Odszkodowanie za niesłuszne zwolnienie z pracy

Tak – będzie zwolnione, ponieważ jest to odszkodowanie, którego wysokość i zasady ustalenia wynikają z przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), a ponadto zostało przyznane na podstawie ugody. W związku z tym należy do kategorii odszkodowań, które korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof).

Kwestie dotyczące wypłaty odszkodowań z tytułu niesłusznego zwolnienia z pracy przez pracodawcę zostały wprost uregulowane w przepisach k.p. W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o wypłacie odszkodowania (art. 45 § 1 k.p.).

W takich sprawach sąd pracy przede wszystkim stara się ustalić, czy możliwe jest przywrócenie pracownika na zajmowane wcześniej stanowisko. Jednak może również nie uwzględnić żądania pracownika dotyczącego uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe. W takich przypadkach sąd orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 k.p.).

Należy przy tym pamiętać, że przepisu art. 45 § 2 k.p. nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177 k.p. (chodzi o pracowników w „okresie ochronnym” przed emeryturą oraz o pracownice w ciąży i na urlopie macierzyńskim) oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę – chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 41¹ k.p. W takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 k.p.).

Czytaj także: Kiedy można zwolnić pracownika samorządowego mianowanego>>

Z podatku dochodowego zwolnione zostały – zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 updof – otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw – przy czym ustawodawca przewidział tu pewne wyjątki.

Z podatku zwolnione są odszkodowania z wyjątkiem:

Autopromocja

Prawa i obowiązki dyrektora szkoły. Kompetencje. Zadania. Odwołanie

Sprawdź

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c updof,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że ze zwolnienia na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 updof korzystają te odszkodowania, których prawo otrzymywania wynika wprost z przepisów ustawy (z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia), a więc m.in. wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe (mimo że wysokość i zasady ustalania odszkodowania wynikają wprost z przepisów prawa). Ze zwolnienia korzystają również inne odszkodowania (a więc te, których wysokość i zasady ustalania nie wynikają wprost z przepisów prawa), otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej – także z wyjątkami (art. 21 ust. 1 pkt 3b updof).

Czytaj także: Wezwanie do pracy w okresie wypowiedzenia>>

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 135, poz. 912)

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 149, poz. 996)