RODO i dobra osobiste, a dostęp do informacji publicznej w zakresie nazwiska

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym

Wnioskiem z dnia 23 maja 2018 r. Skarżący powołując się na przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej zwrócił się do Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia o udostępnienie informacji publicznej poprzez podanie, którzy lekarze specjaliści onkologii klinicznej, w jakich dniach i godzinach każdego miesiąca oraz pod jakim adresem, są wykazani w oddziale Funduszu jako realizujący refundowane przez NFZ świadczenia.

Dyrektor Ośrodka, poinformował Skarżącego, że w ośrodku przyjmuje czterech lekarzy, ze wskazaniem w jakich konkretnie dniach, godzinach i miejscach przyjęcia się odbywają. Jednocześnie odmówił podania imion i nazwisk lekarzy powołując się na przepisy RODO. Argumentował, że uregulowania RODO oraz ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych[1] ograniczają zakres udostępnienia danych osobowych. Co istotne, Dyrektor podkreślił także, że ujawnienie imion i nazwisk lekarzy bez ich zgody mogłoby stanowić naruszenie ich dóbr osobistych zgodnie z art. 23 i 24 k.c., a tym samym narazić organ na poniesienie kosztów, finansowanych ze środków publicznych, z tytułu odszkodowań. Dyrektor wskazał także, że Administratorem danych osobowych – w zakresie imion i nazwisk lekarzy – w rozumieniu art. 4 pkt 7 RODO jest świadczeniodawca posiadający podpisaną umowę z tymi lekarzami. Wyjaśnił także, że otrzymuje od świadczeniodawcy dane niezbędne i konieczne do realizacji umów zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz przetwarza te dane zgodnie z art. 188 rzeczonej ustawy. W związku z powyższym Dyrektor wezwał Skarżącego do usunięcia braków formalnych wniosku, celem wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

W odpowiedzi na wezwanie Dyrektora Skarżący podniósł, że przekazana mu przez Dyrektora informacja nie wyczerpuje żądania zawartego we wniosku ponieważ nie zawiera pełnych danych – nie podano imion i nazwisk lekarzy. Powołując się na art. 10 ust. 1 i 2 u.d.i.p. wskazał także, że informacja ta winna kwalifikować się do udzielenia niezwłocznie. Co istotne, Skarżący uznał, że wskazywane podstawy prawne ograniczenia w zakresie udostępniania danych osobowych nie znajdują uzasadnienia w skonfrontowaniu z art. 5 u.d.i.p. W ocenie Skarżącego lekarze posiadający ważne prawo wykonywania zawodu, świadczący usługi medyczne w podmiotach prywatnych, ale finansowane ze środków publicznych nie korzystają z prawa do anonimizacji swoich danych osobowych. Powinni oni zdaniem Skarżącego być podmiotami identyfikowalnymi na płaszczyźnie zawodowej, jako wykonujący zawód szczególnego zaufania publicznego.

W skardze na przedmiotową decyzję, Skarżący wniósł o jej uchylenie i zobowiązanie Dyrektora do udostępnienia żądanej informacji publicznej w pełnym zakresie, tj. włącznie z podaniem imion i nazwisk poszczególnych lekarzy. Skarżący argumentował, że wykonywanie zawodu zaufania publicznego jakim jest zawód lekarza oraz związana z tym jawność rejestrów służących weryfikacji posiadania przez daną osobę określonych kwalifikacji i spełniania przez nią konkretnych wymogów ustawowych wiąże się z koniecznością udostępniania danych osobowych w zakresie imienia i nazwiska. Uznał, że na podstawie ustawy o zawodach lekarza i dentysty lekarza uznać można za quasi funkcjonariusza publicznego, w związku z czym wywodzić z tego należy prawo dostępu do wiedzy kto świadczy usługi medyczne. Zdaniem skarżącego dostęp o informacji, kto wykonuje zadania państwa wobec obywatela, przysługuje niezależnie od formy organizacyjno-prawnej podmiotu, w którym lekarze udzielają porad medycznych, więc nawet w przypadku placówki prywatnej, która świadczy usługi finansowane ze środków publicznych.

Powołując się na analogię do informacji o wynagrodzeniach członków zarządu spółek komunalnych, Skarżący podniósł także, że w przypadku dysponentów środków publicznych nie ma możliwości na utajnienie danych osób, realizujących prawo obywateli do publicznej służby zdrowia finansując je jednocześnie właśnie ze środków publicznych.

