Kryteria przyznawania, wyłączenie prawa oraz wymiar zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w razie konieczności osobistego, czasowego sprawowania opieki nad dzieckiem lub nad chorym członkiem rodziny, w przypadku braku możliwości zapewnienia opieki przez inną osobę dorosłą. Wypłacany jest za każdy dzień niezdolności do pracy, w tym również za dni ustawowo wolne od pracy, w wysokości 80% podstawy jego wymiaru, ustalonej według tych samych reguł, co podstawa wymiaru zasiłku chorobowego.

Świadczenie to może otrzymać nie tylko pracownik, ale także np. zleceniobiorca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą. Ma ono specyficzny charakter – dotyczy pośrednio sytuacji ubezpieczonego, nie wiąże się jednak z jego stanem zdrowia – tak jak zasiłek chorobowy.

W odniesieniu do zasiłku opiekuńczego nie stosuje się okresów wyczekiwania. Jednak niezbędne jest, aby osoba wnioskująca o wypłatę tego zasiłku podlegała w danym momencie ubezpieczeniu chorobowemu. Istotne jest to zwłaszcza dla osób ubezpieczonych dobrowolnie.

Na prawo do zasiłku nie ma wpływu ewentualna rozdzielność majątkowa małżonków.

Prawo do zasiłku

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu podlegającemu obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1) dzieckiem w wieku do ukończenia przez nie 8 lat, w przypadku:

● nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,

● porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

● pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej;

2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia przez nie 14 lat;

3) innym chorym członkiem rodziny pozostającym z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki

– art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa).

SŁOWNICZEK

Za „dzieci” uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie (art. 32 ust. 3 ustawy zasiłkowej).

Pojęcie „członkowie rodziny” oznacza małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat pod warunkiem, że pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki (art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Za „nieprzewidziane zamknięcie żłobka”, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, uważa się takie zamknięcie tych placówek, o którym ubezpieczony został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem ich zamknięcia.

PRZYKŁAD

Czy można otrzymywać zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dzieckiem konkubenta?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko z tytułu opieki nad swoim dzieckiem, ale także np. dzieckiem małżonka. Prawa do tego świadczenia nie można jednak nabyć w związku z opieką nad dzieckiem konkubenta, nawet jeżeli zamieszkuje w tym samym gospodarstwie domowym co osoba ubezpieczona. Zasiłek przysługiwałby jednak, gdyby było to wspólne dziecko konkubentów.

PRZYKŁAD

Czy konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny powoduje przerwanie urlopu wypoczynkowego? Czy w razie przedłożenia przez pracownika zaświadczenia lekarskiego w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w trakcie wykorzystania urlopu wypoczynkowego należy wypłacić mu zasiłek opiekuńczy?

Termin nierozpoczętego jeszcze urlopu wypoczynkowego ulega przesunięciu na termin późniejszy we wszystkich sytuacjach usprawiedliwiających nieobecność w pracy. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.) wymienia w tym zakresie jedynie przykładowy katalog przypadków, w jakich należy przesunąć termin urlopu, wskazując jednak jednoznacznie, że dotyczy to także innych przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy (art. 165 k.p.).

Inaczej jest jednak z rozpoczętym urlopem. Ulega on przerwaniu tylko w przypadkach:

● czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby,

● odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

● odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez czas do 3 miesięcy,

● urlopu macierzyńskiego

– art. 166 k.p.

W katalogu tym znajduje się niezdolność do pracy pracownika, ale już nie ma konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny.

Urlop wypoczynkowy już rozpoczęty mógłby zostać przerwany jedynie za zgodą pracodawcy.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje w okresie:

● w którym ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,

● urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,

● tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

● objętym zaświadczeniem lekarskim, w przypadku wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.

Dodatkowo w sytuacji gdy we wspólnym gospodarstwie domowym są inni (poza ubezpieczonym) członkowie rodziny, którzy są w stanie zapewnić opiekę nad dzieckiem lub inną chorą osobą podczas nieobecności ubezpieczonego, zostaje wyłączone prawo do zasiłku opiekuńczego (w okresie, w którym on pracuje). Wyłączenie to nie dotyczy sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

Do opieki nad dzieckiem uprawnieni i jednocześnie zobowiązani są jego rodzice. Inni członkowie rodziny mogą odmówić sprawowania opieki. Należy zatem – moim zdaniem – przyjąć, że wyłączenie prawa do zasiłku opiekuńczego (w szczególności w stosunku do dzieci) powinno się odnosić jedynie do obecności drugiego z rodziców dziecka.

Nie każda jednak osoba będzie uznana za mogącą zapewnić opiekę. Musi to być osoba w pełni zdolna fizycznie i psychicznie do zajęcia się chorym członkiem rodziny. Nie może nią być m.in. osoba:

● całkowicie niezdolna do pracy,

● chora, jeśli choroba uniemożliwia jej sprawowanie opieki,

● niesprawna ze względu na wiek,

● prowadząca gospodarstwo rolne,

● odpoczywająca po nocnej pracy.

Czytaj także: Komu przysługują świadczenia rodzinne>>

Okres pobierania zasiłku

Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki. Maksymalna długość okresu jego pobierania została jednak ograniczona, w zależności od tego, nad kim ubezpieczony sprawuje opiekę, do:

● 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem w wieku do ukończenia przez nie 8 lat (w razie zaistnienia sytuacji wcześniej wskazanych) lub chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,

● 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innym członkiem rodziny, bez względu na liczbę członków rodziny wymagających opieki, przyczyn jej sprawowania ani liczbę członków rodziny uprawnionych do zasiłku.

Nie stosuje się sumowania granicznych okresów, przez jakie świadczenie to może przysługiwać. W przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem oraz innymi członkami rodziny – w danym roku kalendarzowym – zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie nie dłużej niż za 60 dni.

PRZYKŁAD

Pracownica przedstawiła zwolnienie lekarskie w związku z koniecznością sprawowania opieki nad chorym małżonkiem – na 7 dni. Jednak w tym roku kalendarzowym otrzymała ona już zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad chorą matką – 10 dni oraz nad 7-letnim dzieckiem – 5 dni. Czy w tym przypadku przysługuje jej zasiłek opiekuńczy i za ile dni?

W związku z tym, że długość okresu pobierania zasiłku opiekuńczego na innego członka rodziny jest ograniczona do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, a pracownica już wykorzystała 10 dni, może ona pobierać ten zasiłek z tytułu opieki nad chorym mężem tylko przez 4 dni.

PRZYKŁAD

Mąż pracownicy ma dwójkę dzieci z poprzedniego małżeństwa (poprzednia małżonka zmarła). Pracownica nie przysposobiła dzieci męża. Czy przysługuje jej zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad dziećmi w razie ich choroby (jedno dziecko ma 9 lat, a drugie 16 lat)? Czy zasiłek opiekuńczy nie powinien w takiej sytuacji przysługiwać tylko ojcu dziecka?

Jeżeli nie będzie innych domowników, którzy mogliby się w takiej sytuacji zaopiekować dzieckiem, pracownicy przysługiwać będzie prawo do zasiłku opiekuńczego w związku z chorobą dziecka współmałżonka.

Nie ma podstaw, by wymagać, aby to akurat ojciec dziecka opiekował się nim w razie choroby, chyba że przebywa w domu w czasie, w którym pracownica pracuje. W takiej sytuacji nie jest spełniony warunek „braku” innych domowników, którzy mogą zapewnić opiekę, i tym samym pracownica nie otrzymałaby zasiłku opiekuńczego.

Dodatkowo starsze z dzieci wskazanych w pytaniu jest już z punktu widzenia przepisów o zasiłku opiekuńczym „innym członkiem rodziny”. Ma to znaczenie w zakresie maksymalnego okresu pobierania zasiłku w związku z ewentualną chorobą tego dziecka.

PRZYKŁAD

Zachorował samotnie mieszkający ojciec naszego pracownika. Opiekowała się nim siostra pracownika, potem jego brat (oboje zamieszkują na stałe w innym mieście niż ojciec). Siostra pobierała w związku z tym zasiłek opiekuńczy przez 8 dni, brat przez 6 dni. Czy w tej sytuacji pracownik będzie mógł uzyskać zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad ojcem?

Zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad ojcem przysługuje w ciągu roku przez maksymalnie 14 dni, przez co należy rozumieć łączny okres pobierania tego świadczenia przez wszystkie opiekujące się nim osoby. Pracownik nie może już uzyskać zasiłku, gdyż jego brat i siostra łącznie wykorzystali już maksymalny wymiar pobierania tego świadczenia, przypadający na osobę podlegającą opiece.

W razie pobierania zasiłku opiekuńczego pod koniec roku i upływu wskazanych okresów jego pobierania, z chwilą rozpoczęcia nowego roku kalendarzowego powstaje prawo do kolejnego zasiłku.

Dokumenty i warunki do uzyskania zasiłku opiekuńczego

Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA.

Dowodami do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8 są:

1) oświadczenie ubezpieczonego – w razie nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,

2) decyzja właściwego inspektora sanitarnego, wydana na podstawie odrębnych przepisów – w przypadku izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej,

3) zaświadczenie wystawione przez lekarza, lekarza stomatologa, starszego felczera lub felczera, upoważnionego do wystawiania zaświadczeń lekarskich na podstawie przepisów o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, na zwykłym druku – w przypadku:

● porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

● pobytu małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Przyznanie i wypłata zasiłku opiekuńczego następuje po złożeniu przez ubezpieczonego wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego, według wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: rozporządzenie w sprawie dowodów stanowiących podstawę do przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego).

We wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego należy podać informacje dotyczące:

1) wnioskodawcy – imię i nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, NIP, serię i numer dowodu tożsamości lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,

2) osoby podlegającej opiece – imię i nazwisko, PESEL, stopień pokrewieństwa, a także – w przypadku dziecka – datę urodzenia, w celu określenia liczby dni przysługiwania zasiłku opiekuńczego w danym roku kalendarzowym,

3) innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę,

4) systemu pracy wnioskodawcy i współmałżonka,

5) liczby dni wykorzystanego zasiłku opiekuńczego w danym roku,

6) pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą podlegającą opiece.

W definicji członka rodziny zamknięto w sposób ścisły krąg osób, których zamieszkiwanie razem z daną osobą (osobą podlegającą opiece) może formalnie wyłączyć prawo pracownika do zasiłku opiekuńczego. W rozporządzeniu w sprawie dowodów stanowiących podstawę do przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego (pouczenie do wzoru wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego) wskazano, że „zasiłek opiekuńczy przysługuje w przypadku, gdy nie ma innych domowników mogących zapewnić opiekę dziecku lub innemu choremu członkowi rodziny”. Domownikiem określić można nie tyle każdą osobę zamieszkującą wspólne gospodarstwo domowe z ubezpieczonym, ale te z tych osób, które zobowiązane mogą być do sprawowania opieki na podstawie ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Pojęcie „domownik” jest zdecydowanie szersze niż pojęcie „członek rodziny”, jednak należy pamiętać o tym, że akt wykonawczy nie może zmieniać postanowień ustawy, w tym przypadku ustawy zasiłkowej, która odnosi się nie do domownika, ale do członka rodziny (art. 34 ustawy zasiłkowej).

Wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego powinien zawierać informacje o wykonywaniu pracy w systemie zmianowym. Pozwoli to na dokonanie oceny, czy każdego dnia opieka wykonywana przez ubezpieczonego jest niezbędna. Przy tym konkretne godziny pracy wskazuje jedynie ubezpieczony, któremu zasiłek opiekuńczy wypłaca ZUS.

