Prawo autorskie 2016 – jakie zmiany?

Nowelizacje prawa autorskiego 2015/2016

 Od stycznia 2016 r. wydawanie utworów będących w domenie publicznej nie podlega już żadnym opłatom. W związku z tym, oparty dotychczas na nich Fundusz Promocji Twórczości został z początkiem 2016 r. zlikwidowany.

Regulacje te zaczęły obowiązywać na początku 2016 r. zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2015 roku o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych (Dz. U. 2015, poz. 1639). Większość przepisów tej nowelizacji weszła w życie kilka miesięcy wcześniej – 19 października 2015 r.

Polecamy produkt: VAT w samorządach (książka)

Ubiegły rok przyniósł wiele innych istotnych zmian w regulacjach prawa autorskiego i praw pokrewnych. Zasadniczym celem pierwszej grupy zmian wynikających z tzw. małej nowelizacji z 15 maja 2015 r.(Dz.U z 2015 poz.994) ustawy, było wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/77/UE z dnia 27 września 2011 r. dotyczącej zmiany dyrektywy 2006/116/WE w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (Dz. Urz. UE L 265 z 11.10.2011, s. 1).

Dłuższa ochrona

Znowelizowane przepisy ujednolicają m.in. czas ochrony utworów słowno-muzycznych, niezależnie od ich kwalifikacji jako utworów współautorskich. Wydłużono również czas ochrony praw pokrewnych (praw do artystycznych wykonań ido fonogramów) z 50 do 70 lat od momentu publikacji lub rozpowszechnienia w inny sposób przedmiotów tych praw. Uzasadnieniem dla dłuższej ochrony jest fakt, że obecny krótszy okres ochrony może nie chronić artystycznych wykonań w całym okresie życia artysty wykonawcy.

To nie wszystko. Do 70 lat wydłużono ponadto prawa producentów do fonogramów, wprowadzając jednocześnie kilka ograniczeń uprawnień producentów na rzecz artystów wykonawców. W szczególności umożliwiono artystom wykonawcom odzyskanie praw, które posiada producent fonogramu. Trzeba podkreślić, że prawo do fonogramu jest niezależne od praw twórców i praw artystów wykonawców. Chodzi o sytuacje, gdy wspomniany producent pierwszego utrwalenia warstwy dźwiękowej wykonania utworu albo innych zjawisk akustycznych nie wprowadza do obrotu wystarczającej liczby egzemplarzy, które zaspokajałyby racjonalne potrzeby odbiorców albo nie udostępnia publicznie w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Problem może się pojawić ze stwierdzeniem kto jest producentem, ze względu na brak precyzyjnych definicyjnych wskazań ustawodawcy. W ustawie o prawie autorskim jeszcze przed nowelizacją ustanowiono wyłącznie domniemanie, zgodnie z którym producentem fonogramu jest osoba, pod której nazwiskiem lub firmą (nazwą) fonogram został po raz pierwszy sporządzony.