REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości

Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości
Systemy dla sygnalistów w gminach - wykrywanie nieprawidłowości
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jaki sposób wykrywania nieprawidłowości w gminach był najskuteczniejszy? Jakie wnioski i rekomendacje zawiera raport Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i E-nform Sp. z o.o.?

W dniu 14 kwietnia br. został opublikowany raport z badań 2020 „Systemy dla sygnalistów w gminach w Polsce”, opracowany na podstawie badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, w Katedrze Finansów Publicznych, we współpracy z E-nform Sp. z o.o. W niniejszym artykule chciałbym zakończyć cykl artykułów w których informowałem Państwa o czym dowiadujemy się z raportu.

REKLAMA

Jaki sposób wykrywania nieprawidłowości w gminach był najskuteczniejszy według gmin?

Według deklaracji gmin, które odesłały ankietę najskuteczniejsze metody wykrywania u nich nieprawidłowości to:

  1. 1199 nadzór przełożonego,
  2. 981 kontrola wewnętrzna,
  3. 800 audyt wewnętrzny,
  4. 751 kontrola instytucji państwowych,
  5. 610 zgłoszenie wewnętrzne przez pracownika,
  6. 486 zgłoszenie wewnętrzne klienta, dostawcę itp.,
  7. 434 audyt zewnętrzny,
  8. 269 systemy IT,
  9. 134 organy ścigania, służby specjalne,
  10. 47 media.

Porównując to z liczną wykrytych nieprawidłowości, które podawałem z raportu we wcześniejszych artykułach obawiam się, że liczba tzw. nie wykrytych naruszeń i nieprawidłowości jest duża.

Jakie mechanizmy przeciwdziałania nieprawidłowościom wdrożono w badanych urzędach gmin?

Z raportu wynika, że wdrożono w gminach następujące mechanizmy przeciwdziałania nieprawidłowościom:

  1. w 1326 gminach – nadzór przełożonego – czyli oznacza, że są gminy gdzie tego nadzoru nie ma,
  2. w 995 gminach – kodeks etyki,
  3. w 948 gminach – kontrola wewnętrzna,
  4. w 804 gminach – audyt wewnętrzny,
  5. w 340 gminach – procedury antykorupcyjne,
  6. w 180 gminach – systemy informatyczne (np. DLP),
  7. w 110 gminach – procedury przeciwdziałania konfliktowi interesów,
  8. w 14 gminach – bezpieczne kanały zgłaszania nieprawidłowości.

REKLAMA

Jak słusznie zauważają autorzy raportu, zastanawia fakt, że gminy uznały zgłoszenia wewnętrzne za jeden z najskuteczniejszych metod wykrywania u nich nieprawidłowości, a jednocześnie liczba wdrożonych bezpiecznych kanałów zgłaszania nieprawidłowości jest śladowa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jestem też ciekaw, czy wdrożenie procedur antykorupcyjnych i procedur przeciwdziałania konfliktowi interesów polegało tylko na sporządzeniu dokumentów, czy też wdrożono mechanizmy monitorujące i detekcyjne.

Szkolenia z zasad reagowania na nieprawidłowości

Z raportu wynika, że w okresie 2018-2020, aż 80% gmin (czyli 1436) nie zorganizowało dla swoich pracowników szkoleń dotyczących zasad reagowania na ujawnione w urzędzie nieprawidłowości. Jeżeli jednocześnie w 87 % gmin zadeklarowało, że u nich nie zgłoszono nieprawidłowości widzimy, że najpewniej istnieje pewien systemowy problem.

Co ciekawe:

  1. 183 gminy przeszkoliły wszystkich pracowników,
  2. 102 gminy przeszkoliły kadrę kierowniczą,
  3. 63 gminy przeszkoliły część pracowników.

Jakie wnioski i rekomendacje zawiera raport Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i E-nform Sp. z o.o.?

Chciałbym podkreślić, podobnie jak autorzy, że systemy dla sygnalistów stanowią najskuteczniejsze narzędzie do walki z nieprawidłowościami i naruszeniami.

REKLAMA

Z wyników badań wynika, że gminy nie są przygotowane do wdrożenia systemów dla sygnalistów i wymogów Dyrektywy dla sygnalistów. Poziom wiedzy na temat Dyrektywy o sygnalistach i świadomość wymagań, szans i zagrożeń jest na niskim poziomie. Prawie połowa gmin oświadczyło, że o dyrektywie dowiedziało się z ankiety, a 60% nie wie czy będą zobowiązane podjąć jakieś działania.

Osobiście nie rozumiem przeświadczenia gmin mających mniej niż 10 000 mieszkańców, że Polski ustawodawca wyłączy ich spod reżimy Dyrektywy. Nawet jeżeli tak się stanie, to w świetle kontroli zarządczej brak systemów dla sygnalistów będzie oznaczał brak skutecznego i efektywnego narzędzia wspierającego celu określone w ustawie o finansach publicznych.

W świetle powyższego budzi mój niepokój, że prawie 70% gmin nie wdrożyła systemy dla sygnalistów ponieważ uważa, że nie ma takiego obowiązku prawnego. Według mnie w świetle celów kontroli zarządczej, antykorupcyjnych wytycznych CBA, takie stanowisko jest błędne.

Z jednej strony nie dziwi mnie, że tylko 2,5% gmin wdraża systemy dla sygnalistów z przekonaniem o ich skuteczności i niezbędności. Z drugiej strony pokazuje to jak bardzo w tym zakresie brakuje edukacji i innych działań budujących świadomość.

Nie jest też niestety zaskoczeniem, że 40% gmin czeka na wdrożenie do czasu pojawienia się polskiej ustawy. Chciałbym przypomnieć, że Dyrektywa daje mnóstwo wytycznych, mamy normy ISO, tzw. dobre praktyki oraz regulacje sektorowe. W mojej ocenie ustawa niewiele zmieni. Natomiast choćby przykład z RODO, pokazuje, że wdrażanie wymogów na ostatnią chwilę powoduje chaos, błędy, konflikty i ryzyka. Niestety mało podmiotów wyciągnęło naukę z wdrażania RODO.

Do 17 grudnia br. zostało 7 miesięcy. To ostatni moment by na spokojnie wdrożyć systemy dla sygnalistów. Im szybciej gminy zaczną wdrażać Dyrektywę tym większa szansa na sukces. Jednocześnie zgadzam się z autorami badania, że kluczowe znaczenie będzie miała rzetelna edukacji. Mam nadzieję, że ten i inne artykuły na portalu infor.pl o Compliance dołożą cegiełkę w dziele edukacji. Notabene to na infor.pl jest największa baza tekstów o compliance w samorządzie.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Komisji ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczące usprawnienia działania organów pomocy społeczne.

Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

REKLAMA

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

Ile wynosi liczba ludności Polski na koniec 2024 roku? [Dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał wstępne szacunkowe dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec 2024 r. Jest spadek.

Podwyżka o 40% (marchewka) a podniesienie wieku emerytalnego (kij). Wcześniej był postulat 3 miesięcy urlopu za 7 lat pracy w jednej firmie

Autorem propozycji podwyżki o 20% w 2025 r. i o 20% w 2026 r. jest Lider Związkowej Alternatywy Piotr Szumlewicz. Mowa jest o podwyżkach płac w sferze budżetowej w tym roku i co najmniej 20 proc. w przyszłym. Wcześniej związkowiec postulował wprowadzenie urlopu 3 miesięcy za 7 lat pracy. Propozycje oceniam jako nierealne do wprowadzenia.

REKLAMA

Coraz więcej nastolatków sięga po e-papierosy

Coraz więcej nastolatków sięga po elektroniczne papierosy. Jest to co czwarta dziewczyna i co piąty chłopiec w wieku 13-15 lat. Tak wynika z badania "Global Youth Tobacco Survey" zaprezentowanego podczas rozpoczętej w środę w Sejmie konferencji poświęconej uzależnieniom.

Dwoje seniorów padło ofiarą oszustwa internetowego. Łącznie stracili ponad 400 tys. zł

Oszuści nie ustają w polowaniach. Dwoje seniorów – 74-latka z Lublina i 76-latek z powiatu zamojskiego – zostali oszukani w internecie. Zamiast zyskownych inwestycji, za radą „doradców” zainstalowali oprogramowanie, które pozwoliło przestępcom przejąć pieniądze z ich kont bankowych – podała policja.

REKLAMA