REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa

Renata Majewska
Niezależny ekspert z zakresu prawa pracy, prawnik, doświadczony szkoleniowiec w dziedzinie prawa pracy, w tym w praktycznym rozliczaniu wynagrodzeń. Autorka licznych artykułów poświęconych praktycznym aspektom stosowania prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Autorka licznych artykułów publikowanych w: Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń, Dzienniku Gazeta Prawna.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa/ Fot. Fotolia
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa/ Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nauczycielowi, wykonującemu pracę według standardowego pensum, dy­rektor może wyjątkowo polecić świadczenie dodatkowej pracy dydaktycznej, opiekuńczej lub wychowawczej zgodnej z jego specjalnością, gdy taka po­trzeba wynika z konieczności realizacji programu nauczania. Aktualne zarobki nauczycieli artykule poniżej.

Zobacz: Zarobki nauczycieli w 2021 r.

Liczba godzin ponadwymiarowych nie może przewyższać:

REKLAMA

  • 1/4 obowiązkowego pensum - gdy przydziału dokonuje pracodawca od­górnie,
  • 1/2 pensum - za zgodą nauczyciela - art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela.

Bez aprobaty ciężarnej, osoby wychowującej dziecko do 4 lat oraz nauczyciela odbywającego staż istnieje zakaz powierzania im godzin po­nadwymiarowych.

Prawidłowo wyznaczone, zgodnie z opisanymi w art. 35 ust. 1 Kar­ty Nauczyciela zasadami, godziny ponadwymiarowe są obowiązkiem na­uczyciela. Jeśli w następnym roku szkolnym dyrektor już ich nie zleca, nie oznacza to jednostronnego pogorszenia warunków zatrudnienia nauczycie­la i wypowiedzenie zmieniające jest zbędne (wyrok SN z 12 maja 2004 r., sygn. akt I PK 454/03).

Nie wolno nakazywać godzin ponadwymiarowych nauczycielowi ko­rzystającemu:

  • na własny wniosek z podwyższonego pensum (art. 42 ust. 5a Karty Na­uczyciela),
  • obniżonego pensum, z wyjątkiem dyrektora, wicedyrektora szkoły, na­uczyciela pełniącego inne stanowisko kierownicze w szkole, czy nauczy­ciela pełniącego obowiązki kierownicze w zastępstwie nauczyciela, które­mu zostało powierzone stanowisko kierownicze - tym można zlecać pracę ponadwymiarową (art. 42a ust. 3 w zw. z art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela).
  • nauczyciel ma obowiązek realizować prawidłowo zlecone godziny ponad­wymiarowe, z wyjątkiem ciężarnej, nauczyciela wychowującego dziecko do 4 lat oraz nauczyciela stażysty (ci muszą wyrazić zgodę na godziny ponadwymiarowe).

Polecamy serwis: Oświata

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Doraźne zastępstwa to przydzielone nauczycielowi godziny zajęć dydak­tycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obo­wiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, których realizacja następuje w zastępstwie nieobecnego na­uczyciela. Dyrektor może je również wyznaczać nauczycielowi objętemu podwyższonym pensum.

Warunki wypłaty

REKLAMA

Organ prowadzący określa w regulaminie wynagradzania nauczycieli szcze­gółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponad­wymiarowe i doraźne zastępstwa, honorując zasadę kalkulacji podstawy wy­miaru według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela z ewentualnym uwzględnieniem dodatku za warunki pracy. Do stawki osobistego zaszere­gowania nauczyciela przyjmuje się wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze, wyłącza natomiast dodatek funkcyjny (uchwała Sądu Najwyższego z 18 lis­topada 1988 r., sygn. akt III PZP 39/88).

Wykaz błędów, jakich należy unikać w regulaminie wynagradzania na­uczycieli przy określaniu warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa, przedstawia tabela 7.

TABELA 7. Błędy w regulaminie wynagradzania nauczycieli dotyczące wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa

błędne postanowienie regulaminu wynagradzania nauczycieli

powód uchylenia

wyrok lub rozstrzygnięcie nadzorcze

1

2

3

Określenie maksymalnej liczby go­dzin ponadwymiarowych realizo-

wanych przez dyrektorów i nauczy­cieli zajmujących stanowiska kie­rownicze niższej od limitów takiej pracy (1/4 lub 1/2 pensum).

Organ prowadzący nie został upo­ważniony do ustanowienia innych

warunków przydziału godzin ponad­wymiarowych, niż wskazano w Kar­cie Nauczyciela, czy konkretyzacji tych warunków. Z istoty aktu prawa miejscowego wynika niedopusz­czalność takiego działania organu realizującego delegację ustawową.

Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Dolnośląskiego

z 19 września 2012 r. (znak NK-N1.4131.829.2012.RB)

Wliczanie do stawki osobistego za­szeregowania, stanowiącego pod­stawę wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe/doraź­ne zastępstwa, dodatku funkcyj­nego.

Stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela to wyłącznie pobierane przez niego wynagrodzenie zasad­nicze.

Uchwała Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r. (sygn. akt III PZP 39/88).

Uprawnienie dyrektora szkoły do realizowania godzin ponadwymia­rowych z przekroczeniem limitów takiej pracy (1/4 lub 1/2 pensum).

Stanowi przekroczenie delegacji ustawowej z art. 30 ust. 6 Karty Na­uczyciela oraz normy merytorycznej art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela.

Rozstrzygnięcie nadzorcze Wo­jewody Łódzkiego z 26 wrześ­nia 2000 r. (znak PZ/PT I 0911/7/2000)

Określenie sytuacji nabycia pra­wa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe/doraźne zastęp­stwa.

Norma kompetencyjna, upoważnia wyłącznie do określenia przez organ prowadzący szkołę warunków obli­czania i wypłacania wynagrodzenia za te godziny. To, czy nauczycielowi przysługuje prawo do wynagrodze­nia za godziny ponadnormatywne zrealizowane czy niezrealizowane, wynika wprost z przepisów ustawy i organ ten nie ma w tym zakresie kompetencji.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Ad­ministracyjnego we Wrocławiu z 17 września 2009 r. (sygn. akt IV SA/Wr 257/10)

Wskazanie okoliczności, kiedy wy­nagrodzenie za godziny ponadwy­miarowe i doraźnych zastępstw nie przysługuje.

Brak jest ustawowej delegacji dla or­ganu prowadzącego do ustalania w formie regulaminu zasad przyzna­wania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraź­nych zastępstw.

Rozstrzygnięcie Wojewody Pod­laskiego z 19 grudnia 2012 r. (znak NK-II.4131.220.2012.JŁ)

Zwykle organy prowadzące wzorują się na analogicznych regulacjach dla nauczycieli podlegających pod administrację rządową - na § 6 rozporządze­nia w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli za­trudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej. W przypadku godzin ponadwymiarowych jest delegacja do określenia przez organ prowadzący w regulaminie wynagradzania nauczycieli szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymia­rowe i doraźne zastępstwa (art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela). Organ prowadzący ma tu dowolność, więc może powielać regulacje dotyczące na­uczycieli podlegających pod administrację rządową.

Zobacz również: Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe pracowników samorządowych

Sposób obliczania wynagrodzenia

Podstawę wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraź­ne zastępstwa stanowi stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela plus ewentualnie dodatek za warunki pracy, jeśli godziny ponadwymiarowe lub doraźnego zastępstwa nauczyciel zrealizował w warunkach trudnych lub uciążliwych. Przepisy Karty Nauczyciela nie precyzują pojęcia „stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela". Zgodnie z cytowaną uchwałą Sądu Najwyższego z 18 listopada 1988 r. (wydaną w innym stanie praw­nym), nie obejmuje ona dodatku funkcyjnego. Z orzecznictwa Sądu Naj­wyższego wynika, że stawka osobistego zaszeregowania to wyłącznie wy­nagrodzenie zasadnicze pracownika określone w stałej stawce miesięcznej bądź według stawek godzinowych (uchwała z 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt II PZP 4/07 oraz wyrok z 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 3/11). Nie wli­cza się do niej premii czy dodatków, w tym dodatku funkcyjnego. Należy uznać, że stawka osobistego zaszeregowania to wynagrodzenie zasadni­cze przyznane nauczycielowi w umowie o pracę lub akcie mianowania (w tym wyższe od minimalnego wynikającego z rozporządzenia w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli).

Sposób obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa dla standardowego pensum

Rachunki przebiegają trzyetapowo.

