Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?

Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?
Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?
Shutterstock
Uważam, że dochodząc w sądzie  ochrony  przed działaniami odwetowymi Sygnalista będzie mógł się bezpośrednio powoływać na Dyrektywę (jeżeli nie zostanie ona implementowana lub zostanie implementowana w tym zakresie wadliwie).

Po raz pierwszy o sygnalistach na Infor.pl napisałem w marcu 2018 r. przy okazji projektu ustawy o jawności życia publicznego. Na początku grudnia 2019 r. opublikowałem artykuł „Compliance: co się wiąże z opublikowaniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa?”. W sumie opublikowałem na Infor.pl ponad 100 artykułów o sygnalistach i Compliance, tworząc największy zbiór artykułów na ten temat w Polsce oraz promując hasło, że Compliance powinien być jak parasol nad organizacją, chroniący je przed ryzykami prawnymi. I co tydzień pojawia się kolejny. Wielokrotnie słyszałem, że systemy Compliance lub Whistleblowingu są wdrażane na podstawie moich tekstów z Infor.pl.

Jutro, w dniu 17 grudnia br. mija termin implementacji przedmiotowej Dyrektywy. Co oznacza brak implementacji Dyrektywy dla sygnalistów?

Brak ustawy implementującej Dyrektywę, oznacza, że Sygnaliści nadal nie będą chronieni ustawą przed działaniami odwetowymi.

Ale to nie oznacza, że Sygnalista nie będzie miał żadnych możliwości obrony swoich praw.

Po pierwsze, brak implementacji w terminie będzie oznaczał, że Sygnalista, który dozna szkody w wyniku działań odwetowych będzie mógł domagać się odszkodowania od Państwa za brak pełnej i terminowej implementacji. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości stoi bowiem na stanowisku, że jeżeli:

  1. nastąpiło naruszenie przez państwo normy prawa unijnego, która przyznaje uprawnienie jednostkom – np. przez brak implementacji w terminie,
  2. istnienie związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem prawa a szkodą,

to szkoda taka podlega naprawieniu. Można to porównać do odpowiedzialności Państwa z art. 417 kodeksu cywilnego za bezprawne działanie lub zaniechanie władzy publicznej. 

Po drugie, Pan Maciej Wnuk jest autorem koncepcji tzw. „małej ochrony Sygnalisty”. Zgodnie z nią, przy spełnieniu określonych przesłanek Sygnalista będzie  mógł się powoływać wprost na dyrektywę przed organami administracyjnymi i sądami, ponieważ przepisy chroniące sygnalistów w Dyrektywie są bardzo jasne, precyzyjne i bezwarunkowe.

Większość praktyków i doktryny stoi na stanowisku, że przy braku implementacji, jednostki nie mogą się powoływać na normę unijną między sobą wzajemnie. Pojawiają się jednak incydentalne głosy, że jest to możliwe.

Osobiście uważam, że dochodząc w sądzie  ochrony  przed działaniami odwetowymi Sygnalista będzie mógł się bezpośrednio powoływać na Dyrektywę (jeżeli nie zostanie ona implementowana lub zostanie implementowana w tym zakresie wadliwie).

Co oznacza brak ustawy dla podmiotów, które zgodnie z Dyrektywą powinny wdrożyć systemy przyjmowania zgłoszeń o naruszeniach i podejmowania działań następczych?

Czasami słyszę, że póki nie ma ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa to podmioty z sektora publicznego lub sektora prywatnego nie muszą wdrażać systemów dla sygnalistów.

Jak pisałem w artykule „Compliance - czym jest kontrola zarządcza w jednostkach sektora publicznego?” w mojej ocenie już teraz w ramach realizacji obowiązków z zakresu kontroli zarządczej podmioty z sektora publicznego są zobowiązane wdrażać systemy Compliance, w tym systemy Whistleblowingu. Natomiast w artykule „Czy członkom Zarządów lub Rad Nadzorczych spółek kapitałowych będzie grozić odpowiedzialność karna za brak skutecznych systemów Compliance?” wyjaśniałem dlaczego systemy Compliance, w tym systemy Whistleblowingu powinny być wdrażane w sektorze prywatnym.

Co Pan radzi podmiotem w obecnej sytuacji?

W obecnej sytuacji radzę pozyskać pomoc jak najlepszych ekspertów i porządne wdrożenie systemy przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych oraz ochronę sygnalistów. Kiedy się pojawi ustawa, najwyżej zaktualizują Państwo system, w tym niektóre dokumenty.

Co Pana niepokoi w związku z brakiem implementacji?

Półtora roku temu napisałem dwa antyporadniki:

  1. COMPLIANCE - Jak NIE wdrażać systemu przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych – antyporadnik
  2. Compliance - trzy pewne sposoby by zniszczyć System przyjmowania zgłoszeń od Sygnalistów i podejmowania działań następczych

Jak obserwuję podejście niektórych podmiotów do wdrożeń, to mam wrażenie, że ktoś pomylił mój antyporadnik z poradnikiem.

