REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dekomunizacja nazw ulic zawierających datę nie zawsze konieczna

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dekomunizacja nazw ulic zawierających datę nie zawsze konieczna./ fot. Fotolia
Dekomunizacja nazw ulic zawierających datę nie zawsze konieczna./ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zdaniem WSA w Olsztynie, nie każda ulica mająca w nazwie datę oznaczoną dniem i miesiącem, mogącą mieć pochodzenie „komunistyczne”, podlega dekomunizacji.

Wyrokiem z dnia 24 października 2017 r. (sygn. II SA/Ol 418/17) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził nieważność rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Warmińsko-Mazurskiego orzekającego nieważność uchwały rady gminy w sprawie zmiany nazwy ulicy.

REKLAMA

Powyższe orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Polecamy: Rejestr Należności Publicznoprawnych. Zasady funkcjonowania, praktyczne przykłady, wzory dokumentów. PREMIUM

REKLAMA

Rada gminy, w związku z przepisami ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (tzw. ustawa dekomunizacyjna), podjęła uchwałę w sprawie zmiany nazwy ulicy „22 lipca” na ulicę „22 lipca”. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że dotychczasowa nazwa ulicy nadana była w związku z obchodzonym w okresie istnienia PRL Narodowym Świętem Odrodzenia Polski, upamiętniającym wówczas rocznicę ogłoszenia manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w 1944 r. Jednocześnie wskazano, iż w związku z tym, że od 1990 r. nie obchodzi się ww. święta, „nazwa ulicy jest wyłącznie datą w kalendarzu”. Z tego też powodu zaproponowano zmianę nazwy ulicy 22 lipca na nazwę 22 lipca, podkreślając, iż od dnia 22 lipca 2016 r., dzień ten ustanowiono świętem św. Marii Magdaleny, wobec czego data w żaden sposób nie kojarzy się już ustrojem totalitarnym.

W stosunku do ww. uchwały Wojewoda Warmińsko-Mazurski wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, którym stwierdził jej nieważność. W uzasadnieniu swojego stanowiska, organ nadzoru – oprócz uznania, że podjęcie kwestionowanej przez niego uchwały stanowi obejście przepisów tzw. ustawy dekomunizacyjnej– wskazał także, że w myśl stanowiska IPN, nazwa „22 lipca” symbolizuje komunizm i jako taka podlega zmianie w oparciu o przepisy przywołanej ustawy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Ustrój i jednostki

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze wniósł wójt gminy wnosząc o jego uchylenie w związku z jego sprzecznością z przepisami prawnymi.

Wyrokiem z dnia 24 października 2017 r. (sygn. II SA/Ol 418/17) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie stwierdził nieważność rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Warmińsko-Mazurskiego.

W uzasadnieniu wydanego wyroku, WSA w Olsztynie wskazał, że nie podziela poglądu Wojewody, że sama świadomość społeczeństwa (brak pozytywnych konotacji, jednoznaczne skojarzenia), z założenia, jest adekwatnym dowodem mogącym stwierdzić, że data mierzalna dniem i miesiącem (a zatem nie data kalendarzowa) symbolizuje komunizm w rozumieniu art. 1 ust. 1 tzw. ustawy dekomunizacyjnej. Zdaniem sądu rozstrzygającego niniejszą sprawę, tzw. historyczna świadomość społeczeństwa ze swej istoty jest nieprzydatna do stwierdzenia, czy konkretna data historyczna (a zatem identyfikowalna nie tylko przez dzień, miesiąc, ale i rok) ma konotacje z jednym z wielu wydarzeń zaistniałych w danej dacie. Innymi słowy, zdaniem WSA w Olsztynie, świadomość społeczeństwa z natury rzeczy nie jest odpowiednim dowodem na symbolikę dat. W konsekwencji – jak wskazał sąd w niniejszej sprawie – ów „dowód” nie może zostać uznany za jednoznacznie przesądzający, że nazwa ulicy „22 Lipca” symbolizuje komunizm w rozumieniu art. 1 ust. 1 tzw. ustawy dekomunizacyjnej. WSA w Olsztynie wskazał w tym zakresie, że stwierdzenie, iż data „22 Lipca” ma oczywiste konotacje z komunistyczną rocznicą, jest tak samo „wiarygodne”, jak twierdzenie wójta, że na skutek zmiany pokoleniowej świadomość tej daty się zatarła i mieszkańcy nie kojarzą jej z manifestem PKWN w tym właśnie znaczeniu. Zdaniem sądu tego typu stwierdzenia z założenia nie są adekwatnym dowodem na okoliczności dowodzone.

REKLAMA

Mając powyższe na uwadze, WSA w Olsztynie wskazał, że Wojewoda stwierdzając nieważność uchwały rady gminy w sprawie zmiany nazwy ulicy „22 Lipca” na „22 Lipca” winien przestawić niepodważalny dowód, że nazwa ta upamiętnia manifest PKWN, a zatem symbolizuje komunizm. Jak wskazał przy tym sąd, o ile, z założenia, dowodowe wykazanie celu tzw. ustawy dekomunizacyjnej nie powinno nastręczać większych trudności w odniesieniu do osób, organizacji i wydarzeń z uwagi na ich niepowtarzalność „historyczną”, o tyle w odniesieniu do dat – nawet historycznych, tj. odnoszących się do dnia, miesiąca i roku – sytuacja nie jest tak oczywista. Zdaniem WSA w Olsztynie, aby data symbolizowała (upamiętniała) komunizm w rozumieniu art. 1 ust. 1 tzw. ustawy dekomunizacyjnej, to musi wynikać z jej brzmienia, względnie nazwy własnej opatrzonej dodatkowym kwantyfikatorem, bądź wreszcie z intencji, jakie przyświecały jej twórcom. W niniejszej sprawie, jak zauważył sąd, kwestionowana przez organ nadzoru nazwa ulicy odnosi się tylko do daty dobowej i miesięcznej, z pominięciem roku, a zatem nie jest to data kalendarzowa w tym sensie, ż nie cechuje się niepowtarzalnością, co w konsekwencji oznacza, że z brzmienia tej daty nie wynika, aby symbolizowała ona komunizm Nawiązanie do komunistycznego święta związanego z ogłoszeniem przez PKWN manifestu byłoby niepodważalne, gdyby nazwa ulicy opatrzona została dodatkowym kwantyfikatorem łączącym ją z owym wydarzeniem, a więc nazwa ta brzmiałaby np. „Manifestu 22 Lipca”, „22 Lipca – PRL-u”, czy „22 Lipca – Święto Odrodzenia”.

Sąd zwrócił także uwagę na fakt, iż w aktach niniejszej sprawy brak jest jakiegokolwiek dokumentu dotyczącego pierwotnego nadania nazwy ulicy „22 Lipca”, z którego można byłoby odczytać intencje jej twórców. W konsekwencji – zdaniem WSA w Olsztynie – brak jest w niniejszej sprawie jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego stwierdzenie organu nadzoru, że nazwa ulicy „22 Lipca” faktycznie odnosi się do zdarzenia historycznego mającego wydźwięk „komunistyczny” i dlatego też sąd zobowiązany był do stwierdzenia nieważności rozstrzygnięcia nadzorczego. Sąd wskazał przy tym, że co prawda nie można wykluczyć, że twórcom pierwotnej nazwy ulicy „22 Lipca” faktycznie przyświecała myśl uczczenia faktu ogłoszenia przez PKWN manifestu w tym dniu 1944 r., jednakże tego typu przypuszczenie nie może wyłączać ogólnych reguł dowodzenia przewidzianych przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. W tym zakresie – jak wskazał bowiem WSA w Olsztynie – ustawodawca nie zdecydował się, na potrzeby tzw. ustawy dekomunizacyjnej, na wyłączenie ww. ogólnego reżimu dowodzenia na rzecz – wzorem innych ustaw – uprawdopodobnienia, czy też wzruszalnego domniemania.

Wyrok jest nieprawomocny.

Mateusz Karciarz

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, doktorant na WPiA UAM, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA