Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa
REKLAMA
REKLAMA
Zobacz: Zarobki nauczycieli w 2021 r.
Liczba godzin ponadwymiarowych nie może przewyższać:
REKLAMA
- 1/4 obowiązkowego pensum - gdy przydziału dokonuje pracodawca odgórnie,
- 1/2 pensum - za zgodą nauczyciela - art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela.
Bez aprobaty ciężarnej, osoby wychowującej dziecko do 4 lat oraz nauczyciela odbywającego staż istnieje zakaz powierzania im godzin ponadwymiarowych.
Prawidłowo wyznaczone, zgodnie z opisanymi w art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela zasadami, godziny ponadwymiarowe są obowiązkiem nauczyciela. Jeśli w następnym roku szkolnym dyrektor już ich nie zleca, nie oznacza to jednostronnego pogorszenia warunków zatrudnienia nauczyciela i wypowiedzenie zmieniające jest zbędne (wyrok SN z 12 maja 2004 r., sygn. akt I PK 454/03).
Nie wolno nakazywać godzin ponadwymiarowych nauczycielowi korzystającemu:
- na własny wniosek z podwyższonego pensum (art. 42 ust. 5a Karty Nauczyciela),
- obniżonego pensum, z wyjątkiem dyrektora, wicedyrektora szkoły, nauczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole, czy nauczyciela pełniącego obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, któremu zostało powierzone stanowisko kierownicze - tym można zlecać pracę ponadwymiarową (art. 42a ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela).
- nauczyciel ma obowiązek realizować prawidłowo zlecone godziny ponadwymiarowe, z wyjątkiem ciężarnej, nauczyciela wychowującego dziecko do 4 lat oraz nauczyciela stażysty (ci muszą wyrazić zgodę na godziny ponadwymiarowe).
Polecamy serwis: Oświata
Doraźne zastępstwa to przydzielone nauczycielowi godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, których realizacja następuje w zastępstwie nieobecnego nauczyciela. Dyrektor może je również wyznaczać nauczycielowi objętemu podwyższonym pensum.
Warunki wypłaty
REKLAMA
Organ prowadzący określa w regulaminie wynagradzania nauczycieli szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa, honorując zasadę kalkulacji podstawy wymiaru według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela z ewentualnym uwzględnieniem dodatku za warunki pracy. Do stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela przyjmuje się wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze, wyłącza natomiast dodatek funkcyjny (uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r., sygn. akt III PZP 39/88).
Wykaz błędów, jakich należy unikać w regulaminie wynagradzania nauczycieli przy określaniu warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa, przedstawia tabela 7.
TABELA 7. Błędy w regulaminie wynagradzania nauczycieli dotyczące wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa
błędne postanowienie regulaminu wynagradzania nauczycieli |
powód uchylenia |
wyrok lub rozstrzygnięcie nadzorcze |
1 |
2 |
3 |
Określenie maksymalnej liczby godzin ponadwymiarowych realizo- wanych przez dyrektorów i nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze niższej od limitów takiej pracy (1/4 lub 1/2 pensum). |
Organ prowadzący nie został upoważniony do ustanowienia innych warunków przydziału godzin ponadwymiarowych, niż wskazano w Karcie Nauczyciela, czy konkretyzacji tych warunków. Z istoty aktu prawa miejscowego wynika niedopuszczalność takiego działania organu realizującego delegację ustawową. |
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego z 19 września 2012 r. (znak NK-N1.4131.829.2012.RB) |
Wliczanie do stawki osobistego zaszeregowania, stanowiącego podstawę wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe/doraźne zastępstwa, dodatku funkcyjnego. |
Stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela to wyłącznie pobierane przez niego wynagrodzenie zasadnicze. |
Uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r. (sygn. akt III PZP 39/88). |
Uprawnienie dyrektora szkoły do realizowania godzin ponadwymiarowych z przekroczeniem limitów takiej pracy (1/4 lub 1/2 pensum). |
Stanowi przekroczenie delegacji ustawowej z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela oraz normy merytorycznej art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela. |
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Łódzkiego z 26 września 2000 r. (znak PZ/PT I 0911/7/2000) |
Określenie sytuacji nabycia prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe/doraźne zastępstwa. |
Norma kompetencyjna, upoważnia wyłącznie do określenia przez organ prowadzący szkołę warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za te godziny. To, czy nauczycielowi przysługuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadnormatywne zrealizowane czy niezrealizowane, wynika wprost z przepisów ustawy i organ ten nie ma w tym zakresie kompetencji. |
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 17 września 2009 r. (sygn. akt IV SA/Wr 257/10) |
Wskazanie okoliczności, kiedy wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw nie przysługuje. |
Brak jest ustawowej delegacji dla organu prowadzącego do ustalania w formie regulaminu zasad przyznawania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. |
Rozstrzygnięcie Wojewody Podlaskiego z 19 grudnia 2012 r. (znak NK-II.4131.220.2012.JŁ) |
Zwykle organy prowadzące wzorują się na analogicznych regulacjach dla nauczycieli podlegających pod administrację rządową - na § 6 rozporządzenia w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej. W przypadku godzin ponadwymiarowych jest delegacja do określenia przez organ prowadzący w regulaminie wynagradzania nauczycieli szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa (art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela). Organ prowadzący ma tu dowolność, więc może powielać regulacje dotyczące nauczycieli podlegających pod administrację rządową.
Zobacz również: Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe pracowników samorządowych
Sposób obliczania wynagrodzenia
Podstawę wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa stanowi stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela plus ewentualnie dodatek za warunki pracy, jeśli godziny ponadwymiarowe lub doraźnego zastępstwa nauczyciel zrealizował w warunkach trudnych lub uciążliwych. Przepisy Karty Nauczyciela nie precyzują pojęcia „stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela". Zgodnie z cytowaną uchwałą Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r. (wydaną w innym stanie prawnym), nie obejmuje ona dodatku funkcyjnego. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że stawka osobistego zaszeregowania to wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze pracownika określone w stałej stawce miesięcznej bądź według stawek godzinowych (uchwała z 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt II PZP 4/07 oraz wyrok z 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 3/11). Nie wlicza się do niej premii czy dodatków, w tym dodatku funkcyjnego. Należy uznać, że stawka osobistego zaszeregowania to wynagrodzenie zasadnicze przyznane nauczycielowi w umowie o pracę lub akcie mianowania (w tym wyższe od minimalnego wynikającego z rozporządzenia w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli).
Sposób obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa dla standardowego pensum
Rachunki przebiegają trzyetapowo.
PRZYKŁAD
Zgodnie z arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2015/2016, nauczycielowi matematyki, zatrudnionemu w wymiarze 18/18, zostały przydzielone 2 godziny ponadwymiarowe tygodniowo. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2707 zł brutto miesięcznie. Nie dostaje dodatku za warunki pracy. We wrześniu 2015 r. przepracował on 8 godzin ponadwymiarowych. Jak należy wyliczyć dla tego nauczyciela wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe? ETAP 1. Ustalenie podstawy wymiaru
Podstawę stanowi miesięczne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w wysokości 2707 zł.
ETAP 2. Ustalenie stawki za godzinę
W tym celu podstawę wymiaru należy podzielić przez miesięczną liczbę godzin wynikającą z pensum (będącą wynikiem pomnożenia obowiązującego nauczyciela pensum przez wskaźnik 4,16), zaokrągloną do pełnych godzin tak, że wartość poniżej 0,5 godziny odrzuca się, a równą albo wyższą od 0,5 godziny przyjmuje się za pełną godzinę:
- 18 (pensum) x 4,16 = 74,88, po zaokrągleniu 75 - miesięczna liczba godzin,
- 2707 zł : 75 godzin = 36,09 zł - stawka za godzinę. ETAP 3. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
Stawkę godzinową nauczyciela należy pomnożyć przez liczbę godzin ponadwymiarowych w miesiącu: 36,09 zł x 8 godzin = 288,72 zł. Wynagrodzenie za godziny doraźnych zastępstw wylicza się w ten sam sposób.
Nauczycielowi z przydzielonymi godzinami ponadwymiarowymi, który pobiera dodatek za warunki pracy, uwzględnia się ten dodatek w podstawie wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa realizowane w warunkach trudnych lub uciążliwych.
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe: 30,89 zł x 7 godzin = = 216,23 zł.
Obliczenie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane w trudnych warunkach:
- podstawa wymiaru: 2331 zł,
- stawka godzinowa: 2331 zł : 83 godziny = 28,08 zł,
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane w trudnych warunkach: 28,08 zł x 5 godzin = 140,40 zł.
Łącznie wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe tej nauczycielki w maju 2015 r. wynosi 356,63 zł.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nauczyciela samorządowego, który - zgodnie z regulaminem wynagradzania nauczycieli - otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze wyższe od minimalnych stawek z rozporządzenia w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ustala się od podstawy wymiaru równej faktycznie otrzymywanemu wynagrodzeniu.
PRZYKŁAD [Stawka zasadnicza wyższa od minimalnej]
Nauczyciel kontraktowy, zatrudniony w warszawskiej szkole według pensum 22/22, ma przydzieloną w roku szkolnym 2015/2016 jedną godzinę ponadwymiarową w tygodniu. We wrześniu 2015 r. zrealizował 4 godziny ponadwymiarowe. Uzyskuje wynagrodzenie zasadnicze 2107 zł brutto (zgodnie z regulaminem wynagradzania nauczycieli warszawskich, nauczyciele kontraktowi pobierają minimalne stawki zasadnicze zwiększone o 65 zł; 2042 zł + 65 zł). Nie pobiera dodatku za warunki pracy. Kalkulacja wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przedstawia się następująco:
- podstawa wymiaru: 2107 zł,
- stawka godzinowa: 2107 zł : (22 godziny x 4,16) = 2107 zł : 92 godziny = = 22,90 zł,
- wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe: 22,90 zł x 4 godziny = = 91,60 zł.
Wynagrodzenie za godziny doraźnego zastępstwa nauczyciela, zatrudnionego według podwyższonego pensum, ustala się na podstawie wynagrodzenia zasadniczego przypisanego do podwyższonego pensum i według podwyższonego pensum.
PRZYKŁAD [Podwyższone pensum]
Nauczyciel, zatrudniony w roku szkolnym 2015/2016 według podwyższonego pensum (z 18 do 22 godzin tygodniowo), otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 3246,93 zł brutto. We wrześniu 2015 r. przepracował 3 godziny doraźnych zastępstw. Wynagrodzenie za doraźne zastępstwa szacujemy następująco:
- podstawa wymiaru: 3246,93 zł,
- stawka godzinowa: 3246,93 zł : (22 godziny x 4,16) = 3246,93 zł : 92 godziny = 35,29 zł,
- wynagrodzenie za doraźne zastępstwa: 35,29 zł x 3 godziny = 105,87 zł.
Czytaj więcej w poradniku: Jak obliczać wynagrodzenie nauczycieli samorządowych
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.