Ponadto opóźnienia w implementacji dyrektywy, można odczytać jako lekceważenie tej tematyki przez władzę ustawodawczą i wykonawczą. A przykład idzie z góry.

Ale najgorsze jest to co, obserwowaliśmy przy RODO. Wysyp „ekspertów” sprzedających „tanio” „dokumentację zgodną z ustawą” (której nie ma) lub szkolących za grosze z ustawy. Tu chodzi o zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu. Powinno to oznaczać zmianę kultury organizacyjnej. Nie zrobi się powyższego kupując dokumentację i szkolenie z ustawy.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Skorzystanie z niego wymaga jednak rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego.

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku". 

    Zmiany w umundurowaniu policjantów w 2023 r. Nowy rodzaj spodni ochronnych. Normy dla ubioru ćwiczebnego

    Zostaną wprowadzone spodnie ochronne, które wraz z kurtką ochronną będą stanowiły ubiór przeznaczony dla policjantów oddziałów prewencji Policji i samodzielnych pododdziałów prewencji Policji.

    Egzamin ósmoklasisty z języka obcego [2023 r. i 2024 r., wymogi, podstawa programowa, rozporządzenie]
    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r. i 2024 r.

    Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty w 2023 r.

    Egzamin ósmoklasisty z matematyki [wymogi, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z matematyki w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?

    Nowe zasady wypłaty ekwiwalentu dla strażaków OSP [Nowelizacja, zmiany]

    Do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany dotyczą m.in. możliwości wypłacania ekwiwalentu kandydatom na strażaków OSP uczestniczącym w szkoleniu podstawowym. Będą też nowe zasady naliczania ekwiwalentu za udział w akcji ratowniczej.

    P. Czarnek: Chcesz być lekarzem? Idź na studia. Będą miejsca. Potrzebujemy 60 000 lekarzy

    Min. Czarnek: zwiększamy liczbę osób studiujących na kierunku lekarskim.

    Minister P. Czarnek do rodziców: nie dezerterujcie z waszych obowiązków wychowawczych [wywiad]

    Dzieci rodzą się w rodzinie i ich kondycja - również moralna - zależy od kondycji moralnej rodziny – powiedział PAP szef MEiN Przemysław Czarnek odnosząc się do ostatnich przypadków agresji młodych ludzi wobec rówieśników. I zaapelował: nie możemy dezerterować z naszych obowiązków wychowawczych.

    Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego [wymogi, lektury, rozporządzenie]

    Jakie są wymagania dla egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024?

    OpenAI: nowy GPT-4 zda egzamin prawniczy. Czy za 10 lat zastąpi prawnika, księgową, programistę, dziennikarza?

    Firma OpenAI zaprezentowała najnowszą wersję swojego modelu sztucznej inteligencji, GPT-4. Model językowy ma być m.in. zdolny do zdania egzaminu prawniczego z bardzo dobrym wynikiem i udzielać bardziej poprawnych odpowiedzi niż jego poprzednie wersje, takie jak GPT-3 i ChatGPT. Microsoft poinformował, że na nowym systemie oparł swoją wyszukiwarkę Bing.

    Ustawa o Planie Strategicznym dla WPR na lata 2023-2027 już obowiązuje

    Ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 obowiązuje od 15 marca. Regulacja stwarza ramy prawne dla realizacji unijnej polityki rolnej w naszym kraju.

    Rusza przyjmowanie wniosków o dopłaty bezpośrednie. Wnioski można składać tylko w formie elektronicznej

    Wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych w ramach II filara Wspólnej Polityki Rolnej za 2023 r. można składać już od 15 marca. Jest to pierwszy nabór wniosków w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

    Wszystkie umowy zlecenia oskładkowane w I kwartale 2024 r.? Umowy o dzieło bez ZUS [NEWS DGP]

    Umowy zlecenia zostaną oskładkowane w całości od przyszłego roku - takie zobowiązanie wynika z najnowszego Krajowego Planu Reform na lata 2023/2024. Dokument trafił do konsultacji. 

    Światowy Dzień Recyklingu. Marnujemy co najmniej 90% wszystkich wydobywanych surowców

    Światowy Dzień Recyklingu. Zaledwie 10% odpadów z tworzyw sztucznych jest poddanych realnemu recyklingowi w Polsce – wynika z dochodzenia przeprowadzonego przez Plastics Review w 2021 r. Konsumenci w kraju nad Wisłą chcą, by kupowane przez nich produkty powstawały z materiałów z recyklingu, co obrazują wyniki raportu Circular Voice. Niestety obecnie zaledwie 8,6% z tego, co zostaje wyprodukowane, jest przetwarzane i ponownie wykorzystywane – oznacza to, że marnujemy co najmniej 90% wszystkich wydobywanych surowców, co potwierdzają wyniki analizy Stena Recycling.