REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia
Po co samorządom niezawisły Sąd Najwyższy?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wynik trwającego obecnie sporu o przyszłość Sądu Najwyższego bezpośrednio wpłynie na sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z Konstytucją RP samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej. Podobną zasadę wyraża Europejska Karta Samorządu Lokalnego stanowiąc, że społeczności lokalne mają prawo do odwołania na drodze sądowej w celu zapewnienia swobodnego wykonywania uprawnień oraz poszanowania zasad samorządności lokalnej, przewidzianych w Konstytucji lub w prawie wewnętrznym.

REKLAMA

REKLAMA

Powyższa zasada sądowej ochrony samodzielności jednostek samorządu terytorialnego wprost wyrażona w dwóch aktach prawnych o szczególnie wysokiej randze w systemie źródeł prawa stanowić ma realną gwarancję wobec wszystkich pozostałych zasad ustrojowych wyznaczających pozycję samorządu terytorialnego w Polsce. Bez możliwości realnej ochrony sądowej przed naruszeniami pozostałych zasad stają się one jedynie deklaracjami, których nie można w żaden sposób wyegzekwować.

Realizacja powyższej zasady możliwa jest dzięki Sądom i Trybunałom. Stanowią one zgodnie z Konstytucją RP władzę odrębną i niezależną od innych władz. Stanowi to realizację zasady trójpodziału władzy wyrażonej w art. 10 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

Wymiar sprawiedliwości – zgodnie z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP - w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. O ile w sprawach samorządowych nie mają znaczenia sądy wojskowe, o tyle wszystkie pozostałe elementy władzy sądowniczej wymienione w tym przepisie wprost związane są z sądową ochroną samodzielności. Wśród nich szczególną pozycję zajmuje Sąd Najwyższy, który sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania.

Zobacz: Postępowanie administracyjne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie poruszane były sprawy samorządowe – dotyczące zarówno jednostek samorządu terytorialnego, jak i pracowników samorządowych. To właśnie Sad Najwyższy orzekł, iż w przypadku obniżenia wynagrodzenia wójtowi przez radę gminy należy zachować okres wypowiedzenia stosując na zasadzie analogii przepisy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy wyrok SN z 9-10-2006r., sygn. II PK 27/06). Sąd Najwyższy wielokrotnie odnosił się także do przepisów ustrojowych ustaw samorządowych związanych z ochroną stosunku pracy radnych.

Szczególnie istotne w kontekście gwarancji ustrojowych samorządu terytorialnego są kompetencje Sądu Najwyższego związane ze sporami cywilnoprawnymi pomiędzy

REKLAMA

poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego a Skarbem Państwa. Orzeczenia w tym zakresie dotyczą m.in. zasad finansowania przez Skarb Państwa zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminy. Gwoli przykładu przywołać należy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2015 r., w którym stwierdzono, iż „Artykuł 49 ust. 6 ustawy z 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego stanowi samodzielną podstawę tego roszczenia, jeżeli przekazana dotacja celowa nie zapewnia pełnego i terminowego wykonania zleconych zadań, bez potrzeby odwołania się do art. 417 k.c.” (sygn. V CSK 295/14).

Sąd Najwyższy wielokrotnie orzekał także w sprawach gospodarki nieruchomościami czy ochrony dóbr osobistych. W tym ostatnim zakresie przesądził m.in., iż „Sposób działania organów gminy i jej służb ma znaczenie dla renomy i dobrego imienia. Jeżeli burmistrzowi przypisuje się nieprawdziwe działanie niekorzystne w skutkach dla budżetu gminy, to tym samym podważa się autorytet gminy i naraża ją na utratę zaufania społeczności samorządowej.” (por. wyrok SN z 17-07-2008r., sygn. II CSK 111/08).

Powyższe orzeczenie to wyłącznie pojedyncze przykłady bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach samorządowych. Dowodzą one jednak jak ważna jest rola niezawisłego Sądu Najwyższego dla prawidłowego funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Równie istotna jest zagwarantowana w Konstytucji RP niezawisłość sędziowska oraz podleganie tylko Konstytucji oraz ustawom. Naruszenie powyższych zasad pozbawia jednostki samorządu terytorialnego realności gwarantowanej im ochrony, która w krótkim czasie może stać się martwym zapisem konstytucyjnym niemającym żadnego realnego znaczenia w codziennym życiu.

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

QUIZ Podróżujesz po Polsce? Na pewno wiesz, gdzie są te miejsca
Gdzie znajdziemy Maczugę Herkulesa? A Kolorowe Jeziorka? Gdzie jest Kaplica Czaszek? A Sokolica? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę.
Opłata miejscowa i uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł

Opłata miejscowa 2025 r., opłata uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł. Czym jest opłata miejscowa? Czym jest opłata uzdrowiskowa? Co w przypadku nakładania się opłat? Kto jest zwolniony z opłacania opłaty lokalnej i uzdrowiskowej?

REKLAMA

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł. Czym jest opłata targowa? Kto musi opłacać opłatę targową? Kto może liczyć na zwolnienie z opłaty targowej? Kto ustala wysokość opłaty targowej? Czy opłata targowa w 2025 r. może być niższa niż 1126 zł?

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł. Ile wyniesie podatek od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie powyżej 9 ton w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od autobusów w 2025 r.? Na kim ciąży obowiązek podatkowy?

Czy Polacy chętnie angażują się w wolontariat?

5 grudnia to Światowy Dzień Wolontariusza. Czy ten temat jest bliski Polakom? Okazuje się, że zaledwie 33% ma doświadczenie w wolontariacie. 

Podatek od nieruchomości 2025 r.: od 0,73 zł do 34 zł

Od 0,73 zł do 34 zł podatku od nieruchomości 2025 r. Kto będzie musiał opłacić podatek od nieruchomości w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od gruntu 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budynków lub ich części w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budowli w 2025 r.?

REKLAMA

Komunikat MC: List polecony przez Internet? Wygodna korespondencja z urzędami dzięki e-Doręczeniom

Od 1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać system e-doręczeń. Wszystkie urzędowe pisma i decyzje będzie można odbierać oraz nadawać w formie elektronicznej. E-Doręczenia są elektronicznym odpowiednikiem listu poleconego za pośrednictwem odbioru.

Ósmoklasiści rozpoczęli próbne egzaminy

Dziś zaczął się trzydniowy próbny egzamin ósmoklasisty organizowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Udział szkół nie jest obowiązkowy. 

REKLAMA