REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia sądów administracyjnych od połowy sierpnia 2015

 Kancelaria Prawnicza Skibiński
Specjalista w zakresie prawa samorządowego, gospodarczego oraz spraw odszkodowawczych. Kancelaria prowadzi blog prawniczy „Filiżanka Prawa”.
Postępowanie administracyjne/ Fot. Fotolia
Postępowanie administracyjne/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jak postępowanie sądowoadministracyjne wygląda po nowelizacji, która weszła w życie 15 sierpnia 2015 r.? Analiza zmian, które wprowadziła nowelizacja, ma zasadniczo jeden, wspólny mianownik – jest to usprawnienie postępowania administracyjnego.

Nowelizacja postępowania przed sądami administracyjnymi

15 sierpnia 2015 r. weszła w życie istotna nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej będzięmy ja nazywać „p.p.s.a.”). Zmieniło się dużo i – co więcej – zmieniło się od razu, w związku z czym powstały dość istotne wątpliwości w zakresie stosowania znowelizowanych przepisów w trakcie toczących się już postępowań. Ze względu na zakres tych zmian i ich ilość postanowiliśmy podzielić wpis na części, by nasz przekaz był możliwie najprzystępniejszy (jak na tekst prawniczy, oczywiście).

REKLAMA

Analiza zmian, które wprowadziła nowelizacja, ma zasadniczo jeden, wspólny mianownik – jest to usprawnienie postępowania administracyjnego.

Brzmi to pięknie, ale czy ma to jakieś praktyczne przełożenie? Każda nowelizacja ma przecież coś usprawniać!

Słusznie, choć gdyby się tak zastanowić, to nie można być pewnym, że każda nowelizacja miała coś usprawniać. Ale do rzeczy – nowelizacja p.p.s.a. jest, tak naprawdę, efektem faktycznego wdrożenia w życie wielu rozwiązań, które proponowała zarówno praktyka, jak i doktrynerzy prawa. Zmiany, które wprowadzono, skutkują rozszerzeniem kompetencji sądów administracyjnych oraz wpływają na przyspieszenie i usprawnienie samego postępowania.

Zobacz również: Postępowanie nieważnościowe w Kodeksie postępowania administracyjnego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

W pierwszej kolejności, na czym głównie mam zamiar skupić się w dzisiejszym wpisie, jest ciekawa zmiana w zakresie kontroli merytorycznej, którą sprawują wojewódzkie sądy administracyjne w przypadku skarg. Zaczniemy od decyzji administracyjnych (i postanowień, na które służyło zażalenie, a następnie skarga)..

Pierwotnie wojewódzkie sądy administracyjne mogły co prawda orzekać merytorycznie, ale ich kompetencja była w tym zakresie ograniczona do postępowań, gdzie skutecznie skarżono się na przewlekłość, oraz do tzw. innych czynności administracji (zasadniczo tych czynności, które nie zmierzają do wydania decyzji/postanowienia o obowiązkach – np. udzielenie/odmowa udzielenia informacji publicznej). Natomiast to, co w wyrokach pojawiało się najczęściej, to zawarcie wiążących wskazań dla organów administracji, które – wydając później decyzje/postanowienia – musiały tymi wskazaniami się kierować. Same sądy działały raczej w taki sposób, by oddalać/odrzucać skargi, albo uchylać zaskarżone decyzje/postanowienia i przekazywać sprawy do ponownego rozpatrzenia.

W takiej sytuacji jest jasnym nawet dla laików, że postępowania toczyły się latami (sam nigdy nie chciałbym być w skórze przedsiębiorców, którzy walczyli z fiskusem – tam często trafiało się po kilka uchyleń i przekazań do ponownego rozpatrzenia, a organy i tak procedowały z błędami). Czy w związku z nowelizacją doszło do zmiany w tym zakresie? I tak, i nie.

Kompetencje sądów administracyjnych do zmiany merytorycznej decyzji/postanowienia zostały w istocie poszerzone, choć podstawowy problem leżący u podstaw stosowania tych kompetencji pozostał, ale o tym za chwilę.

