REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wynik trwającego obecnie sporu o przyszłość Sądu Najwyższego bezpośrednio wpłynie na sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej. Podobną zasadę wyraża Europejska Karta Samorządu Lokalnego stanowiąc, że społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu zapewnienia swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samorządności lokalnej, przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym.

REKLAMA

REKLAMA

Powyższa zasada sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego wprost wyrażona w dwóch aktach prawnych o szczególnie wysokiej randze w systemie źródeł prawa stanowić ma realną gwarancję wobec wszystkich pozostałych zasad ustrojowych wyznaczających pozycję samorządu terytorialnego w Polsce. Bez możliwości realnej ochrony sądowej przed naruszeniami pozostałych zasad stają się one jedynie deklaracjami, których nie można w żaden sposób wyegzekwować.

Realizacja powyższej zasady możliwa jest dzięki Sądom i Trybunałom. Stanowią one zgodnie z Konstytucją RP władzę odrębną i niezależną od innych władz. Stanowi to realizację zasady trójpodziału władzy wyrażonej w art. 10 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

Wymiar sprawiedliwości – zgodnie z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP - w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. O ile w sprawach samorządowych nie mają znaczenia sądy wojskowe, o tyle wszystkie pozostałe elementy władzy sądowniczej wymienione w tym przepisie wprost związane są z sądową ochroną samodzielności. Wśród nich szczególną pozycję zajmuje Sąd Najwyższy, który sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania.

Zobacz: Postępowanie administracyjne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie poruszane były sprawy samorządowe – dotyczące zarówno jednostek samorządu terytorialnego, jak i pracowników samorządowych. To właśnie Sad Najwyższy orzekł, iż w przypadku obniżenia wynagrodzenia wójtowi przez radę gminy należy zachować okres wypowiedzenia stosując na zasadzie analogii przepisy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy wyrok SN z 9-10-2006r., sygn. II PK 27/06). Sąd Najwyższy wielokrotnie odnosił się także do przepisów ustrojowych ustaw samorządowych związanych z ochroną stosunku pracy radnych.

Szczególnie istotne w kontekście gwarancji ustrojowych samorządu terytorialnego są kompetencje Sądu Najwyższego związane ze sporami cywilnoprawnymi pomiędzy

REKLAMA

poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego a Skarbem Państwa. Orzeczenia w tym zakresie dotyczą m.in. zasad finansowania przez Skarb Państwa zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminy. Gwoli przykładu przywołać należy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2015 r., w którym stwierdzono, iż „Artykuł 49 ust. 6 ustawy z 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego stanowi samodzielną podstawę tego roszczenia, jeżeli przekazana dotacja celowa nie zapewnia pełnego i terminowego wykonania zleconych zadań, bez potrzeby odwołania się do art. 417 k.c.” (sygn. V CSK 295/14).

Sąd Najwyższy wielokrotnie orzekał także w sprawach gospodarki nieruchomościami czy ochrony dóbr osobistych. W tym ostatnim zakresie przesądził m.in., iż „Sposób działania organów gminy i jej służb ma znaczenie dla renomy i dobrego imienia. Jeżeli burmistrzowi przypisuje się nieprawdziwe działanie niekorzystne w skutkach dla budżetu gminy, to tym samym podważa się autorytet gminy i naraża ją na utratę zaufania społeczności samorządowej.” (por. wyrok SN z 17-07-2008r., sygn. II CSK 111/08).

Powyższe orzeczenie to wyłącznie pojedyncze przykłady bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach samorządowych. Dowodzą one jednak jak ważna jest rola niezawisłego Sądu Najwyższego dla prawidłowego funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Równie istotna jest zagwarantowana w Konstytucji RP niezawisłość sędziowska oraz podleganie tylko Konstytucji oraz ustawom. Naruszenie powyższych zasad pozbawia jednostki samorządu terytorialnego realności gwarantowanej im ochrony, która w krótkim czasie może stać się martwym zapisem konstytucyjnym niemającym żadnego realnego znaczenia w codziennym życiu.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe świadczenie "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej": większa dostępność do skierowań na badania. Jakie badania będzie można zrobić? Kto będzie mógł wystawić skierowanie na badanie? [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami mającymi zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych o charakterze diagnostyczno-profilaktycznym. Położne i pielęgniarki będą mogły wystawiać skierowania na badania w ramach nowego świadczenia "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej". Jakie badania będzie można zrobić?

W czwartek nawet blisko 30 st. C. Gdzie takie temperatury?

Jest szansa, że w tym roku na Wielkanoc nie będzie śniegu. Od kilku dni pogoda jest wiosenna, w czwartek temperatura wyniesie od 21 do 26 st. C, a w centrum możliwe jest nawet 27 st. C!

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS. Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172)?

Nowa taryfa za prąd później! Rząd przesuwa termin, czeka na niższe ceny energii

Rząd planuje przesunąć start nowych taryf energii z lipca na październik 2025 roku. Powód? Lepsze warunki na rynku hurtowym dają szansę na niższe ceny prądu dla gospodarstw domowych. To może oznaczać realne oszczędności – ale trzeba będzie poczekać.

REKLAMA

Badania cholesterolu w bilansie sześciolatka. Od kiedy?

Od 5 maja do programu badań bilansu zdrowia sześciolatka wchodzi lipidogram. Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak uważa to za ogromny sukces, bo zwiększy się świadomość, że choroby serca mogą dotykać także młodych.

Jak i kiedy rezerwować wakacje, żeby było najtaniej?

Jak Polacy planują wakacje? Na ostatnią chwilę czy z wyprzedzeniem? Jak najtaniej zarezerwować hotel? Czy Polacy chętnie spędzają wakacje w kraju?

Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

REKLAMA

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o zmiany w zakresie rejestru umów

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi m.in. o zmiany w zakresie rejestru umów. Projekt nowelizacji trafił do opiniowania. Projektodawcą jest Ministerstwo Finansów.

8400 zł brutto dla pracowników pomocy społecznej? 3-miesięczny urlop? Związkowcy przedstawili propozycje

Ile zarabia pracownik pomocy społecznej? A ile powinien zarabiać? Związkowa Alternatywa domaga się radykalnej poprawy warunków pracy i wynagrodzeń zatrudnionych w tym sektorze. Związek oczekuje skokowego wzrostu płac, dotrzymania przez rząd złożonych wcześniej obietnic, a także zapewnienia urlopu regeneracyjnego i warunków do rozwoju zawodowego dla wszystkich zatrudnionych w sektorze pomocy społecznej.

REKLAMA