Strona główna » Sektor publiczny » Rozwój i promocja » Fundusze unijne » Fundusze unijne dla samorządów 2021-2027

Fundusze unijne dla samorządów 2021-2027

06 kwietnia 2021, 10:46

Fundusze unijne 2021-2027 - unijna perspektywa finansowa na lata 2021-2027 zakłada utrzymanie udziału procentowego dla regionalnych programów operacyjnych analogicznie, jak miało to miejsce w poprzednich edycjach. To pozwoli samorządom na kontynuację planów, w szczególności w zakresie inwestycji, które nie zostały zakończone lub w ogóle nie miały szansy zostać zrealizowane. Na większy przydział środków będą mogły liczyć obszary słabiej rozwinięte.

W ramach unijnej polityki spójności i Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji do dyspozycji jest 76 mld euro, to w przeliczeniu ponad 770 mld zł.

Podobnie jak w poprzedniej, w nowej perspektywie ok. 60% funduszy z polityki zostanie rozdysponowane na poziomie krajowym. Tym samym 40% trafi do dyspozycji marszałków województw na realizację programów regionalnych. W co polskie regiony będą inwestować fundusze europejskie?

Umowa Partnerstwa

Umowa Partnerstwa docelowo określać będzie zarówno cele, jak i sposób inwestowania środków z funduszy unijnych. Warto zaznaczyć, że fundusze przypadające dla Polski są największe w historii. To łącznie 76 mld euro, w tym 72,2 mld euro to środki w ramach funduszy unijnych z polityki spójności oraz 3,8 mld euro z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Określenie sposobu inwestowania środków unijnych nie wynika jedynie z określonych potrzeb rozwojowych Polski. Tu znaczenie mają przede wszystkim zdefiniowane priorytety unijne. Te w nowej perspektywie finansowej ukierunkowane są na badania, innowacje, cyfryzację, klimat i środowisko. Regulacje unijne wskazują na przykład, że środki z unijnego budżetu na poziomie 30% powinny stanowić wsparcie dla działań UE w obszarze klimatu. Tym samym środki finansowe przyznane w ramach polityki spójności polski rząd ukierunkował właśnie na realizację inwestycji w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę, ochronę środowiska, energetykę, edukację i sprawy społeczne. Z kolei środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji wspierać będą działania związane z łagodzeniem skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Z tych środków skorzystają tylko wybrane województwa, tj. śląskie, dolnośląskie, małopolskie, wielkopolskie, lubelskie i łódzkie.

Regionalny przydział kwot funduszy unijnych 2021-2027

W kontekście interesu jednostek samorządu terytorialnego najważniejsza na tym etapie jest informacja, jakimi kwotami będę dysponowały poszczególne województwa. O ile dalsze procedowanie będzie sprawnie przebiegać, pierwsze dotacje w ramach regionalnych programów operacyjnych będą mogły być przyznawane w ostatnim kwartale tego roku. W ramach dokonanego podziału największym regionalnym beneficjentem środków unijnych w nadchodzącym okresie programowania będzie województwo śląskie z pulą 2,365 mld euro. Najmniej środków przypadnie dla województwa opolskiego, tj. w kwocie 763 mln euro. Kompletne zestawienie kwot w podziale na poszczególne województwa przedstawiamy w tabeli poniżej.

Tabela 1. Podział środków według poszczególnych województw

Województwo	Kwota (euro)
dolnośląskie	0,870 mld
kujawsko-pomorskie	1,457 mld
lubelskie	1,768 mld
lubuskie	0,736 mld
łódzkie	1,631 mld
małopolskie	1,541 mld
mazowieckie	1,670 mld
opolskie	0,763 mld
podkarpackie	1,661 mld
podlaskie	0,992 mld
pomorskie	1,129 mld
śląskie	2,365 mld
świętokrzyskie	1,106 mld
warmińsko-mazurskie	1,228 mld
wielkopolskie	1,070 mld
zachodniopomorskie	1,311 mld

Programy krajowe 2021-2027

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej nie określiło jeszcze nazw poszczególnych programów krajowych. Niemniej jednak, zgodnie z przyjętymi założeniami, programy realizowane na poziomie centralnym będą miały podobny zakres tematyczny do tych, które znane są beneficjentom z perspektywy finansowej 2014-2020. Poniżej prezentujemy zestawienie kwot przyporządkowanych do poszczególnych kierunków wsparcia - dla ułatwienia z zastosowaniem umownego nazewnictwa stosowanego dotychczas.

Tabela 2. Podział środków według programów krajowych

Program krajowy	Wartość wsparcia (euro)	Obszar tematyczny wsparcia
Infrastruktura i Środowisko	25,1 mld	największe inwestycje infrastrukturalne, drogi, koleje, transport publiczny, ochrona środowiska
Inteligentny Rozwój	8,0 mld	przedsięwzięcia, innowacje, współpraca nauki i biznesu
Wiedza, Edukacja, Rozwój	4,3 mld	nauka, edukacja, żłobki, kapitał ludzki, sprawy społeczne
Polska Wschodnia	2,5 mld	specjalna pula wsparcia dla rozwoju województw Polski Wschodniej
Polska Cyfrowa	2,0 mld	cyfryzacja, sieci szerokopasmowe
Europejska Współpraca Terytorialna	0,56 mld	wsparcie współpracy transgranicznej i transnarodowej oraz międzyregionalnej UE
Pomoc Techniczna	0,5 mld	wsparcie dla instytucji wdrażających fundusze UE
Sprawiedliwa Transformacja	4,4 mld	wsparcie w transformacji regionów górniczych
Rybactwo i Morze	0,5 mld	wsparcie rybactwa i rybołówstwa oraz rozwój lokalnych społeczności rybackich
Pomoc Żywnościowa	0,2 mld	wsparcie osób doświadczonych ubóstwem

Nowa perspektywa finansowa 2021-2027

W projekcie Umowy Partnerstwa znalazły się zapisy o planowanych wskaźnikach, które mają zdefiniować cele do osiągnięcia w ramach nowej perspektywy finansowej 2021-2027. Jako jedne z bardziej istotnych wskaźników wskazać można np.:

PKB na 1 mieszkańca w relacji do średniej unijnej na poziomie 95% - do osiągnięcia w 2030 r. (dla porównania w roku 2019 wskaźnik ten kształtował się na poziomie 72%);
stopa inwestycji na poziomie 25% - do osiągnięcia w 2030 r. (dla porównania w roku 2019 było to 18,6%);
nakłady na B+R w relacji do PKB (GERD) na poziomie 2,5% - do osiągnięcia w 2030 r. (dla porównania w roku 2019 relacja ta była na poziomie 1,21%).

Źródło: Portal Funduszy Europejskich

Piotr Maliszewski

- wieloletni pracownik administracji samorządowej, praktyk specjalizujący się w tematyce prawa samorządowego, pomocy społecznej, porządku publicznego i bezpieczeństwa

Poszerzaj swoją wiedzę, czytając naszą publikację