PRZYKŁAD

Zgodnie z arkuszem organizacyjnym na rok szkolny 2015/2016, nauczycielo­wi matematyki, zatrudnionemu w wymiarze 18/18, zostały przydzielone 2 go­dziny ponadwymiarowe tygodniowo. Jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2707 zł brutto miesięcznie. Nie dostaje dodatku za warunki pracy. We wrześ­niu 2015 r. przepracował on 8 godzin ponadwymiarowych. Jak należy wyli­czyć dla tego nauczyciela wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe? ETAP 1. Ustalenie podstawy wymiaru

Podstawę stanowi miesięczne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w wy­sokości 2707 zł.

ETAP 2. Ustalenie stawki za godzinę

W tym celu podstawę wymiaru należy podzielić przez miesięczną liczbę go­dzin wynikającą z pensum (będącą wynikiem pomnożenia obowiązującego nauczyciela pensum przez wskaźnik 4,16), zaokrągloną do pełnych godzin tak, że wartość poniżej 0,5 godziny odrzuca się, a równą albo wyższą od 0,5 godziny przyjmuje się za pełną godzinę:

  • 18 (pensum) x 4,16 = 74,88, po zaokrągleniu 75 - miesięczna liczba godzin,
  • 2707 zł : 75 godzin = 36,09 zł - stawka za godzinę. ETAP 3. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe

Stawkę godzinową nauczyciela należy pomnożyć przez liczbę godzin ponad­wymiarowych w miesiącu: 36,09 zł x 8 godzin = 288,72 zł. Wynagrodzenie za godziny doraźnych zastępstw wylicza się w ten sam sposób.

Nauczycielowi z przydzielonymi godzinami ponadwymiarowymi, który po­biera dodatek za warunki pracy, uwzględnia się ten dodatek w podstawie wymiaru wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i doraźne zastępstwa realizowane w warunkach trudnych lub uciążliwych.

  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe: 30,89 zł x 7 godzin = = 216,23 zł.

Obliczenie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane w trudnych warunkach:

  • podstawa wymiaru: 2331 zł,
  • stawka godzinowa: 2331 zł : 83 godziny = 28,08 zł,
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe niezrealizowane w trudnych warunkach: 28,08 zł x 5 godzin = 140,40 zł.

Łącznie wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe tej nauczycielki w maju 2015 r. wynosi 356,63 zł.

Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe nauczyciela samorządowego, który - zgodnie z regulaminem wynagradzania nauczycieli - otrzymuje wy­nagrodzenie zasadnicze wyższe od minimalnych stawek z rozporządzenia w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ustala się od podstawy wymiaru równej faktycznie otrzymywanemu wyna­grodzeniu.

PRZYKŁAD [Stawka zasadnicza wyższa od minimalnej]

Nauczyciel kontraktowy, zatrudniony w warszawskiej szkole według pensum 22/22, ma przydzieloną w roku szkolnym 2015/2016 jedną godzinę ponad­wymiarową w tygodniu. We wrześniu 2015 r. zrealizował 4 godziny po­nadwymiarowe. Uzyskuje wynagrodzenie zasadnicze 2107 zł brutto (zgod­nie z regulaminem wynagradzania nauczycieli warszawskich, nauczyciele kontraktowi pobierają minimalne stawki zasadnicze zwiększone o 65 zł; 2042 zł + 65 zł). Nie pobiera dodatku za warunki pracy. Kalkulacja wyna­grodzenia za godziny ponadwymiarowe przedstawia się następująco:

  • podstawa wymiaru: 2107 zł,
  • stawka godzinowa: 2107 zł : (22 godziny x 4,16) = 2107 zł : 92 godziny = = 22,90 zł,
  • wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe: 22,90 zł x 4 godziny = = 91,60 zł.

Wynagrodzenie za godziny doraźnego zastępstwa nauczyciela, zatrudnione­go według podwyższonego pensum, ustala się na podstawie wynagrodzenia zasadniczego przypisanego do podwyższonego pensum i według podwyż­szonego pensum.

PRZYKŁAD [Podwyższone pensum]

Nauczyciel, zatrudniony w roku szkolnym 2015/2016 według podwyższo­nego pensum (z 18 do 22 godzin tygodniowo), otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 3246,93 zł brutto. We wrześniu 2015 r. przepracował 3 godziny doraźnych zastępstw. Wynagrodzenie za doraźne zastępstwa szacujemy na­stępująco:

  • podstawa wymiaru: 3246,93 zł,
  • stawka godzinowa: 3246,93 zł : (22 godziny x 4,16) = 3246,93 zł : 92 go­dziny = 35,29 zł,
  • wynagrodzenie za doraźne zastępstwa: 35,29 zł x 3 godziny = 105,87 zł.

Czytaj więcej w poradniku: Jak obliczać wynagrodzenie nauczycieli samorządowych

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd: W szkołach oświadczenia rodziców zastąpią zaświadczenia. Drobna różnica dużym ułatwieniem dla wszystkich

Oświadczenia rodzice złożą z własnoręcznym podpisem przed wycieczką (jako opiekunowie uczniów). Dokument opatrzony będzie rygorem odpowiedzialności karnej. Dokument ten zastąpi zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzające, że rodzice nie są przestępcami seksualnymi (taka okoliczność wyklucza możliwość sprawowania opieki nad dziećmi).

Nauczyciele alarmują: Dodatki procentowe do pensji samorządy zamieniają nam na dodatki stałe. Stracimy na inflacji

Taka sytuacja miała miejsce w Bochni - samorządowcy zamienili dodatki do pensji nauczycieli, które rosły procentowo wraz z podwyżkami na sztywno określone kwoty. W efekcie inflacja i podwyżki nie będą zwiększały wartości dodatków.

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? [nowelizacja]

Dostęp do bezpłatnych leków dla dzieci i seniorów. Kto będzie mógł wystawić receptę? Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy zwiększającej dostępność do bezpłatnych leków dla osób do 18 roku życia i powyżej 65 roku życia.

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy

Bon senioralny. Usługi dla seniorów od 75 roku życia. Do 12 grudnia 2024 r. trwają konsultacje ws. projektu ustawy o bonie senioralnym. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 r. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów ustalono na II kwartał 2025 r.

REKLAMA

Od 28 czerwca 2025 r. proste, jasne, dostępne i zrozumiałe informacje o usługach płatniczych? Komentarz ekspercki

Od 28 czerwca 2025 r. proste, jasne, dostępne i zrozumiałe informacje o usługach płatniczych? Komentarz ekspercki. Co zmieni ustawa zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze?

W 2025 r. dodatek za wysługę lat 1242,2 zł po podwyżce. Da to 7453,2 zł brutto nauczycielom dyplomowanym. Tym doświadczonym

W 2025 r. dodatek za wysługę lat wyniesie 1242,2 zł. Da to 7453,2 zł brutto nauczycielom dyplomowanym. Tym z 20-letnim stażem.

Darmowe szkolenia dla nauczycieli przedszkolnych oraz dla nauczycieli szkolnych. Nowy projekt na rzecz kompetencji cyfrowych

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało o nowych projektach na rzecz kompetencji cyfrowych nauczycieli. Resort wskazał, że szkolenia obejmą nauczycieli szkolnych oraz przedszkolnych. Poniżej informacje dotyczące projektu. 

Czy w Polsce będzie zakaz używania telefonów komórkowych w szkole jak w Norwegii? Smartfony dzieci w przedszkolu i zerówce - MEN: trzeba to uregulować

Zdaniem wiceministra edukacji Pauliny Piechny-Więckiewicz na pewno trzeba uregulować kwestię dostępu do smartfonów, jeżeli chodzi o przedszkola i nauczanie początkowe. Wiceminister poinformowała też, że Ministerstwo Edukacji Narodowej analizuje sytuację dotyczącą używania telefonów komórkowych w szkołach. MEN analizuje w szczególności przepisy (i ich działanie w praktyce) obowiązujące w Norwegii, gdzie w lutym 2024 r. Norweska Dyrekcja ds. Edukacji wydała zalecenie zakazu używania przez uczniów telefonów komórkowych oraz tzw. zegarków inteligentnych w szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach średnich.

REKLAMA

NFZ: Rehabilitacja domowa zostaje. Zmiany dotyczą ambulatoriów. Jest za drogo o 25 zł od pacjenta

Rehabilitacja domowa w ramach rehabilitacji ambulatoryjnej - likwidacja od lipca 2025 roku. Od 1 stycznia 2025 r. okres przejściowy. Rehabilitacja domowa pozostaje.

Rząd szykuje zmiany: mLegitymacja ON, wydłużenie do trzech miesięcy terminu ważności zaświadczeń lekarskich. Projekt rozporządzenia trafił do opiniowania

Rząd szykuje zmiany: mLegitymacja ON, wydłużenie do trzech miesięcy terminu ważności zaświadczeń lekarskich. Projekt rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności trafił do opiniowania

REKLAMA