Dawniej wojewódzkie sądy adminsitracyjne mogły orzekać po wniesieniu skargi na niewykonanie wyroku i sąd mógł (ale nie musiał) wypowiedzieć się w wyroku w przedmiocie istnienia, lub niestnienia obowiązku (czyli orzec w takim zakresie, w jakim była wydawana decyzja/postanowienie), ale pod warunkiem, że okoliczności i stan sprawy na to pozwalały. Co to oznaczało? To, że sąd administracyjny często nie miał jak orzec merytorycznie, bo jeśli organ administracji z naruszeniem zasad postępowania nie ustalił stanu faktycznego, to sąd nie miał kompetencji, by samodzielnie ten stan ustalać. Byłoby to zresztą niedopuszczalne z uwagi na trójpodział władzy i trudną relację w tym kontekście w ramach sądowej kontroli organów administracji.

Jak więc wygląda to po zmianach?

REKLAMA

Podobnie, choć szerzej. Dokonano zmian art. 145, 146, 149 i 154 p.p.s.a., dodano art. 145a p.p.s.a., w związku z czym praktycznie (i to słowo chyba najlepiej oddaje istotę całej nowelizacji) poszerzono zakres kompetencji sądów administracyjnych w zakresie orzekania merytorycznego.

Chodzi właśnie o ten art. 145a. Na jego podstawie, w przypadku gdy uchylenie decyzji/postanowienia nastąpiło z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego (czyli organ procedował co do zasady prawidłowo, ale wydał nieprawidłowe w swej treści rozstrzygnięcie), sąd może (jeśli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy) wydać organowi wiążącą dyspozycję w zakresie tego, jak ma ostatecznie rozstrzygnąć sprawę, włącznie z wyznaczeniem organowi terminu. Organ musi zawiadomić o rozstrzygnięciu w terminie 7 dni od jego podjęcia.

Jeśli organ nie wyda takiego rozstrzygnięcia w terminie (albo wyda w terminie, ale nie takie, jak wynikało to ze związania przez sąd), strona może wnieść skargę, aby sąd orzekł o uprawnieniu. Jeśli będzie to możliwe, to sąd ma obowiązek takie rozstrzygnięcie wydać, mogąc jednocześnie wymierzyć organowi grzywnę, jak w przypadku przewlekłości postępowania.

Czy jest to przydatna zmiana?

Z pewnością, i to zarówno w ujęciu ogólnym dla stron postępowań administracyjnych, jak i dla profesjonalnych pełnomocników, którzy w takich sprawach występują. Z uwagi na przyznanie faktycznej kompetencji do wskazania organowi sposobu rozstrzygnięcia, jak i związania go terminem (i to jeszcze, co ustawodawcy się rzadko zdarza, z przyznaniem kompetencji umożliwiających faktyczne wykonanie obowiązku), nowelizację należy ocenić pozytywnie.

Oczywiście problemy są, i to na ten moment zasadniczo dwa. Pierwszy problem, który można uznać za krótkoterminowy (o którym szerzej napiszemy w kolejnym wpisie, nie będziemy więc tej kwestii zbytnio rozttrząsać), jest związany z faktem, iż nowelizacja w życie weszła cała, i to od razu. Wszędzie! To oznacza, że w trakcie procedowania nowe przepisy już mają zastosowanie (a pamiętajmy, że na blogu opisujemy jedynie najważniejsze kwestie, zmiany są szerszy i dotyczą również składu sądu, sposobu orzekania itd.) i to pomimo tego, że postępowania były już wszczęte. Po drugie, problem przewlekłości z uwagi na bezczelne lekceważenie procedur przez organ (czyli prowadzenie postępowania np. niezgodnie z zasadami Kpa), które będzie skutkowało uchylaniem w decyzji w kółko i przekazywaniem spraw do ponownego rozpatrzenia, nie został rozwiązany.

