Zarządcy cmentarzy mogą zostać zobowiązani do selektywnej zbiórki odpadów

Podstawowy katalog obowiązków właścicieli nieruchomości odnajdujemy w art. 5 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W myśl tego przepisu są oni zobowiązani do:

• wyposażenia nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywania tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym (pkt 1),

• zbierania powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (pkt 3),

• pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi (pkt 3b).

Warto wskazać, że w orzecznictwie sądowym i administracyjnym stwierdzono, że wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obowiązki wynikają wprost z ustawy i nie wymagają konkretyzacji w drodze decyzji administracyjnej.

Jak widać, właściciel nieruchomości zobligowany jest nie tylko do realizacji obowiązków określonych w przepisach ustawowych, ale powinien także pamiętać o akcie prawa miejscowego, jakim jest przyjmowany przez radę gminy regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Regulamin ten - zgodnie z art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach - może obejmować wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości dotyczące m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Rada gminy może również określić rodzaj urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości i wymagania dotyczące ich rozmieszczania oraz utrzymywania w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Trzeba jednak pamiętać, że to na gminie spoczywa obowiązek zapewnienia warunków do selektywnego zbierania i odbierania odpadów. Zakres obowiązków właścicieli nieruchomości będzie więc zależny od warunków, jakie zagwarantowała gmina.

Należy dodać, że właściciele nieruchomości, wykonując obowiązek zbierania powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz pozbywania się tych odpadów, zobowiązani są udokumentować korzystanie z usług wykonywanych przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli. Powinno to nastąpić przez okazanie umowy i dowodów płacenia za takie usługi (art. 6 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). W przypadku gdy właściciele nieruchomości nie udokumentują korzystania z takich usług, obowiązki te przejmuje w trybie wykonania zastępczego gmina. Zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, po uzyskaniu zgody mieszkańców wyrażonej w przeprowadzonym uprzednio referendum gminnym, rada gminy może w drodze uchwały przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub niektóre obowiązki, m.in. w zakresie: wyposażenia nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych. Przejmując obowiązki, rada gminy ustala opłatę ponoszoną przez właścicieli nieruchomości za wykonywanie przejętych obowiązków oraz określa terminy jej uiszczania. Opłaty nieuiszczone w wyznaczonym terminie podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wydaje się, że nie ma przeszkód, aby te rozwiązania mogły mieć zastosowanie także w stosunku do podmiotów zarządzającymi terenami cmentarzy.

Nadzór nad realizacją obowiązków właścicieli nieruchomości w sprawach związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi sprawuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, zaś wykonanie tych obowiązków podlega egzekucji w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 5 ust. 6 i 9 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Trzeba ponadto pamiętać, że stosownie do art. 10 ust. 2 i 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, niewykonanie obowiązków wynikających zarówno z przepisów tej ustawy, jak i postanowień regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy jest wykroczeniem i podlega karze grzywny. W myśl art. 24 Kodeksu wykroczeń, grzywnę można wymierzyć w wysokości od 20 do 5000 złotych.

Tomasz Jaroszyński

PODSTAWA PRAWNA:

• Ustawa z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2000 r. nr 23, poz. 295 z późn. zm.)

• Ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. nr 110, poz. 968 z późn. zm.)

• Ustawa z 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. nr 12, poz. 114 z późn. zm.)

• Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r. nr 236, poz. 2008 z późn. zm.)

• Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2007 r. nr 39, poz. 251 z późn. zm.)

• Rozporządzenie ministra środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112, poz. 1206)