będą fluktuacjom rzędu +/- 10%. Największe zmiany to wzrost o 45% wydatków z tytułu poręczeń i gwarancji, jak też wzrost o 12% nakładów na obsługę długu w roku 2015.

Tabela 3. Źródła dochodów i wydatków dla JST prognoza na lata 2014–2017 (ujęcie dynamiczne)

Wyszczególnienie

2015/2014

2016/2015

2017/2016

w%

1. DOCHODY OGÓŁEM

95,2

96,2

100,5

1.1. Dochody bieżące

99,4

101,1

102,2

podatek dochodowy od osób fizycznych

102,4

103,6

102,9

podatek dochodowy od osób prawnych

102,4

103,5

102,9

podatek od nieruchomości

101,7

102,6

101,8

– subwencja ogólna

101,1

101,9

100,9

dotacje i środki na cele bieżące

84,2

96,5

99,4

1.2. Dochody majątkowe, w tym:

70,9

55,9

76,2

– ze sprzedaży majątku

71,9

74,2

76,5

dotacje oraz środki przeznaczone na inwestycje

68,5

50,8

74,9

2. WYDATKI OGÓŁEM

88,1

94,5

99,8

2.1. Wydatki bieżące

95,7

100,7

101,3

– wydatki bieżące z tytułu poręczeń i gwarancji

145,5

104,4

97,8

– wydatki na obsługę długu

111,8

96,8

93,8

– wydatki bieżące na wynagrodzenia i składki od nich naliczane

99,1

101,2

100,4

– wydatki związane z funkcjonowaniem organów JST

96,2

100,6

99,1

2.2. Wydatki majątkowe

65,1

66,7

89,9

3. WYNIK DEFICYT/NADWYŻKA

4. Różnica między dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi

163,6

105,4

110,6

5. Różnica między skorygowanymi dochodami bieżącymi a pomniejszonymi wydatkami bieżącymi

90,7

102,2

109,5

6. ZADŁUŻENIE

96,9

93,1

91,1

Źródło: Dane z WPF sporządzonych przez JST na lata 2014–2017 (stan bazy z 6 listopada 2014 r.), Ministerstwo Finansów

Jedyną pozytywną wiadomością, która wynika z najnowszej WPF, jest fakt prognozowanego znaczącego spadku zadłużenia samorządów. Złe wiadomości są jednak dalece bardziej znaczące. Zadłużenie JST w roku 2014 to zaledwie ok. 10% zadłużenia sektora finansów publicznych. Jeśli więc gdzieś należy szukać oszczędności, to raczej w budżecie centralnym. Co więcej, głównym źródłem spadku wydatków samorządowych są zmniejszające się wydatki majątkowe, czyli te, które w największym stopniu przynoszą przyrost dochodu w gospodarce. Przyczyny takiej sytuacji są złożone. Wynikają one, z jednej strony, z zakończenia poprzedniej perspektywy unijnej, z drugiej jednak, powodem jest restrykcyjna polityka państwa wobec zadłużenia samorządów. O tyle trudno ją zrozumieć, że poza wyjątkami zadłużone są raczej zamożne JST, które nie mają problemów z regulowaniem swoich zobowiązań. Co więcej, warto pamiętać, że budżet centralny na inwestycje wydaje ok. 5% swoich zasobów, a budżety samorządowe niemal 25%, zatem, relatywnie ujmując, to właśnie samorządom w większym stopniu zawdzięczamy przyrost PKB w ostatnich latach. Kontynuacja nakładania na JST nadmiernych obostrzeń finansowych może rodzić zagrożenie związane z wykorzystaniem nowych środków z UE, które spłyną do nas za okres 2014–2020. Obniżenie nakładów inwestycyjnych samorządów skutkować będzie też spadkiem i tak niezbyt imponującego wzrostu gospodarczego, a także wzrostem stopy bezrobocia ze wszystkimi tego negatywnymi skutkami w sferze zarówno finansowej, jak i społecznej.

RAFAŁ OSIŃSKI

Autor jest ekonomistą specjalizującym się w tematyce finansów samorządowych

Podstawa prawna

● art. 227 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1877)

Polecamy serwis: Finanse

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

REKLAMA

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

REKLAMA

Minimum 8000 zł brutto dla pracowników sądów? Związki zawodowe apelują o reformy

Brak rąk do pracy, niskie wynagrodzenia i narastający problem rotacji – pracownicy sądów alarmują, że bez systemowych reform i podwyżek polski wymiar sprawiedliwości może się załamać. Związek Zawodowy Ad Rem wskazuje, że choć podpisano porozumienie z rządem, jest to dopiero pierwszy krok do normalizacji.

5 mitów na temat "snusów"

W debacie publicznej coraz częściej słyszy się o "snusie" – produkcie, który rzekomo zyskuje popularność wśród osób uzależnionych od nikotyny. W rzeczywistości jednak termin ten jest bardzo często używany nieprawidłowo.

REKLAMA