REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 

Subskrybuj nas na Youtube
Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 
Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 

REKLAMA

REKLAMA

Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola - raport. Przedszkola niepubliczne stanowią część systemu oświaty i realizują zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego (JST), wyręczając je w realizacji ich zadania własnego. W zamian za to otrzymują dotacje i przeznaczają je na cele związane z prowadzeniem placówki. Z kolei gmina – jako organ finansujący – ma prawo i obowiązek przeprowadzić kontrolę wydatkowania dotacji takiej jednostki.

Aż 92% niepublicznych przedszkoli przeszło kontrolę pobrania lub wydatkowania dotacji oświatowych. Ponad 54% z przebadanych jednostek miało poczucie, że kontrola nie jest uzasadniona realnymi podstawami. Jednocześnie 29% zapytanych osób nie zdaje sobie sprawy, że może bronić się przed nieuzasadnioną kontrolą – wynika z odpowiedzi na pytania zadane w ramach „Badania doświadczeń kontroli pobierania i wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola” przeprowadzonego na zlecenie AUXILIA S.A. w listopadzie 2020 roku. 

REKLAMA

Kontrola niepublicznych przedszkoli przez gminę

REKLAMA

Przedszkola niepubliczne stanowią część systemu oświaty i realizują zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego (JST), wyręczając je w realizacji ich zadania własnego. W zamian za to otrzymują dotacje i przeznaczają je na cele związane z prowadzeniem placówki. Z kolei gmina – jako organ finansujący – ma prawo i obowiązek przeprowadzić kontrolę wydatkowania dotacji takiej jednostki. Zatem, z formalnego punktu widzenia, nie ma nic niewłaściwego w przeprowadzaniu takich kontroli. Skąd zatem powstała potrzeba zbadania sytuacji niepublicznych placówek w zakresie realizowanych kontroli? 

- Jak wynika z naszego doświadczenia, obecny sposób uregulowania kontroli powoduje bardzo negatywną ich ocenę ze strony organów prowadzących przedszkola. – mówi Kamila Barszczewska, Prezes Zarządu Auxilia S.A., spółki specjalizującej w udzielaniu pomocy prawnej niepublicznym jednostkom oświatowym – zbyt częste kontrole gmin w placówkach ujemnie wpływają na ich funkcjonowanie. Czy zatem wyjściem z sytuacji jest brak kontroli? Absolutnie nie! Chodzi o taką ustawową regulację metody i liczby przeprowadzanych kontroli wydatkowania dotacji, żeby przyniosło to korzyść zarówno przedszkolom, jak i gminom. Jestem przekonana, że takie rozwiązanie jest możliwe. – przekonuje Kamila Barszczewska.   

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wiele kontroli dotyczących dotacji oświatowych przeprowadza się w przedszkolach? 

W znaczącej większości, bo w 92,3% placówek kontrola została przeprowadzona przynajmniej raz. Aż 47,7% badanych, czyli prawie połowa jednostek miała więcej niż 6 kontroli. Istnieją także takie placówki (0,7%), które podają, że miały 51 i więcej kontroli! 

Kontrolowany jest prawie każdy i zwykle więcej niż raz. Tak duża i częsta liczba kontroli zaburza normalne funkcjonowanie placówki. Organ prowadzący – zamiast skupić się na prowadzeniu jednostki, koncentruje swoją uwagę na przejściu kontroli – często po raz kolejny. 

Skutki finansowe kontroli

W 19% przebadanych placówkach zakwestionowano przyznane środki. Średnio zakwestionowana kwota wyniosła ponad 14 000 zł. Największe zakwestionowane kwoty wyniosły w sumie 50 tys. i 100 tys. zł. 

Jak widać, przeprowadzane kontrole mają realny wpływ na sytuację finansową placówek. Szczególnie nieregularnie prowadzone kontrole mogą mieć poważne skutki finansowe. Brak informacji zwrotnej z kontroli w dłuższym okresie może doprowadzić do powstania w placówkach znacznych zaległości.

Czy w odczuciu organów prowadzących kontrola może stanowić reakcję na obronę praw lub interesów przedszkola?

REKLAMA

Pośród przedszkoli, które przeszły kontrole (277 badanych placówek, czyli 92,3%) prawie połowa (48%) zapytanych osób przyznaje, że miało poczucie, iż kontrola stanowi reakcję na działania w obronie praw lub interesów danej jednostki niepublicznej. 

Wynikające z badania przekonanie o „represyjnym” charakterze kontroli może wypływać z faktu, że kontrole nie odbywają się cyklicznie (np. raz do roku), a są podejmowane doraźnie, co w prosty sposób niekiedy można powiązać z faktem np. skierowania roszczeń wobec JST. Ustalenie poprzez przepisy w ustawie okresowości kontroli zapewni bezpieczeństwo finansowe obu stronom i pewność, że przyznawane dotacje wydawane zostają prawidłowo.

Czy w odczuciu organów prowadzących przeprowadzone kontrole mogły być bezpodstawne?

54,2% osób prowadzących przedszkola niepubliczne, które przeszły kontrolę, ma odczucie, że kontrola, która spotkała ich placówkę jest bezpodstawna. 

Trudno jest bez pogłębionych i wielowymiarowych badań wyprowadzać wnioski z takiego wyniku. Jednak fakt, że ponad połowa badanych ma poczucie ograniczonego zaufania do działań organów administracji publicznej skierowanych wobec nich niepokoi i budzi pytanie o przyczyny tego zjawiska.

Wstrzymanie dotacji za utrudnianie lub udaremnianie kontroli

Z przeprowadzonego badania wynika realna możliwość wstrzymania dotacji jako sankcji. Wprawdzie wśród stosunkowo małego odsetka placówek, które przeszły kontrolę (bo 5,4%) wstrzymano dotacje jako sankcję za nieostro określone „udaremnianie lub utrudnianie”  kontroli (jak pokazuje Wykres 1, w większości przypadków kolejną), to samo występowanie tego zjawiska budzi poważne zastrzeżenie. 

Sam pomysł stosowania sankcji w postaci pozbawienia dotacji wymierzony jest w istocie nie w podmiot finansowany, ale w beneficjentów placówki, czyli dzieci. W ostateczności prowadzenie przedszkoli jest zadaniem własnym gminy i to ona jest zobowiązana zapewnić opiekę przedszkolną. Osobną kwestią jest w ogóle stosowanie w praktyce sankcji wstrzymania dotacji do placówek przedszkolnych. 

Brak oficjalnej decyzji gminy w sprawie zwrotu dotacji

Prawie 80% placówek przyznaje, że po stwierdzeniu obowiązku zwrotu dotacji, nie wydano decyzji w tej sprawie. Trzeba pamiętać, że wydanie oficjalnej decyzji po stwierdzeniu konieczności zwrotu dotacji jest w każdym wypadku obowiązkiem gminy. 

Taki wynik może oznaczać, że po ustaleniu - w wyniku kontroli - istnienia należności z tytułu nienależnie pobranych lub wydatkowanych dotacji organy prowadzące godzą się w 80% z ustaleniami  kontrolnymi i dobrowolnie odprowadzają ustaloną przez kontrolera zaległość, a gminy uznają sprawę tym samym za załatwioną. Jeśli tak jest w istocie, praktykę taką należy ocenić wyjątkowo ujemnie.

Wobec masowości zjawiska wymaga ono pilnego zbadania i przede wszystkim wdrożenia stosownej praktyki przez organy dotujące. Z kolei, organy prowadzące przedszkole, które wpłaciły należność bez otrzymania stosownej decyzji, tylko w oparciu o ustalenia kontroli, mają możliwość ponownego sprawdzenia swojej sytuacji i zasadności dokonanej przez siebie wpłaty.

Jak przedszkola mogą się bronić przed nieuzasadnioną kontrolą?

