Służebność przesyłu

Obecność urządzeń przesyłowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa na cudzych gruntach była do niedawna, ze względu na brak regulacji prawnych, przedmiotem licznych sporów nierzadko kończących się w sądzie. Od sierpnia 2008 r obowiązują wprowadzone do Kodeksu Cywilnego przepisy odnoszące się do służebności przesyłu.
Służebność przesyłu reguluje stosunki między przedsiębiorcą, który jest właścicielem urządzeń przesyłowych znajdujących się na cudzej nieruchomości lub zamierza takie urządzenie na niej wybudować a właścicielem rzeczonej nieruchomości. Umożliwia ona prawne uregulowanie dostępu do cudzych nieruchomości w celu wybudowania i utrzymywania takich urządzeń.

Służebność przesyłu może mieć zastosowanie do takich stanów faktycznych, w których urządzenia przesyłowe już istnieją, jak również do takich, w których przedsiębiorca zamierza dopiero wybudować urządzenie przesyłowe.

Urządzeniami przesyłowymi są, zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne, czyli na przykład słupy niskiego, średniego i wysokiego napięcia, sieci wodociągowe czy gazowe. Tego typu urządzenia, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa nie należą do części składowych nieruchomości.

Służebność przesyłu jest ograniczonym prawem rzeczowym, którego istota przejawia się w tym, że przedsiębiorca może korzystać z nieruchomości stanowiącej prywatną własność w precyzyjnie określonym zakresie, niezbędnym dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

Obecność urządzeń przesyłowych zwykle jest dla właścicieli gruntów uciążliwa przede wszystkim ze względu na ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości. Ponadto istnienie tego typu urządzeń może również znacząco obniżać wartości nieruchomości. 

Zobacz także: Zasiedzenie służebności przesyłu

Ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego (będącego właścicielem urządzeń) następuje w drodze umowy zawartej z właścicielem nieruchomości lub w dalszej kolejności, na drodze postępowania sądowego. 

Za każdym razem, gdy korzystanie z cudzej nieruchomości jest konieczne dla prawidłowej eksploatacji urządzeń przesyłowych strony zainteresowane powinny zawrzeć umowę o ustalenie służebności przesyłu formie aktu notarialnego. Co więcej, jeśli jeden z zainteresowanych będzie odmawiał zawarcia umowy drugi, pod określonymi warunkami, może wstąpić z konkretnym żądaniem (wnioskiem) ustanowienia służebności do sądu.