Zasady ustalania diet radnych

Radnym gminy przysługują w ciągu miesiąca diety w wysokości do:

l 100 proc. maksymalnej wysokości diety w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców, czyli obecnie 2590,11 zł,

l 75 proc. maksymalnej wysokości diety w gminach od 15 tys. do 100 tys. mieszkańców, czyli obecnie 1942,58 zł,

l 50 proc. maksymalnej wysokości diety w gminach poniżej 15 tys. mieszkańców, czyli obecnie 1295,05 zł.

Radnym powiatu przysługują w ciągu miesiąca diety w wysokości do:

l 100 proc. maksymalnej wysokości diety w powiatach powyżej 120 tys. mieszkańców, czyli obecnie 2590,11 zł,

l 85 proc. maksymalnej wysokości diety w powiatach od 60 tys. do 120 tys. mieszkańców, czyli obecnie 2201,59 zł,

l 70 proc. maksymalnej wysokości diety w powiatach poniżej 60 tys. mieszkańców, czyli obecnie 1813,07 zł.

Analogicznej podstawy prawnej do wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia, które ograniczałoby wysokość maksymalnych diet wypłacanych radnym sejmików województw, nie zawiera ustawa o samorządzie województwa. Jej art. 24 ust. 6 stanowi jedynie, że sejmik województwa przy ustalaniu wysokości diet radnych bierze pod uwagę funkcje pełnione przez radnego. Oznacza to, że radnym wszystkich sejmików województw, bez względu na to, ilu mieszkańców liczy województwo, może być przyznana dieta maksymalna, w wysokości określonej na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy. Różnica w wysokości diet radnych sejmików poszczególnych województw wynika z funkcji pełnionych przez radnych sejmiku.

Przepisy w sprawie diet są zgodne z konstytucją

Wysokość diet radnych gminy była przedmiotem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 kwietnia 2002 r. (sygn. akt K 23/01, opubl. OTK-A 2002/2/19). Trybunał stwierdził, że „art. 25 ust. 6 i 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz wydane na podstawie art. 25 ust. 7 wymienionej ustawy rozporządzenie Rady Ministrów z 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy są zgodne z art. 16 ust. 2, art. 32 i art. 165 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 6 ust. 2 i art. 7 ust. 1 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego”.

Jak można różnicować

Przy ustalaniu wysokości diet, zgodnie z brzmieniem art. 25 ust. 8 ustawy o samorządzie gminnym, rady powinny brać pod uwagę funkcje pełnione przez radnego. Oznacza to, że możliwe jest zróżnicowanie wysokości diet w zależności od funkcji pełnionych przez radnego nie tylko w samej radzie, lecz także w jej komisjach. Jednak przyznawanie diet, np. za udział w spotkaniach lub szkoleniach organizowanych przez przewodniczącego rady, byłoby nadużyciem tego przepisu - nie jest to bowiem ani podstawowy obowiązek radnego, ani wykonywanie przez niego jakiejś funkcji (uchwała RIO z 2 sierpnia 1999 r., XXXIII/27/99, opubl. OSS z 1999 r. nr 4, poz. 132).