Praca zmianowa powinna być tutaj rozumiana szeroko. Nie należy odnosić tego pojęcia tylko do ubezpieczonych będących pracownikami i wykonujących pracę zmianową zgodnie z Kodeksem pracy. Za pracę zmianową należy uznać wykonywanie pracy w różnych godzinach, także na innej podstawie prawnej. Przykładowo, zmienność godzin pracy może wynikać z zapisów umowy zlecenia, z godzin pracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno ubezpieczonego, jak i jego małżonka.

Za pracującą uznajemy osobę, która wykonuje działalność zarobkową. Nie można ograniczyć się jedynie do zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, pomijając inne formy (prowadzenie działalności gospodarczej, wykonywanie umów zlecenia), jeśli dana osoba związana jest konkretnymi godzinami pracy.

W przypadku współmałżonka niepracującego, mogącego zapewnić opiekę nad dzieckiem, zasiłek nie będzie przysługiwał.

Oznaczenie pracy zmianowej współmałżonka ma na celu określenie dni, w których dziecko nie będzie miało opieki. W sytuacjach, w których współmałżonek pracuje tylko w niektórych dniach pracy, zasiłek opiekuńczy przyznawany jest wnioskodawcy tylko na te dni.

Czytaj także: Świadczenia pielęgnacyjne po zmianach w 2010 r.>>

PRZYKŁAD

Pracownica złożyła zaświadczenie lekarskie w związku z chorobą jej 6-letniego dziecka – od 12 do 16 kwietnia 2010 r. Dodatkowo wypełniła wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego, w którym podała informację dotyczącą pracy współmałżonka, z którego wynika, że małżonek pracuje co drugi dzień (w tym przypadku w poniedziałek 12 kwietnia, środę – 14 kwietnia i piątek 16 kwietnia). Za jakie dni przysługuje pracownicy zasiłek opiekuńczy – za cały okres, na który zostało wystawione zwolnienie lekarskie, czy tylko w dni, gdy nie ma innej osoby mogącej zająć się chorym dzieckiem?

W tym przypadku może przysługiwać pracownicy zasiłek tylko w dniach, w których ojciec dziecka pracuje i tym samym nie może sprawować opieki nad dzieckiem.

Ponadto – moim zdaniem – nie ma podstaw do uznania, że pracodawca musi usprawiedliwić pracownicy nieobecności w dniach, w których zasiłek jej nie przysługuje, ze względu na dni wolne współmałżonka. Ojciec dziecka jest osobą, która może zapewnić dziecku taką samą opiekę jak matka i nie ma powodu, by pracodawca miał zgodzić się z tym, że tylko pracownica może opiekować się chorym dzieckiem (i tym samym usprawiedliwiać jej z tego powodu nieobecność w pracy).

Jeżeli zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny został pobrany przez inną osobę niż małżonek, we wniosku należy wpisać dane tej osoby oraz liczbę dni, za które zasiłek został pobrany w danym roku kalendarzowym zarówno przez ubezpieczonego, jak i jego współmałżonka, z podziałem na opiekę nad dziećmi do 14 roku życia i opiekę nad innymi chorymi członkami rodziny. Osoba pobierająca zasiłek opiekuńczy musi spełnić nałożony przez przepisy ustawy zasiłkowej warunek pozostawania w okresie sprawowania opieki (a konkretnie w trakcie okresu, przez który przysługuje zasiłek opiekuńczy) we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą, którą ubezpieczony się opiekuje (art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Spełnienie tego warunku nie występuje tylko w przypadkach zameldowania w jednym gospodarstwie domowym, ale również w razie faktycznego przebywania w tym gospodarstwie w okresie sprawowania opieki nad daną osobą. Ma to niebagatelne znaczenie przede wszystkim przy opiece nad samotnymi członkami najbliższej rodziny.

PRZYKŁAD

Poważnie zachorował brat naszego pracownika. Jest to osoba samotna, mieszkająca w tej samej miejscowości co pracownik, lecz pod innym adresem. Czy po wyjściu brata pracownika ze szpitala nasz pracownik będzie uprawniony do otrzymywania zasiłku opiekuńczego w okresie sprawowania nad nim opieki?

Przepisy nie nakładają obowiązku formalnego zameldowania we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny, a jedynie pozostawanie z nim w tym gospodarstwie. Należy uznać, że dla spełnienia tego warunku wystarczające jest zamieszkanie z chorym bratem na czas jego choroby.

Pozostawanie z chorym członkiem rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym ubezpieczony dokumentuje – w przypadku ubiegania się o zasiłek opiekuńczy – jedynie oświadczeniem (§ 21 rozporządzenia w sprawie dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego). Nie ma możliwości domagania się innego dowodu, skoro nie ma obowiązku zameldowania na ten okres we wspólnym gospodarstwie domowym.

W przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia przez nie lat 8, rodzice dziecka niepozostający w formalnym związku małżeńskim, lecz pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, traktowani są jak małżonkowie (wyjaśnienia do wzoru wniosku do uzyskania zasiłku opiekuńczego zawartych w rozporządzeniu w sprawie dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego). Podejście to – pomijając pytanie, czy akt wykonawczy może w rzeczywistości zmieniać treść ustawy, gdy ta formalnie ogranicza tę możliwość jedynie do małżonków – na pewno ułatwia sytuację wielu rodzicom pozostającym w niesformalizowanym związku.

PRZYKŁAD

Pracownik dostarczył zwolnienie lekarskie w związku ze sprawowaniem opieki nad chorym dzieckiem, jednak nie wypełnił wniosku do uzyskania tego zasiłku. Obecnie przebywa na urlopie wypoczynkowym trwającym 4 tygodnie. Czy można w tym przypadku wypłacić zasiłek opiekuńczy pracownikowi na podstawie zwolnienia lekarskiego, czy należy wstrzymać wypłatę do chwili otrzymania wypełnionego wniosku?

Podstawą wypłaty zasiłku opiekuńczego jest prawidłowo wypełniony wniosek. Samo zwolnienie lekarskie wystawione na pracownika w związku ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem nie może stanowić podstawy do jego wypłaty. Dopóki pracownik nie złoży prawidłowo wypełnionego wniosku, zasiłek opiekuńczy powinien być wstrzymany.

Należy przy tym pamiętać, że prawo do tego świadczenia przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek ten przysługuje.

Zasiłek opiekuńczy dla ojca

Jeżeli pracownica wykorzystała po porodzie urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni i wymaga opieki szpitalnej, ubezpieczony – ojciec ma prawo do zasiłku opiekuńczego na czas hospitalizacji matki dziecka w wymiarze 8 tygodni, gdy przerwie on zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem (art. 32a ustawy zasiłkowej). Obejmuje to nie tylko ojców – pracowników, którzy mogą wykorzystywać urlop macierzyński, ale także ojców będących ubezpieczonymi z innego tytułu niż zatrudnienie pracownicze. Wymiar zasiłku opiekuńczego w takim przypadku nie jest wliczany do rocznego limitu ogólnego (60 dni).

Zasiłek opiekuńczy na takich samych zasadach jak ojcu dziecka przysługuje również innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, jeżeli przerwie on zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

PRZYKŁAD

Żona naszego pracownika od razu po porodzie musiała zostać w szpitalu i ze względu na stan zdrowia nie może opiekować się dzieckiem. Czy w tym przypadku, gdy pracownik przejął opiekę nad dzieckiem, przysługuje mu zasiłek opiekuńczy?

Tak. Pracownik w tym przypadku ma prawo do zasiłku opiekuńczego ze względu na konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Będzie to zasiłek opiekuńczy udzielony na podstawie art. 32a ustawy zasiłkowej, a nie „zwykły” zasiłek opiekuńczy.

PODSTAWY PRAWNE

● Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 179, poz. 1383)

● Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1704)

● Ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 220, poz. 1431)

● Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27 lipca1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 65, poz. 742; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 97, poz. 644)