Zdaniem Skarżącego, NFZ nie może odmawiać dostępu do informacji publicznej powołując się na potrzebę ochrony danych osobowych z racji powierzonych mu zadań. Zadaniem NFZ jest nie tylko rozliczenie świadczonych usług, a przede wszystkim zapewnienie powszechnego dostępu do świadczeń zdrowotnych przy pełnym, możliwym zakresie dostępu do informacji kto, w jakim czasie i miejscu prawo to realizuje,

W odpowiedzi na powyższą skargę, Dyrektor wniósł o jej oddalenie podtrzymując wcześniej wyrażone stanowisko. Wskazał on, że osoba wykonująca zawód medyczny nie jest funkcjonariuszem publicznym w związku z czym, jej dane w postaci imienia i nazwiska oraz miejsca pracy, podlegają ochronie prawnej na zasadach takich samych jak te odnoszące się do każdego obywatela. Ponadto zaznaczył on, że z uwagi na fakt, że NFZ nie jest Administratorem danych, nie jest uprawniony do ich przetwarzania w jakimkolwiek celu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał skargę za zasadną.

Zdaniem Sądu, żądana przez Skarżącego informacja jest informacją publiczną, a Dyrektor jest podmiotem zobowiązanym do jej udzielenia. Powołując się na art. 1 ust. 1 w zw. Z art. 6 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. Sąd wskazał, że informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych, w tym o majątku publicznym, w związku z czym za sprawy tego rodzaju uznać należy kwestie związane z finansowaniem ze środków publicznych usług medycznych.

Wykonując powyższe zadania Dyrektor wchodzi w posiadanie informacji dotyczących imion i nazwisk lekarzy świadczących usługi medyczne finansowane ze środków publicznych w konkretnych terminach. Co więcej, jak podkreślił Sąd, Dyrektor oddziału wojewódzkiego jest organem Narodowego Funduszu Zdrowia będącego państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną. W związku z powyższym jest podmiotem obowiązanym do udostępniania informacji publicznej na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p.

Zobacz: RODO 2018

Jak zaznaczył Sąd, zarówno przepisy RODO jak i Kodeksu cywilnego nie wykluczały możliwości uwzględnienia wniosku skarżącego w zakresie udostępnienia imion i nazwisk lekarzy świadczących usługi medyczne finansowane ze środków publicznych. Przepisy RODO, zdaniem Sądu, dotyczą zbierania i przetwarzania danych osobowych a nie ich udostępniania w ramach dostępu do informacji publicznej.

Sąd podkreślił także, że w stanie faktycznym sprawy nie znajduje zastosowania także art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Zgodnie ze wskazanym przepisem, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej. Ograniczenie to nie dotyczy jednak lekarzy w zakresie takich danych, jak ich imiona i nazwiska. Sąd zgodził się z twierdzeniami Skarżącego, a dotyczącymi faktu, że lekarze wykonują zawód zaufania publicznego o szczególnej odpowiedzialności. W związku z tym powinni być podmiotami możliwymi do pełnej identyfikacji na płaszczyźnie zawodowej. Sąd powołując się na przepisy ustawy o zawodach lekarza i dentysty wskazał, że lekarz, który uzyskał prawo wykonywania zawodu, podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez właściwą okręgową radę lekarską. Natomiast we wniosku o wpis lekarz podaje m.in. imię i nazwisko. Powyższe zdaniem Sądu dowodzi, iż lekarze, niebędący funkcjonariuszami publicznymi, ale podlegający wpisowi do właściwego rejestru, nie mogą korzystać z ochrony danych w rejestrze tym zawartych – w tym ich imion i nazwisk. Jednocześnie podstawą do ograniczenia dostępu do informacji publicznej nie mogły być przepisy Kodeksu cywilnego. Jak wskazuje Sąd, przewidziana w nich ochrona dóbr osobistych człowieka, a w tym jego nazwiska, jest niezależna od ochrony przewidzianej w innych przepisach, a jednocześnie jest udzielana w postępowaniu sądowym a nie administracyjnym.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję i zobowiązał Dyrektora, aby przy ponownym jej rozpoznaniu uwzględnił ocenę zawartą w rzeczonym orzeczeniu i w sytuacji niestwierdzenia innych przeszkód prawnych, niż te wskazane w zaskarżonej decyzji, udzielenia skarżącemu żądanej informacji publicznej.

Orzeczenie jest nieprawomocne.

[1] Dz. U. poz. 1000 z późn. zm.

Joanna Kostrzewska

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu,

specjalizuje się w prawie administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem prawa samorządowego.

Martyna Krystman

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu,

interesuje się prawem administracyjnym

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl