REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uprawnienia sądów administracyjnych od połowy sierpnia 2015

 Kancelaria Prawnicza Skibiński
Specjalista w zakresie prawa samorządowego, gospodarczego oraz spraw odszkodowawczych. Kancelaria prowadzi blog prawniczy „Filiżanka Prawa”.
Postępowanie administracyjne/ Fot. Fotolia
Postępowanie administracyjne/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jak postępowanie sądowoadministracyjne wygląda po nowelizacji, która weszła w życie 15 sierpnia 2015 r.? Analiza zmian, które wprowadziła nowelizacja, ma zasadniczo jeden, wspólny mianownik – jest to usprawnienie postępowania administracyjnego.

Nowelizacja postępowania przed sądami administracyjnymi

15 sierpnia 2015 r. weszła w życie istotna nowelizacja Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej będzięmy ja nazywać „p.p.s.a.”). Zmieniło się dużo i – co więcej – zmieniło się od razu, w związku z czym powstały dość istotne wątpliwości w zakresie stosowania znowelizowanych przepisów w trakcie toczących się już postępowań. Ze względu na zakres tych zmian i ich ilość postanowiliśmy podzielić wpis na części, by nasz przekaz był możliwie najprzystępniejszy (jak na tekst prawniczy, oczywiście).

REKLAMA

Analiza zmian, które wprowadziła nowelizacja, ma zasadniczo jeden, wspólny mianownik – jest to usprawnienie postępowania administracyjnego.

Brzmi to pięknie, ale czy ma to jakieś praktyczne przełożenie? Każda nowelizacja ma przecież coś usprawniać!

Słusznie, choć gdyby się tak zastanowić, to nie można być pewnym, że każda nowelizacja miała coś usprawniać. Ale do rzeczy – nowelizacja p.p.s.a. jest, tak naprawdę, efektem faktycznego wdrożenia w życie wielu rozwiązań, które proponowała zarówno praktyka, jak i doktrynerzy prawa. Zmiany, które wprowadzono, skutkują rozszerzeniem kompetencji sądów administracyjnych oraz wpływają na przyspieszenie i usprawnienie samego postępowania.

Zobacz również: Postępowanie nieważnościowe w Kodeksie postępowania administracyjnego

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

W pierwszej kolejności, na czym głównie mam zamiar skupić się w dzisiejszym wpisie, jest ciekawa zmiana w zakresie kontroli merytorycznej, którą sprawują wojewódzkie sądy administracyjne w przypadku skarg. Zaczniemy od decyzji administracyjnych (i postanowień, na które służyło zażalenie, a następnie skarga)..

Pierwotnie wojewódzkie sądy administracyjne mogły co prawda orzekać merytorycznie, ale ich kompetencja była w tym zakresie ograniczona do postępowań, gdzie skutecznie skarżono się na przewlekłość, oraz do tzw. innych czynności administracji (zasadniczo tych czynności, które nie zmierzają do wydania decyzji/postanowienia o obowiązkach – np. udzielenie/odmowa udzielenia informacji publicznej). Natomiast to, co w wyrokach pojawiało się najczęściej, to zawarcie wiążących wskazań dla organów administracji, które – wydając później decyzje/postanowienia – musiały tymi wskazaniami się kierować. Same sądy działały raczej w taki sposób, by oddalać/odrzucać skargi, albo uchylać zaskarżone decyzje/postanowienia i przekazywać sprawy do ponownego rozpatrzenia.

W takiej sytuacji jest jasnym nawet dla laików, że postępowania toczyły się latami (sam nigdy nie chciałbym być w skórze przedsiębiorców, którzy walczyli z fiskusem – tam często trafiało się po kilka uchyleń i przekazań do ponownego rozpatrzenia, a organy i tak procedowały z błędami). Czy w związku z nowelizacją doszło do zmiany w tym zakresie? I tak, i nie.

Kompetencje sądów administracyjnych do zmiany merytorycznej decyzji/postanowienia zostały w istocie poszerzone, choć podstawowy problem leżący u podstaw stosowania tych kompetencji pozostał, ale o tym za chwilę.

Dawniej wojewódzkie sądy adminsitracyjne mogły orzekać po wniesieniu skargi na niewykonanie wyroku i sąd mógł (ale nie musiał) wypowiedzieć się w wyroku w przedmiocie istnienia, lub niestnienia obowiązku (czyli orzec w takim zakresie, w jakim była wydawana decyzja/postanowienie), ale pod warunkiem, że okoliczności i stan sprawy na to pozwalały. Co to oznaczało? To, że sąd administracyjny często nie miał jak orzec merytorycznie, bo jeśli organ administracji z naruszeniem zasad postępowania nie ustalił stanu faktycznego, to sąd nie miał kompetencji, by samodzielnie ten stan ustalać. Byłoby to zresztą niedopuszczalne z uwagi na trójpodział władzy i trudną relację w tym kontekście w ramach sądowej kontroli organów administracji.

Jak więc wygląda to po zmianach?

REKLAMA

Podobnie, choć szerzej. Dokonano zmian art. 145, 146, 149 i 154 p.p.s.a., dodano art. 145a p.p.s.a., w związku z czym praktycznie (i to słowo chyba najlepiej oddaje istotę całej nowelizacji) poszerzono zakres kompetencji sądów administracyjnych w zakresie orzekania merytorycznego.

Chodzi właśnie o ten art. 145a. Na jego podstawie, w przypadku gdy uchylenie decyzji/postanowienia nastąpiło z uwagi na naruszenie przepisów prawa materialnego (czyli organ procedował co do zasady prawidłowo, ale wydał nieprawidłowe w swej treści rozstrzygnięcie), sąd może (jeśli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy) wydać organowi wiążącą dyspozycję w zakresie tego, jak ma ostatecznie rozstrzygnąć sprawę, włącznie z wyznaczeniem organowi terminu. Organ musi zawiadomić o rozstrzygnięciu w terminie 7 dni od jego podjęcia.

Jeśli organ nie wyda takiego rozstrzygnięcia w terminie (albo wyda w terminie, ale nie takie, jak wynikało to ze związania przez sąd), strona może wnieść skargę, aby sąd orzekł o uprawnieniu. Jeśli będzie to możliwe, to sąd ma obowiązek takie rozstrzygnięcie wydać, mogąc jednocześnie wymierzyć organowi grzywnę, jak w przypadku przewlekłości postępowania.

Czy jest to przydatna zmiana?

Z pewnością, i to zarówno w ujęciu ogólnym dla stron postępowań administracyjnych, jak i dla profesjonalnych pełnomocników, którzy w takich sprawach występują. Z uwagi na przyznanie faktycznej kompetencji do wskazania organowi sposobu rozstrzygnięcia, jak i związania go terminem (i to jeszcze, co ustawodawcy się rzadko zdarza, z przyznaniem kompetencji umożliwiających faktyczne wykonanie obowiązku), nowelizację należy ocenić pozytywnie.

Oczywiście problemy są, i to na ten moment zasadniczo dwa. Pierwszy problem, który można uznać za krótkoterminowy (o którym szerzej napiszemy w kolejnym wpisie, nie będziemy więc tej kwestii zbytnio rozttrząsać), jest związany z faktem, iż nowelizacja w życie weszła cała, i to od razu. Wszędzie! To oznacza, że w trakcie procedowania nowe przepisy już mają zastosowanie (a pamiętajmy, że na blogu opisujemy jedynie najważniejsze kwestie, zmiany są szerszy i dotyczą również składu sądu, sposobu orzekania itd.) i to pomimo tego, że postępowania były już wszczęte. Po drugie, problem przewlekłości z uwagi na bezczelne lekceważenie procedur przez organ (czyli prowadzenie postępowania np. niezgodnie z zasadami Kpa), które będzie skutkowało uchylaniem w decyzji w kółko i przekazywaniem spraw do ponownego rozpatrzenia, nie został rozwiązany.

Pytanie tylko, czy ten drugi problem w ogóle da się rozwiązać, szczególnie w oparciu o przyjęty model postępowania adminsitracyjnego i sądowo-administracyjnego? Wydaje się, niestety, że bez gruntownej (by nie rzec, że wręcz rewolucyjnej, dotykającej Konstytucji) reformy administracji i sądów krajowych nie da się go zlikwidować, bo mimo wszystko sądy nie mogą – i nie powinny – zastępować administracji. Ale to już temat na dłuższą dyskusję.

Polecamy serwis: Prawo administracyjne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kandydat na prezydenta: ograniczyć 800+, zamiast tego darmowe obiady dla dzieci w szkołach [Gość Infor.pl]

Ograniczenie wysokości świadczenia - z 800 do 500 złotych oraz wprowadzenie progu dochodowego, od którego świadczenie by obowiązywało. To pomysł Piotra Szumlewicza, przewodniczącego związku zawodowego Związkowa Alternatywa, a także kandydata na prezydenta RP w 2025 roku. 

MSWiA: na pewno nie będzie podwyżki +15% w służbach mundurowych. Możliwe zmiany w świadczeniach mieszkaniowych

Związki zawodowe służb mundurowych zdecydowały o rozpoczęciu akcji protestacyjnej. Domagają się m.in. 15-proc. podwyżek i świadczenia mieszkaniowego na wzór tego w Siłach Zbrojnych RP. Wiceszef MSWiA Wiesław Szczepański zapewnił, że resort chce rozmawiać o postulatach, ale przyjęto już zapisy o 5-proc. podwyżce.

Cyfryzacja. Kluczowe wyzwania i szanse dla polskich przedsiębiorstw. Podsumowanie 2024 r. Co przyniesie rok 2025?

Cyfryzacja. Kluczowe wyzwania i szanse dla polskich przedsiębiorstw. Podsumowanie 2024 r. Co przyniesie rok 2025? Transformacja cyfrowa redefiniuje sposób, w jaki działają firmy na całym świecie. Jak polscy przedsiębiorcy mogą wykorzystać cyfryzację do zwiększenia konkurencyjności i innowacyjności?

Nie będzie podwyższenia stawki VAT przy sprzedaży żywych zwierząt koniowatych

Nie będzie podwyższenia stawki VAT przy sprzedaży żywych zwierząt koniowatych. Resort rolnictwa poinformował, że po kilkukrotnej interwencji i zdecydowanym sprzeciwie ministra rolnictwa i rozwoju wsi Czesława Siekierskiego odstąpiono od podwyższenia stawki VAT na sprzedaż żywych zwierząt koniowatych.

REKLAMA

Brak porozumienia w sprawie lekcji religii. MEN ogłasza koniec konsultacji

Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski nie osiągnęła porozumienia w sprawie lekcji religii. Episkopat zapowiedział, że wobec naruszenia obowiązujących przepisów, strona kościelna będzie podejmować dalsze kroki prawne. MEN zakończyło proces konsultacji publicznych dotyczących organizacji lekcji religii i etyki w szkołach.

11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego wpisanych na ministerialną listę produktów tradycyjnych

Na ministerialną listę produktów tradycyjnych trafiło 11 nowych wyrobów z województwa lubelskiego. Są to między innymi bandzwoły z fasolą, trawnicka lemieszka i szczodroki karczmiskie. 

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. [Projekt rozporządzenia]

Doustne i donosowe produkty immunostymulujące (szczepionki) w zaktualizowanym wykazie substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które można sprzedawać w placówkach obrotu pozaaptecznego i w aptekach. Projekt trafił do konsultacji.

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych

Poniosłeś straty w wyniku deszczu nawalnego lub powodzi? Złóż wniosek do 31 stycznia 2025 r. Dopłaty od 1 tys. zł do 3 tys. zł na ha upraw rolnych. Jak złożyć wniosek? Jakie są stawki dopłat do powierzchni zniszczonych upraw?

REKLAMA

Dlaczego Polska sprzeciwia się umowie UE-Mercosur? Trzy główne powody, a także możliwe scenariusze

Polska jednoznacznie mówi "nie" umowie handlowej UE-Mercosur. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ostrzega przed jej konsekwencjami dla rolnictwa i standardów produkcji w UE. Co budzi największe obawy? Jakie będą dalsze kroki Unii Europejskiej i polskiego rządu?

D. Trump: rozważę wycofanie się z NATO, jeśli Europejczycy nie będą traktować nas uczciwie

Jeśli Europejczycy będą traktować nas uczciwie, zostaniemy w NATO, ale jeśli nie, absolutnie rozważę wyjście z Sojuszu - oświadczył prezydent elekt USA Donald Trump w wywiadzie w NBC. Trump powiedział też, że Ukraina może spodziewać się mniejszego wsparcia i że "aktywnie" stara się doprowadzić do końca wojny.

REKLAMA