REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?
Whistleblowing – co oznacza brak implementacji Dyrektywy o sygnalistach?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uważam, że dochodząc w sądzie  ochrony  przed działaniami odwetowymi Sygnalista będzie mógł się bezpośrednio powoływać na Dyrektywę (jeżeli nie zostanie ona implementowana lub zostanie implementowana w tym zakresie wadliwie).

Po raz pierwszy o sygnalistach na Infor.pl napisałem w marcu 2018 r. przy okazji projektu ustawy o jawności życia publicznego. Na początku grudnia 2019 r. opublikowałem artykuł „Compliance: co się wiąże z opublikowaniem Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa?”. W sumie opublikowałem na Infor.pl ponad 100 artykułów o sygnalistach i Compliance, tworząc największy zbiór artykułów na ten temat w Polsce oraz promując hasło, że Compliance powinien być jak parasol nad organizacją, chroniący je przed ryzykami prawnymi. I co tydzień pojawia się kolejny. Wielokrotnie słyszałem, że systemy Compliance lub Whistleblowingu są wdrażane na podstawie moich tekstów z Infor.pl.

REKLAMA

Jutro, w dniu 17 grudnia br. mija termin implementacji przedmiotowej Dyrektywy. Co oznacza brak implementacji Dyrektywy dla sygnalistów?

Brak ustawy implementującej Dyrektywę, oznacza, że Sygnaliści nadal nie będą chronieni ustawą przed działaniami odwetowymi.

Ale to nie oznacza, że Sygnalista nie będzie miał żadnych możliwości obrony swoich praw.

Po pierwsze, brak implementacji w terminie będzie oznaczał, że Sygnalista, który dozna szkody w wyniku działań odwetowych będzie mógł domagać się odszkodowania od Państwa za brak pełnej i terminowej implementacji. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości stoi bowiem na stanowisku, że jeżeli:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. nastąpiło naruszenie przez państwo normy prawa unijnego, która przyznaje uprawnienie jednostkom – np. przez brak implementacji w terminie,
  2. istnienie związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem prawa a szkodą,

to szkoda taka podlega naprawieniu. Można to porównać do odpowiedzialności Państwa z art. 417 kodeksu cywilnego za bezprawne działanie lub zaniechanie władzy publicznej. 

REKLAMA

Po drugie, Pan Maciej Wnuk jest autorem koncepcji tzw. „małej ochrony Sygnalisty”. Zgodnie z nią, przy spełnieniu określonych przesłanek Sygnalista będzie  mógł się powoływać wprost na dyrektywę przed organami administracyjnymi i sądami, ponieważ przepisy chroniące sygnalistów w Dyrektywie są bardzo jasne, precyzyjne i bezwarunkowe.

Większość praktyków i doktryny stoi na stanowisku, że przy braku implementacji, jednostki nie mogą się powoływać na normę unijną między sobą wzajemnie. Pojawiają się jednak incydentalne głosy, że jest to możliwe.

Osobiście uważam, że dochodząc w sądzie  ochrony  przed działaniami odwetowymi Sygnalista będzie mógł się bezpośrednio powoływać na Dyrektywę (jeżeli nie zostanie ona implementowana lub zostanie implementowana w tym zakresie wadliwie).

Co oznacza brak ustawy dla podmiotów, które zgodnie z Dyrektywą powinny wdrożyć systemy przyjmowania zgłoszeń o naruszeniach i podejmowania działań następczych?

Czasami słyszę, że póki nie ma ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa to podmioty z sektora publicznego lub sektora prywatnego nie muszą wdrażać systemów dla sygnalistów.

Jak pisałem w artykule „Compliance - czym jest kontrola zarządcza w jednostkach sektora publicznego?” w mojej ocenie już teraz w ramach realizacji obowiązków z zakresu kontroli zarządczej podmioty z sektora publicznego są zobowiązane wdrażać systemy Compliance, w tym systemy Whistleblowingu. Natomiast w artykule „Czy członkom Zarządów lub Rad Nadzorczych spółek kapitałowych będzie grozić odpowiedzialność karna za brak skutecznych systemów Compliance?” wyjaśniałem dlaczego systemy Compliance, w tym systemy Whistleblowingu powinny być wdrażane w sektorze prywatnym.

Co Pan radzi podmiotem w obecnej sytuacji?

W obecnej sytuacji radzę pozyskać pomoc jak najlepszych ekspertów i porządne wdrożenie systemy przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych oraz ochronę sygnalistów. Kiedy się pojawi ustawa, najwyżej zaktualizują Państwo system, w tym niektóre dokumenty.

Co Pana niepokoi w związku z brakiem implementacji?

Półtora roku temu napisałem dwa antyporadniki:

  1. COMPLIANCE - Jak NIE wdrażać systemu przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych – antyporadnik
  2. Compliance - trzy pewne sposoby by zniszczyć System przyjmowania zgłoszeń od Sygnalistów i podejmowania działań następczych

Jak obserwuję podejście niektórych podmiotów do wdrożeń, to mam wrażenie, że ktoś pomylił mój antyporadnik z poradnikiem.

Ponadto opóźnienia w implementacji dyrektywy, można odczytać jako lekceważenie tej tematyki przez władzę ustawodawczą i wykonawczą. A przykład idzie z góry.

Ale najgorsze jest to co, obserwowaliśmy przy RODO. Wysyp „ekspertów” sprzedających „tanio” „dokumentację zgodną z ustawą” (której nie ma) lub szkolących za grosze z ustawy. Tu chodzi o zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu. Powinno to oznaczać zmianę kultury organizacyjnej. Nie zrobi się powyższego kupując dokumentację i szkolenie z ustawy.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

REKLAMA

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA