Przejście pojazdu na własność gminy - kiedy jest możliwe?

Co do zasady przejście pojazdu na własność gminy w trybie art. 50a ustawy - Prawo o ruchu drogowym jest zatem możliwe, z tym jednak zastrzeżeniem, że do orzekania o przejęciu pojazdu na własność gminy nie jest uprawniona Rada Gminy, pomimo, że takie orzeczenie ma jedynie deklaratoryjny charakter i nie jest równoznaczne z orzeczeniem przepadku rzeczy (pojazdu) tak jak w przypadku art. 130a ustawy - Prawo o ruchu drogowym, ponieważ nie stanowiło o władczym odjęciu własności pojazdu, lecz stwierdzałoby przejście pojazdu na własność gminy z mocy prawa wobec porzucenia pojazdu z uzewnętrznionym zamiarem wyzbycia się jego własności. W takiej sytuacji, wobec braku ustawowej regulacji szczególnej, w celu rozstrzygnięcia, czy w konkretnym przypadku zostały spełnione przesłanki omawianego przejścia pojazdu na własność gminy z mocy prawa (w trybie art. 50a ustawy - Prawo o ruchu drogowym), należy odwołać się do zasad ogólnych dotyczących nabycia rzeczy porzuconej. W szczególności uprawnione jest zatem powództwo o ustalenie na drodze cywilnej. W ramach tego postępowania w pierwszej kolejności przedmiotem badania jest kwestia przejścia własności na rzecz gminy w trybie art. 50a Prawa o ruchu drogowym.”

Wynika z powyższego, iż gmina może nabyć porzucony pojazd w wyniku spełnienia przesłanek opisanych w art. 50a ust. 2 w/w ustawy. Problem powstaje dopiero wtedy, w jaki sposób można uznać, iż pojazd przeszedł na własność gminy. Zgodnie z wyżej cytowanym wyrokiem rada gminy nie może stwierdzić nabycia pojazdu w drodze uchwały, albowiem gmina nabywa ten pojazd z mocy prawa. Czyli gmina nie musi w tym zakresie wydawać żadnego aktu prawnego, który potwierdzałby jej prawo do tego pojazdu.

Sprawa się komplikuje w momencie, gdy właściciel pojazdu, który przeszedł na własność gminy, jest zdania, iż pojazd ten jest nadal jego własności, w wyniku zaistnienia jednej z sytuacji opisanych w art. 50a ust. 3 tej ustawy lub art. 50a ust. 4 tej ustawy. W przypadku gdyby rada gminy podjęła uchwałę, stwierdzającą nabycie tego pojazdu, to dotychczasowy właściciel pojazdu mógłby tą uchwałę zaskarżyć, np. na podstawie 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2013 r. poz. 594 z późń. zm.). Jednakże skoro nie został podjęty żaden akt prawny, to dotychczasowemu właścicielowi pojazdu, nie przysługuje możliwość dochodzenia swoich praw na drodze administracyjnej, albowiem brak jest aktu prawnego, który mógłby zaskarżyć. Zgodnie z wyżej cytowanym wyrokiem jedyną możliwością odzyskania tego pojazdu przez jego dotychczasowego właściciela, jest złożenie w sądzie powszechnym powództwa u ustalenie, iż pojazd ten jest jego własnością. Dopiero w tym postępowaniu Sąd będzie badał, czy zaistniały przesłanki opisane w art. 50 a ust. 2 w/w ustawy, w wyniku których własność pojazdu nabyła gmina, czy też zaistniały przesłanki opisane w art. 50a ust. 3 w/w ustawy lub art. 50a ust. 4 w/w ustawy, na mocy których pojazd jest nadal własnością jego dotychczasowego właściciela. Dopiero prawomocny wyrok zapadły przed tym Sądem, będzie definitywnie rozstrzygał władztwo na tym pojazdem.

Autor: Przemysław Naworol - aplikant adwokacki

Zobacz również: Oznakowanie dróg negatywnie ocenia Najwyższa Izba Kontroli