REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 

Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 
Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola 

REKLAMA

REKLAMA

Kontrola wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola - raport. Przedszkola niepubliczne stanowią część systemu oświaty i realizują zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego (JST), wyręczając je w realizacji ich zadania własnego. W zamian za to otrzymują dotacje i przeznaczają je na cele związane z prowadzeniem placówki. Z kolei gmina – jako organ finansujący – ma prawo i obowiązek przeprowadzić kontrolę wydatkowania dotacji takiej jednostki.

Aż 92% niepublicznych przedszkoli przeszło kontrolę pobrania lub wydatkowania dotacji oświatowych. Ponad 54% z przebadanych jednostek miało poczucie, że kontrola nie jest uzasadniona realnymi podstawami. Jednocześnie 29% zapytanych osób nie zdaje sobie sprawy, że może bronić się przed nieuzasadnioną kontrolą – wynika z odpowiedzi na pytania zadane w ramach „Badania doświadczeń kontroli pobierania i wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola” przeprowadzonego na zlecenie AUXILIA S.A. w listopadzie 2020 roku. 

REKLAMA

Kontrola niepublicznych przedszkoli przez gminę

REKLAMA

Przedszkola niepubliczne stanowią część systemu oświaty i realizują zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego (JST), wyręczając je w realizacji ich zadania własnego. W zamian za to otrzymują dotacje i przeznaczają je na cele związane z prowadzeniem placówki. Z kolei gmina – jako organ finansujący – ma prawo i obowiązek przeprowadzić kontrolę wydatkowania dotacji takiej jednostki. Zatem, z formalnego punktu widzenia, nie ma nic niewłaściwego w przeprowadzaniu takich kontroli. Skąd zatem powstała potrzeba zbadania sytuacji niepublicznych placówek w zakresie realizowanych kontroli? 

- Jak wynika z naszego doświadczenia, obecny sposób uregulowania kontroli powoduje bardzo negatywną ich ocenę ze strony organów prowadzących przedszkola. – mówi Kamila Barszczewska, Prezes Zarządu Auxilia S.A., spółki specjalizującej w udzielaniu pomocy prawnej niepublicznym jednostkom oświatowym – zbyt częste kontrole gmin w placówkach ujemnie wpływają na ich funkcjonowanie. Czy zatem wyjściem z sytuacji jest brak kontroli? Absolutnie nie! Chodzi o taką ustawową regulację metody i liczby przeprowadzanych kontroli wydatkowania dotacji, żeby przyniosło to korzyść zarówno przedszkolom, jak i gminom. Jestem przekonana, że takie rozwiązanie jest możliwe. – przekonuje Kamila Barszczewska.   

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wiele kontroli dotyczących dotacji oświatowych przeprowadza się w przedszkolach? 

W znaczącej większości, bo w 92,3% placówek kontrola została przeprowadzona przynajmniej raz. Aż 47,7% badanych, czyli prawie połowa jednostek miała więcej niż 6 kontroli. Istnieją także takie placówki (0,7%), które podają, że miały 51 i więcej kontroli! 

Kontrolowany jest prawie każdy i zwykle więcej niż raz. Tak duża i częsta liczba kontroli zaburza normalne funkcjonowanie placówki. Organ prowadzący – zamiast skupić się na prowadzeniu jednostki, koncentruje swoją uwagę na przejściu kontroli – często po raz kolejny. 

Skutki finansowe kontroli

W 19% przebadanych placówkach zakwestionowano przyznane środki. Średnio zakwestionowana kwota wyniosła ponad 14 000 zł. Największe zakwestionowane kwoty wyniosły w sumie 50 tys. i 100 tys. zł. 

Jak widać, przeprowadzane kontrole mają realny wpływ na sytuację finansową placówek. Szczególnie nieregularnie prowadzone kontrole mogą mieć poważne skutki finansowe. Brak informacji zwrotnej z kontroli w dłuższym okresie może doprowadzić do powstania w placówkach znacznych zaległości.

Czy w odczuciu organów prowadzących kontrola może stanowić reakcję na obronę praw lub interesów przedszkola?

REKLAMA

Pośród przedszkoli, które przeszły kontrole (277 badanych placówek, czyli 92,3%) prawie połowa (48%) zapytanych osób przyznaje, że miało poczucie, iż kontrola stanowi reakcję na działania w obronie praw lub interesów danej jednostki niepublicznej. 

Wynikające z badania przekonanie o „represyjnym” charakterze kontroli może wypływać z faktu, że kontrole nie odbywają się cyklicznie (np. raz do roku), a są podejmowane doraźnie, co w prosty sposób niekiedy można powiązać z faktem np. skierowania roszczeń wobec JST. Ustalenie poprzez przepisy w ustawie okresowości kontroli zapewni bezpieczeństwo finansowe obu stronom i pewność, że przyznawane dotacje wydawane zostają prawidłowo.

Czy w odczuciu organów prowadzących przeprowadzone kontrole mogły być bezpodstawne?

54,2% osób prowadzących przedszkola niepubliczne, które przeszły kontrolę, ma odczucie, że kontrola, która spotkała ich placówkę jest bezpodstawna. 

Trudno jest bez pogłębionych i wielowymiarowych badań wyprowadzać wnioski z takiego wyniku. Jednak fakt, że ponad połowa badanych ma poczucie ograniczonego zaufania do działań organów administracji publicznej skierowanych wobec nich niepokoi i budzi pytanie o przyczyny tego zjawiska.

Wstrzymanie dotacji za utrudnianie lub udaremnianie kontroli

Z przeprowadzonego badania wynika realna możliwość wstrzymania dotacji jako sankcji. Wprawdzie wśród stosunkowo małego odsetka placówek, które przeszły kontrolę (bo 5,4%) wstrzymano dotacje jako sankcję za nieostro określone „udaremnianie lub utrudnianie”  kontroli (jak pokazuje Wykres 1, w większości przypadków kolejną), to samo występowanie tego zjawiska budzi poważne zastrzeżenie. 

Sam pomysł stosowania sankcji w postaci pozbawienia dotacji wymierzony jest w istocie nie w podmiot finansowany, ale w beneficjentów placówki, czyli dzieci. W ostateczności prowadzenie przedszkoli jest zadaniem własnym gminy i to ona jest zobowiązana zapewnić opiekę przedszkolną. Osobną kwestią jest w ogóle stosowanie w praktyce sankcji wstrzymania dotacji do placówek przedszkolnych. 

Brak oficjalnej decyzji gminy w sprawie zwrotu dotacji

Prawie 80% placówek przyznaje, że po stwierdzeniu obowiązku zwrotu dotacji, nie wydano decyzji w tej sprawie. Trzeba pamiętać, że wydanie oficjalnej decyzji po stwierdzeniu konieczności zwrotu dotacji jest w każdym wypadku obowiązkiem gminy. 

Taki wynik może oznaczać, że po ustaleniu - w wyniku kontroli - istnienia należności z tytułu nienależnie pobranych lub wydatkowanych dotacji organy prowadzące godzą się w 80% z ustaleniami  kontrolnymi i dobrowolnie odprowadzają ustaloną przez kontrolera zaległość, a gminy uznają sprawę tym samym za załatwioną. Jeśli tak jest w istocie, praktykę taką należy ocenić wyjątkowo ujemnie.

Wobec masowości zjawiska wymaga ono pilnego zbadania i przede wszystkim wdrożenia stosownej praktyki przez organy dotujące. Z kolei, organy prowadzące przedszkole, które wpłaciły należność bez otrzymania stosownej decyzji, tylko w oparciu o ustalenia kontroli, mają możliwość ponownego sprawdzenia swojej sytuacji i zasadności dokonanej przez siebie wpłaty.

Jak przedszkola mogą się bronić przed nieuzasadnioną kontrolą?

29% osób prowadzących przedszkola nie zdaje sobie sprawy, że mają prawo i możliwość obrony przed kontrolą ze strony JST. Można wnioskować, że w związku z tym ok. 1/3 respondentów nie podejmuje działań zapobiegawczych, które przy pomocy profesjonalnego wsparcia prawnego umożliwiłby im przygotowanie się do kontroli i usunięcie ewentualnych błędów jeszcze przed kontrolą. A przecież właściciel jednostki może mieć wpływ na to, w jaki sposób będzie przebiegać kontrola i zapobiegać nie tylko naruszeniom prawa, ale i nadmiernej jej uciążliwości.

Podsumowanie i wnioski

Obecne uregulowanie prawne trybu kontroli wydatkowania i rozliczania dotacji w przedszkolach niepublicznych stwarza rozliczne problemy zarówno dla strony kontrolującej, jak i kontrolowanej. 

Niniejszy raport nie stawia sobie za cel sformułowania jednoznacznych i prostych recept na rozwiązanie problemu. Jego celem jest identyfikacja i naświetlenie niektórych zjawisk, które są istotne z punktu widzenia przedszkoli niepublicznych.

Raport powstał, żeby wskazać propozycje kierunkowych zmian, które mogłyby przyczynić się do usunięcia kluczowych bolączek aktualnego stanu rzeczy i pomóc w tym zarówno gminom, jak i organom prowadzącym. Jest to istotne, ponieważ zarówno systemowa analiza przepisów, jak i wystąpień pokontrolnych NIK , pozwala sformułować wniosek, że bieżąca, uporządkowana i systemowa kontrola nie jest przywilejem, ale obowiązkiem gminy i to nie tylko obowiązkiem względem własnego budżetu, ale również względem placówek oświatowych.

Wnioski, poza wynikami badań, oparte zostały na bieżących doświadczeniach radców prawnych z departamentu prawa oświatowego Lexbridge Groński Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. k., wchodzącego w skład Grupy Kapitałowej AUXILIA S.A., zajmującego się obsługą podmiotów z sektora oświaty – współautora raportu.

Formułując szczegółowe wnioski dla organów prowadzących placówki niepubliczne, wskazujemy na to, że w naszej opinii: 

1. Lepiej zapobiegać niż leczyć. Nawet jeżeli gmina nie realizuje swojego obowiązku z zakresie kontroli - warto i należy kontrolować się samemu, sprawdzając prawidłowość pobierania i wydatkowania dotacji. Kontrola gminna może, a nawet powinna, wydarzyć się przynajmniej raz w pięcioletnim cyklu przedawnienia należności publicznoprawnych. Dodatkowo, warto wskazać, że sam zwrot nienależycie pobranej lub wydatkowanej dotacji wcale nie musi być jedyną konsekwencją popełnionego błędu. W przypadku stwierdzenia błędu, lepiej obliczyć i zwrócić pobraną kwotę niezwłocznie samemu, niż na skutek kontroli. 

2. Warto korzystać ze swoich uprawnień i narzędzi przysługujących w postępowaniu kontrolnym i w postępowaniu administracyjnym po zakończeniu kontroli. 

3. Należy badać treść przepisów miejscowych i ich zgodności z ustawami oraz Konstytucją.

Pełny raport z „Badania doświadczeń kontroli pobierania i wydatkowania dotacji przez niepubliczne przedszkola” można pobrać ze strony: Raport Auxilia Prawo Oświatowe

Metodologia

• Badania zostały przeprowadzone na terenie Polski
• Próba badawcza wyniosła 300 osób (na ok. 6800 istniejących niepublicznych przedszkoli)
• Pytania zadano drogą telefoniczną – metodą CATI 
• Ankiety przeprowadzono w dniach od 3 do 17 listopada 2020 r.
• Rozmowy przeprowadzono z właścicielami (lub osobami decyzyjnymi) niepublicznych przedszkoli
• Projekt badawczy zrealizowała firma Quantify Sp. z o.o.

Źródło: AUXILIA PRAWO OŚWIATOWE

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Tutaj lepiej nie jechać na Wielkanoc. Zatrzęsienie turystów

    Planujesz Wielkanoc we Włoszech? Spodziewaj się tłumów. Od Wielkiej Soboty do poświątecznego wtorku turyści zarezerwowali we Włoszech ponad 7 milionów noclegów. To więcej niż w poprzednich latach. 

    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    REKLAMA

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024

    Rusza program "Aktywna Szkoła" 2024 - informuje Ministerstwo Sportu i Turystyki. Wnioski samorządy przygotują we współpracy ze szkołami. Program ma na celu aktywizację społeczności wokół obiektów sportowych, które były dotychczas niedostępne.

    REKLAMA

    Rząd: Dyplom MBA z Collegium Humanum nie pozwoli zasiąść w radzie nadzorczej spółki Skarbu Państwa

    Centrum Informacyjne Rządu poinformowało 27 marca 2024 r., że w procesie opiniowania kandydatów do rad nadzorczych dyplomy MBA uzyskane w Collegium Humanum nie będą uznawane przez Radę ds. spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych.

    Prof. Szukalski: Łódź i Poznań już są na etapie demograficznego zjazdu

    Prof. Piotr Szukalski, demograf z Uniwersytetu Łódzkiego w rozmowie z PAP o kondycji polskich miast i ich przyszłości demograficznej. 

    REKLAMA