Pytanie tylko, czy ten drugi problem w ogóle da się rozwiązać, szczególnie w oparciu o przyjęty model postępowania adminsitracyjnego i sądowo-administracyjnego? Wydaje się, niestety, że bez gruntownej (by nie rzec, że wręcz rewolucyjnej, dotykającej Konstytucji) reformy administracji i sądów krajowych nie da się go zlikwidować, bo mimo wszystko sądy nie mogą – i nie powinny – zastępować administracji. Ale to już temat na dłuższą dyskusję.

Polecamy serwis: Prawo administracyjne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    2024 r.: 2 wzory dla umów o pracę: rozwiązanie umowy za porozumieniem, wypowiedzenie umowy na czas określony [Aktualne okresy wypowiedzenia]

    Wzór rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron. Wzór wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. [Aktualne okresy wypowiedzenia]

    Premier Saksonii o migracji: sytuacja jest dramatyczna, kontrole na granicy z Polską i Czechami są konieczne

    W debacie na temat polityki migracyjnej premier Saksonii Michael Kretschmer (CDU) opowiedział się za szybkimi i zdecydowanymi środkami. Podkreślił, że „sytuacja jest dramatyczna", a stacjonarne kontrole na granicach z Polską i Czechami są koniecznie, by opanować sytuację – informuje portal Tagesschau.

    Bon 2500 zł na laptop od rządu. Czy nauczyciel ma obowiązek przynosić laptop do szkoły?

    Nauczyciele zgłaszają wątpliwości, czy korzystając z bonu 2500 zł na zakup laptopa, będą musieli ten komputer przynosić do szkoły i raportować dyrekcji szkoły, czy wykorzystują go na lekcjach.

    Dwa nowe przywileje zwolnionych pracowników kłopotem dla pracodawców [Nowelizacja przepisów]

    Przywileje ma tylko pracownik, który zaskarżył zwolnienie z pracy do sądu pracy. Polegają na przywróceniu do pracy bez czekania na prawomocny wyrok sądu. Inaczej mówiąc na czas procesu z pracodawcą pracownik dalej pracuje. Jak to zrobić?

    REKLAMA

    Jakie są prognozy na pierwszy tydzień jesieni?

    Jesień już w kalendarzu, ale czy w prognozach pogody też? Synoptycy z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej sprawdzają, jaka będzie pogoda w najbliższych dniach. 

    Język angielski to nie wszystko. Jakie języki obce są najchętniej wybierane przez uczniów?

    Jaki język obcy jest najpopularniejszy w polskich szkołach średnich? Jaki lektorat najchętniej wybierają studenci? W jakich krajach dzieci nie uczą się angielskiego? 

    Minister kultury: Będą darmowe bilety do muzeów dla młodzieży i emerytów

    Minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński poinformował o wprowadzeniu darmowego biletu do instytucji kultury dla młodzieży i emerytów

    R. Telus: Przygotowaliśmy program odtworzenia polskiego przetwórstwa

    Robert Telus, minister rolnictwa, podczas dożynek prezydenckich powiedział: "Przygotowaliśmy program odtworzenia przetwórstwa. Ważne jest stworzenie rolniczego handlu detalicznego. Nadal pomagamy Ukrainie w tranzycie zboża. Tranzyt wzrósł dwukrotnie. Niech ono płynie tam, gdzie jest potrzebne".

    REKLAMA

    Kiedy rodzice muszą oddać świadczenia 500 plus i 800+? Wyrok NSA z 24 sierpnia 2023 r. (I OSK 1349/210)

    Jeżeli dziecko nie mieszka z rodzicem pobierającym świadczenia 500+ albo 800 plus, to należy zwrócić 500 zł albo 800 zł za każdy miesiąc pobierania świadczenia.

    Tusk ogłasza akcję "Orlik - wielkie granie". "Jak wiecie, mam obsesję na tym punkcie ..."

    Przygotowaliśmy program rewitalizacji orlików, będziemy je przebudowywali i unowocześniali, będę też chciał zorganizować akcję "Orlik - wielkie granie" dla dziewcząt i chłopców w różnych grupach wiekowych - zapowiedział w niedzielę, w Mińsku Mazowieckim lider PO Donald Tusk.

    REKLAMA