REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sołectwo wśród zainteresowań miast

Jerzy Czyż
Sołectwo wśród zainteresowań miast
Sołectwo wśród zainteresowań miast
/
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jeszcze nie tak dawno jednostki pomocnicze gmin nie stanowiły większego przedmiotu zainteresowań zarówno ze strony władz, jak i społeczności lokalnych. Sytuacja ta jednak uległa zmianie. Sołectwa, osiedla i dzielnice, pomimo braku zmian ustrojowych, stają się coraz prężniejszymi ośrodkami aktywności obywatelskiej.

REKLAMA

Powodów do zainteresowania jest z pewnością wiele. W przypadku sołectw duże znaczenie ma uchwalona w 2009 roku ustawa o funduszu sołeckim. Gwarantuje ona zwrot z budżetu państwa części środków, które rada gminy przeznaczy na fundusz, o którego przeznaczeniu decydują mieszkańcy. W założeniu ustawodawcy, narzędzie to miało być dedykowane głównie gminom wiejskim. Jednak jego pojawienie się spowodowało, że wiele innych jednostek samorządu terytorialnego zaczęło przyglądać się możliwości jego wykorzystania na własnym terenie. Na czym miałoby to polegać? Otóż, na wprowadzeniu sołectw jako jednostek pomocniczych.

REKLAMA

W marcu 2013 r. radni gminy Jarocin, w drodze uchwały, zdecydowali o likwidacji funkcjonujących osiedli i powołali w ich miejsce sześć sołectw. Była to decyzja, u podstaw której leżało wykorzystanie dodatkowego wsparcia z budżetu państwa i przez to większa aktywizacja mieszkańców miasta. Wojewoda wielkopolski w ramach prowadzonego nadzoru wydał rozstrzygnięcie, na mocy którego unieważnił podjętą przez Radę Miasta Jarocina uchwałę, wskazując, że sołectwa mogą funkcjonować jedynie w gminach wiejskich. W tej sytuacji władze miasta, korzystając z możliwości postępowania sądowoadministracyjnego, złożyły skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który w sierpniu 2013 r. uchylił postanowienia nadzorcze wojewody. Ostatnią instancją w sporze między Jarocinem a Wojewodą Wielkopolskim został zatem Naczelny Sąd Administracyjny.

Naczelny Sąd Administracyjny 4 lutego br. oddalił skargę kasacyjną Wojewody Wielkopolskiego (sygn. akt II OSK 2910/13). W przedstawionym uzasadnieniu sąd wskazał, że ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym nie zawiera przeciwwskazań, aby w gminach miejskich ustanawiać sołectwo jako jednostkę pomocniczą. Jest to możliwe szczególnie na terenie gmin, które wskutek zmian granic administracyjnych (najczęściej rozszerzenia dużego miasta) obejmują tereny o charakterze wiejskim. Poza zmianą granic nie zmienia się charakter zabudowy tych terenów.

Zobacz również: Fundusz sołecki - warunki niezbędne do wyodrębnienia go z budżetu

Fakultatywność i swoboda powoływania tych jednostek pomocniczych jest jednak ograniczona prawnie. Rada gminy, podejmując stosowną decyzję, musi uwzględnić charakter jednostki i sposób jej zagospodarowania. Jak wskazano w uzasadnieniu, podejmując wykładnię przepisów, należy w pierwszej kolejności kierować się założeniem o racjonalności ustawodawcy i celowością podejmowanych przez niego działań. Na tej podstawie warto wskazać, że w uzasadnieniu do ustawy o funduszu sołeckim można znaleźć wprost wyjaśnienie, że ustawodawca ograniczył zakres obowiązywania ustawy do terenów wiejskich. W związku z tym nie można dowolnie wprowadzać sołectw w gminach miejskich, bo stanowiłoby to rodzaj obejścia prawa i nadużycie swobody, którą posiadają władze lokalne w zakresie powoływania jednostek pomocniczych. mogłoby to prowadzić do absurdów i w rezultacie powołania sołectwa w centrum największych miast. Nie miałoby to nic wspólnego z chęcią aktywizacji społeczności lokalnej, a jedynie uzyskaniem zwrotu z budżetu państwa. A zatem w określonych sytuacjach możliwe jest utworzenie sołectwa w mieście, ale jedynie w granicach prawa, i należy każdy przypadek oceniać osobno.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wojewoda Wielkopolski nie może już wydać nowych rozstrzygnięć nadzorczych, gdyż ta ścieżka się wyczerpała.

