Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości

Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości
Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości
Shutterstock
Jaki sposób wykrywania nieprawidłowości w gminach był najskuteczniejszy? Jakie wnioski i rekomendacje zawiera raport Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i E-nform Sp. z o.o.?

W dniu 14 kwietnia br. został opublikowany raport z badań 2020 „Systemy dla sygnalistów w gminach w Polsce”, opracowany na podstawie badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, w Katedrze Finansów Publicznych, we współpracy z E-nform Sp. z o.o. W niniejszym artykule chciałbym zakończyć cykl artykułów w których informowałem Państwa o czym dowiadujemy się z raportu.

Jaki sposób wykrywania nieprawidłowości w gminach był najskuteczniejszy według gmin?

Według deklaracji gmin, które odesłały ankietę najskuteczniejsze metody wykrywania u nich nieprawidłowości to:

  1. 1199 nadzór przełożonego,
  2. 981 kontrola wewnętrzna,
  3. 800 audyt wewnętrzny,
  4. 751 kontrola instytucji państwowych,
  5. 610 zgłoszenie wewnętrzne przez pracownika,
  6. 486 zgłoszenie wewnętrzne klienta, dostawcę itp.,
  7. 434 audyt zewnętrzny,
  8. 269 systemy IT,
  9. 134 organy ścigania, służby specjalne,
  10. 47 media.

Porównując to z liczną wykrytych nieprawidłowości, które podawałem z raportu we wcześniejszych artykułach obawiam się, że liczba tzw. nie wykrytych naruszeń i nieprawidłowości jest duża.

Jakie mechanizmy przeciwdziałania nieprawidłowościom wdrożono w badanych urzędach gmin?

Z raportu wynika, że wdrożono w gminach następujące mechanizmy przeciwdziałania nieprawidłowościom:

  1. w 1326 gminach – nadzór przełożonego – czyli oznacza, że są gminy gdzie tego nadzoru nie ma,
  2. w 995 gminach – kodeks etyki,
  3. w 948 gminach – kontrola wewnętrzna,
  4. w 804 gminach – audyt wewnętrzny,
  5. w 340 gminach – procedury antykorupcyjne,
  6. w 180 gminach – systemy informatyczne (np. DLP),
  7. w 110 gminach – procedury przeciwdziałania konfliktowi interesów,
  8. w 14 gminach – bezpieczne kanały zgłaszania nieprawidłowości.

Jak słusznie zauważają autorzy raportu, zastanawia fakt, że gminy uznały zgłoszenia wewnętrzne za jeden z najskuteczniejszych metod wykrywania u nich nieprawidłowości, a jednocześnie liczba wdrożonych bezpiecznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości jest śladowa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jestem też ciekaw, czy wdrożenie procedur antykorupcyjnych i procedur przeciwdziałania konfliktowi interesów polegało tylko na sporządzeniu dokumentów, czy też wdrożono mechanizmy monitorujące i detekcyjne.

Szkolenia z zasad reagowania na nieprawidłowości

Z raportu wynika, że w okresie 2018-2020, aż 80% gmin (czyli 1436) nie zorganizowało dla swoich pracowników szkoleń dotyczących zasad reagowania na ujawnione w urzędzie nieprawidłowości. Jeżeli jednocześnie w 87 % gmin zadeklarowało, że u nich nie zgłoszono nieprawidłowości widzimy, że najpewniej istnieje pewien systemowy problem.

Co ciekawe:

  1. 183 gminy przeszkoliły wszystkich pracowników,
  2. 102 gminy przeszkoliły kadrę kierowniczą,
  3. 63 gminy przeszkoliły część pracowników.

Jakie wnioski i rekomendacje zawiera raport Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i E-nform Sp. z o.o.?

Chciałbym podkreślić, podobnie jak autorzy, że systemy dla sygnalistów stanowią najskuteczniejsze narzędzie do walki z nieprawidłowościami i naruszeniami.

Z wyników badań wynika, że gminy nie są przygotowane do wdrożenia systemów dla sygnalistów i wymogów Dyrektywy dla sygnalistów. Poziom wiedzy na temat Dyrektywy o sygnalistach i świadomość wymagań, szans i zagrożeń jest na niskim poziomie. Prawie połowa gmin oświadczyło, że o dyrektywie dowiedziało się z ankiety, a 60% nie wie czy będą zobowiązane podjąć jakieś działania.

Osobiście nie rozumiem przeświadczenia gmin mających mniej niż 10 000 mieszkańców, że Polski ustawodawca wyłączy ich spod reżimy Dyrektywy. Nawet jeżeli tak się stanie, to w świetle kontroli zarządczej brak systemów dla sygnalistów będzie oznaczał brak skutecznego i efektywnego narzędzia wspierającego celu określone w ustawie o finansach publicznych.

W świetle powyższego budzi mój niepokój, że prawie 70% gmin nie wdrożyła systemy dla sygnalistów ponieważ uważa, że nie ma takiego obowiązku prawnego. Według mnie w świetle celów kontroli zarządczej, antykorupcyjnych wytycznych CBA, takie stanowisko jest błędne.