29% osób prowadzących przedszkola nie zdaje sobie sprawy, że mają prawo i możliwość obrony przed kontrolą ze strony JST. Można wnioskować, że w związku z tym ok. 1/3 respondentów nie podejmuje działań zapobiegawczych, które przy pomocy profesjonalnego wsparcia prawnego umożliwiłby im przygotowanie się do kontroli i usunięcie ewentualnych błędów jeszcze przed kontrolą. A przecież właściciel jednostki może mieć wpływ na to, w jaki sposób będzie przebiegać kontrola i zapobiegać nie tylko naruszeniom prawa, ale i nadmiernej jej uciążliwości.

Podsumowanie i wnioski

Obecne uregulowanie prawne trybu kontroli wydatkowania i rozliczania dotacji w przedszkolach niepublicznych stwarza rozliczne problemy zarówno dla strony kontrolującej, jak i kontrolowanej. 

Niniejszy raport nie stawia sobie za cel sformułowania jednoznacznych i prostych recept na rozwiązanie problemu. Jego celem jest identyfikacja i naświetlenie niektórych zjawisk, które są istotne z punktu widzenia przedszkoli niepublicznych.

Raport powstał, żeby wskazać propozycje kierunkowych zmian, które mogłyby przyczynić się do usunięcia kluczowych bolączek aktualnego stanu rzeczy i pomóc w tym zarówno gminom, jak i organom prowadzącym. Jest to istotne, ponieważ zarówno systemowa analiza przepisów, jak i wystąpień pokontrolnych NIK , pozwala sformułować wniosek, że bieżąca, uporządkowana i systemowa kontrola nie jest przywilejem, ale obowiązkiem gminy i to nie tylko obowiązkiem względem własnego budżetu, ale również względem placówek oświatowych.

Wnioski, poza wynikami badań, oparte zostały na bieżących doświadczeniach radców prawnych z departamentu prawa oświatowego Lexbridge Groński Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. k., wchodzącego w skład Grupy Kapitałowej AUXILIA S.A., zajmującego się obsługą podmiotów z sektora oświaty – współautora raportu.

Formułując szczegółowe wnioski dla organów prowadzących placówki niepubliczne, wskazujemy na to, że w naszej opinii: 

1. Lepiej zapobiegać niż leczyć. Nawet jeżeli gmina nie realizuje swojego obowiązku z zakresie kontroli - warto i należy kontrolować się samemu, sprawdzając prawidłowość pobierania i wydatkowania dotacji. Kontrola gminna może, a nawet powinna, wydarzyć się przynajmniej raz w pięcioletnim cyklu przedawnienia należności publicznoprawnych. Dodatkowo, warto wskazać, że sam zwrot nienależycie pobranej lub wydatkowanej dotacji wcale nie musi być jedyną konsekwencją popełnionego błędu. W przypadku stwierdzenia błędu, lepiej obliczyć i zwrócić pobraną kwotę niezwłocznie samemu, niż na skutek kontroli. 

2. Warto korzystać ze swoich uprawnień i narzędzi przysługujących w postępowaniu kontrolnym i w postępowaniu administracyjnym po zakończeniu kontroli. 

3. Należy badać treść przepisów miejscowych i ich zgodności z ustawami oraz Konstytucją.

Pełny raport z „Badania doświadczeń kontroli pobierania i wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola” można pobrać ze strony: Raport Auxilia Prawo Oświatowe

Metodologia

• Badania zostały przeprowadzone na terenie Polski
• Próba badawcza wyniosła 300 osób (na ok. 6800 istniejących niepublicznych przedszkoli)
• Pytania zadano drogą telefoniczną – metodą CATI 
• Ankiety przeprowadzono w dniach od 3 do 17 listopada 2020 r.
• Rozmowy przeprowadzono z właścicielami (lub osobami decyzyjnymi) niepublicznych przedszkoli
• Projekt badawczy zrealizowała firma Quantify Sp. z o.o.

Źródło: AUXILIA PRAWO OŚWIATOWE

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy modernizacja linii średnicowej w Warszawie? Minister infrastruktury podał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

REKLAMA

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

REKLAMA

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

REKLAMA