Omawiane stanowisko NSA z pewnością ostudziło zapał wielu radnych, którzy chcieli wprowadzić sołectwa na obszarze o typowo miejskiej zabudowie. Tym niemniej należy się spodziewać, że w wielu gminach miejskich władze lokalne będą rozważały ich wprowadzenie na obrzeżach gmin. Jeśli spowoduje to rozwój funduszu sołeckiego, to należy kibicować wskazanym rozwiązaniom. Swoje działania w tej sprawie zapowiedzieli już radni z Poznania oraz władze Krakowa.

JERZY CZYŻ

Autor jest specjalistą w dziedzinie administracji publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem ustroju metropolitalnego w Europie Zachodniej

Polecamy serwis: Organizacja

Polecamy poradnik: Przewodnik po zmianach przepisów 2013/2014

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o zmiany w zakresie rejestru umów

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi m.in. o zmiany w zakresie rejestru umów. Projekt nowelizacji trafił do opiniowania. Projektodawcą jest Ministerstwo Finansów.

8400 zł brutto dla pracowników pomocy społecznej? 3-miesięczny urlop? Związkowcy przedstawili propozycje

Ile zarabia pracownik pomocy społecznej? A ile powinien zarabiać? Związkowa Alternatywa domaga się radykalnej poprawy warunków pracy i wynagrodzeń zatrudnionych w tym sektorze. Związek oczekuje skokowego wzrostu płac, dotrzymania przez rząd złożonych wcześniej obietnic, a także zapewnienia urlopu regeneracyjnego i warunków do rozwoju zawodowego dla wszystkich zatrudnionych w sektorze pomocy społecznej.

REKLAMA

Gminy mają problemy finansowe, bo słabo ściągają zaległe czynsze, podatki, kary i tym podobne zobowiązania

Podatki, czynsze za mieszkania komunalne, wodę, wywóz śmieci, alimenty i mandaty – takich opłat nie regulują konsumenci oraz firmy wobec gmin. Nazbierało się tego już ponad 17,5 miliarda złotych. Jednocześnie gminy narzekają na brak pieniędzy na remonty, budowę mieszkań i inne ważne przedsięwzięcia.

36 lat w oczekiwaniu na diagnozę. Pacjenci z chorobami rzadkimi wciąż czekają na zmiany

W Polsce ponad 3 miliony osób zmaga się z chorobami rzadkimi, a system opieki zdrowotnej wciąż nie jest odpowiednio przystosowany do ich potrzeb. Czas oczekiwania na diagnozę często rozciąga się na lata, co prowadzi do pogorszenia zdrowia pacjentów i stanowi ogromne obciążenie dla ich rodzin. Oto historie pacjentów, którzy latami czekali na diagnozę.

4666 zł dla każdego sołtysa? Wybory organizowane przez PKW?

Czy sołtysi otrzymają wynagrodzenia na poziomie ustawowej płacy minimalnej? Czy wybory na sołtysa będą organizowane przez Państwową Komisję Wyborczą, a kandydaci organizować będą kampanie w swoich wsiach? Profesjonalizacje działań najmniejszych jednostek administracyjnych zaproponował jeden z kandydatów na Prezydenta PR.

Status ochrony wilka. Komisja Europejska proponuje zmiany

7 marca 2025 r. weszły w życie zmiany dotyczące załączników do konwencji berneńskiej. Chodzi o zmianę statusu ochrony wilka. Komisja UE proponuje dostosowanie statusu ochrony wilka w prawodawstwie UE do konwencji berneńskiej.

REKLAMA

Poradnik kryzysowy. Pierwsze 72 h każde gospodarstwo powinno przetrwać o własnych siłach

Do końca roku do obywateli ma trafić tzw. poradnik kryzysowy. Robert Klonowski z MSWiA przekazał PAP: - Przez trzy dni wszyscy obywatele, każde gospodarstwo domowe, powinno przetrwać o własnych siłach.

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych – alternatywa dla drogi sądowej

Zgodnie z obowiązującą ustawą z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw od 1 lipca 2024 r. doszło do zniesienia wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. W ramach pozasądowego trybu kompensaty szkód medycznych zastąpił je Rzecznik Praw Pacjenta będący dysponentem Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.

REKLAMA