Z jednej strony nie dziwi mnie, że tylko 2,5% gmin wdraża systemy dla sygnalistów z przekonaniem o ich skuteczności i niezbędności. Z drugiej strony pokazuje to jak bardzo w tym zakresie brakuje edukacji i innych działań budujących świadomość.

Nie jest też niestety zaskoczeniem, że 40% gmin czeka na wdrożenie do czasu pojawienia się polskiej ustawy. Chciałbym przypomnieć, że Dyrektywa daje mnóstwo wytycznych, mamy normy ISO, tzw. dobre praktyki oraz regulacje sektorowe. W mojej ocenie ustawa niewiele zmieni. Natomiast choćby przykład z RODO, pokazuje, że wdrażanie wymogów na ostatnią chwilę powoduje chaos, błędy, konflikty i ryzyka. Niestety mało podmiotów wyciągnęło naukę z wdrażania RODO.

Do 17 grudnia br. zostało 7 miesięcy. To ostatni moment by na spokojnie wdrożyć systemy dla sygnalistów. Im szybciej gminy zaczną wdrażać Dyrektywę tym większa szansa na sukces. Jednocześnie zgadzam się z autorami badania, że kluczowe znaczenie będzie miała rzetelna edukacji. Mam nadzieję, że ten i inne artykuły na portalu infor.pl o Compliance dołożą cegiełkę w dziele edukacji. Notabene to na infor.pl jest największa baza tekstów o compliance w samorządzie.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Euro 2024. Ile razy reprezentacja Polski grała w mistrzostwach? Kiedy najbliższy mecz o eliminacje?

    Euro 2024. Polscy piłkarze czterokrotnie dotychczas grali w mistrzostwach Europy. Trzy razy po eliminacjach - w 2008, 2016 i 2021 roku, a w 2012 jako współgospodarze, obok Ukrainy. Zmagania o udział w kolejnej imprezie tej rangi - w 2024 w Niemczech - rozpoczną od piątkowego meczu z Czechami w Pradze.

    M. Pietrzak: wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych

    Będą wyższe diety dla członków obwodowych komisji wyborczych - zapowiedziała szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.

    Program Dobrowolnych Nabyć nieruchomości pod CPK tylko do 7 kwietnia. Później wywłaszczenia

    Właściciele nieruchomości położonych na terenie przyszłego lotniska Centralnego Portu Komunikacyjnego na zgłoszenie się do Programu Dobrowolnych Nabyć mają czas do 7 kwietnia. Później grunty pod lotnisko będą wywłaszczane. Wkrótce ruszy podobny program obejmujący tereny wokół planowanego lotniska. 

    Brakuje 13 000 policjantów. Dlaczego mundurowi odchodzą?

    Podwyżki, dodatki stażowe, waloryzacja, czyli dorzucanie pieniędzy, bez reformy struktur, nic nie dało. W tym roku ze służby odeszło już 6,5 tys. osób, przyjęto 772. Policjanci są przeciążeni pracą i zniechęceni. Efekty? Nie ma patroli na ulicach, częściej dochodzi do pospolitych przestępstw, np. kradzieży w 2022 r. było 124 tys. – to o 12 tys. więcej.

    Prezes ZUS: pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów przed Wielkanocą [Harmonogram]

    Pierwsze "trzynastki" trafią do emerytów i rencistów jeszcze przed Świętami Wielkanocnymi - przekazała prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska. Aby otrzymać to świadczenie nie trzeba składać żadnego wniosku, ZUS zrobi to automatycznie.

    PFRON: Dopłata 120 000 zł do samochodu osobowego. Wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu

    PFRON udostępnił wzory dokumentów od sprzedawcy samochodu. Dokumenty służą rozliczeniu dofinansowania do samochodu dla osoby niepełnosprawnej. Można otrzymać nawet 120 000 zł.  

    Rząd chwali się 30 korzystnymi dla Polaków zmianami w podatkach

    Ministerstwo opublikowało listę korzystnych zmian w podatkach wprowadzonych od 2016 r. Jest to prawdopodobnie odpowiedź na zestawienie szeregu podwyżek podatków, opłat i niekorzystnych rozwiązań przez money.pl. 

    Duża podwyżka: 4765,32 zł brutto dla osoby niepełnosprawnej. Świadczenie wspierające i jednocześnie renta socjalna w 2024 r.

    Projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został w środę skierowany pod obrady Rady Ministrów. Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowało MRiPS.

    Niewyjaśnione problemy trawienne. Zespół alfa-gal. Czy to skutek ukąszenia kleszcza?

    The American Gastroenterological Association (AGA) opublikowało nowe wytyczne kliniczne, aby pomóc lekarzom i pacjentom w określeniu, czy niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego są spowodowane zespołem alfa-gal, alergią pokarmową na mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego powodowaną przez ukąszenie kleszcza amerykańskiego. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w roku 2021 w Krakowie.

    MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

    Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

    "Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

    Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

    DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

    Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej.