Wystąpienie okoliczności powodującej uchybienie terminowi

Strona postępowania administracyjnego winna wykonać czynność w przypisanym terminie. Dla przykładu strona musi złożyć odwołanie od niekorzystnej dla siebie decyzji administracyjnej w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Termin ten wynika z ustawy i ma charakter terminu zawitego. Czyli jak strona nie wykona danej czynności w przypisanym terminie, to traci prawo do jej wykonania. W konsekwencji czego w przytoczonym wyżej przykładzie decyzja administracyjna, od której złożono odwołanie po terminie, staje się decyzją ostateczną.

Jednakże zgodnie z art. 58 § 1 k.p.a. strona, która uchybiła w/w terminowi, może wnosić o przywrócenie tego terminu, jeżeli uprawdopodobni, iż do uchybienia tego doszło bez jej winy. W myśl ustępu 2 tego przepisu prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin. Z przepisów tych wynika, iż strona zobowiązana jest uprawdopodobnić, iż do przekroczenia przez nią terminu doszło z przyczyn od niej niezależnych. Uprawdopodobnienie w przeciwieństwie o udowodnienia różni się tym, iż strona musi przedstawić takie dokumenty, oświadczenia, które świadczyłyby o zaistnieniu określonej okoliczności z dużym prawdopodobieństwem. Nie musi udowodnić, iż dana okoliczność zaistniała z całą pewnością. Dodatkowo we wniosku o przywrócenie terminu nie można wnosić o przesłuchanie strony lub przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków. Jednakże w przeciwieństwie do postępowania dowodowego, we wniosku o przywrócenie terminu można składać oświadczenia. Czyli zamiast wnosić o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka można załączyć do wniosku podpisane oświadczenie  tego świadka, dotyczące okoliczności, na które świadek ten miał pierwotnie zeznawać.

Zobacz również: Wysłanie pisma do sądu administracyjnego ostatniego dnia terminu

Co do zasady okoliczności, w wyniku których strona nie wykonała czynności w przypisanym terminie, muszą zaistnieć w czasie trwania tego terminu. Powstaje jednak często w praktyce wątpliwość, czy istnieje graniczny moment, w którym musi powstać w/w okoliczność uniemożliwiająca wykonanie czynności, aby przywrócić stronie termin. W związku z czym, czy nawet w takim skrajnym przypadku, jak wystąpienie okoliczności uniemożliwiającej wykonanie czynności, dopiero w ostatnim dniu do wykonania tej czynności, również można uznać za podstawę do przywrócenia terminu. Skoro strona mogła wykonać tą czynność wcześniej i nie czekać do jej dokonania na ostatni dzień.