REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wątpliwości wokół zmiany przeznaczenia nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wątpliwości wokół zmiany przeznaczenia nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste./ fot. Shutterstock
Wątpliwości wokół zmiany przeznaczenia nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste./ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy właściciel gruntu ma prawo nie akceptować nowego sposobu użytkowania gruntu zaproponowanego przez użytkownika wieczystego? Zdaniem Sądu niechętna postawa do zmiany warunków umowy nie może być poczytana jako działanie bezprawne, które wykorzystuje groźbą przymusową ekonomicznie sytuację Spółki.

Powódka - Spółka z.o.o. była użytkownikiem wieczystym nieruchomości stanowiącej własność Miasta. Złożyła wniosek o akceptację projektu budowlanego i udzielenie pozwolenia na budowę. Został on jednak zaopiniowany negatywnie jako niezgodny z zamierzeniem inwestycyjnym wskazanym w umowie użytkowania wieczystego. Organ prowadzący postępowanie wskazał, że udzielenie pozwolenia na budowę jest uzależnione od zmiany przedmiotowej umowy. Wobec obawy, że Miasto nie wyda decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę i straty finansowej spółki, Powódka wystąpiła z wnioskiem o zmianę zagospodarowania i użytkowania nieruchomości. W celu zawarcia umowy, Spółka przystała na warunki zaproponowane przez Miasto – zapłatę 12% wartości nieruchomości, pokrycie kosztów operatu szacunkowego oraz ustanowienie zabezpieczenia w postaci poddania się egzekucji aktem notarialnym co do zapłaty uzgodnionych w umowie z Miastem kar umownych. Prezydent Miasta wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę.

REKLAMA

REKLAMA

Spółka złożyła pozwanemu Miastu oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń woli złożonych pod wpływem groźby, które dotyczyło umowy zmiany treści prawa użytkowania wieczystego oraz oświadczeń o poddaniu się egzekucji. Powódka podniosła, że pozwany swoim bezprawnym zachowaniem polegającym na groźbie odmowy wydania decyzji o pozwoleniu na budowę zmusił ją do podpisania protokołu uzgodnień i umów. Reprezentujący Spółkę członek zarządu złożył wyżej wymienione oświadczenia woli, aby uchronić ją przed znaczną szkodą, jaką mogłaby ponieść przez zapowiedzianą odmowę wydania pozytywnej decyzji.

Spółka wystąpiła do Sądu Okręgowego z powództwem o zwrot nienależnego świadczenia, w związku z odpadnięciem podstawy spełnionego świadczenia. W ocenie Sądu stan faktyczny sprawy nie budził wątpliwości. Istotę sporu stanowiło ustalenie tego, czy Spółka złożyła oświadczenie woli pod wpływem groźby oraz ocena zachowania Pozwanego w stosunku do niej. Rozstrzygając powyższy spór Sąd orzekł, że działanie Pozwanego nie nosiło znamion bezprawności, co wyklucza możliwość stosowania groźby z art. 87 k.c. Wobec powyższego powództwo podlegało oddaleniu. Sąd podkreślił, że groźba to wada oświadczenia woli, która polega na tym, że oświadczenie to zostaje złożone pod wpływem stanu obawy, który wywołany jest przez drugą stronę lub przez osobę trzecią w następstwie zastosowania groźby bezprawnej. Stan obawy musi przy tym dotyczyć poważnego niebezpieczeństwa osobistego lub majątkowego dla składającego oświadczenie woli albo dla innej osoby. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd zaznaczył, że to Spółka wystąpiła z inicjatywą zmiany umowy, a pozwany, jako właściciel nieruchomości, określił warunki na jakich rozpoczęcie inwestycji byłoby możliwe. Nie może być zatem mowy o groźbie bezprawnej w sytuacji, gdy Miasto jako właściciel gruntu stara się zabezpieczyć swój interes ekonomiczny. Decyzja o zapłacie wymaganych przez Pozwanego kosztów nie została podjęta w warunkach przymusu psychicznego, lecz była decyzją biznesową, wynikającą z kalkulacji finansowej. Za spełnienie groźby nie sposób również uznać, zdaniem Sądu, możliwości wydania negatywnej decyzji administracyjnej w przedmiocie pozwolenia na budowę w razie niespełnienia wymogów. Zarzut ten jest o tyle bezzasadny, że wydawanie decyzji administracyjnych leży w granicach kompetencji ustawowych organu Miasta i nie może być kwalifikowane jako bezprawne. Sąd zwrócił ponadto uwagę na fakt, że Spółka miała możliwość zweryfikowania zasadności rozstrzygnięcia na drodze postępowania administracyjnego.

REKLAMA

Nawet przy założeniu, że doszło do groźby bezprawnej, to powodowa Spółka uchyliła terminowi do złożenia oświadczenia o uchylenia się skutków prawnych złożonych oświadczeń woli. Zgodnie z tym przepisem uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli wygasa w razie groźby - z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał. Zawarta między stronami umowa modyfikująca treść prawa użytkowania wieczystego wraz z protokołem uzgodnień, miała charakter cywilnoprawny, a nie administracyjnoprawny, jak twierdziła strona powodowa. W opinii Sądu opłata, która została naliczona nie była sprzeczna z innymi przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego. W wyniku bowiem zawarcia umowy doszło do zwiększenia wartości użytkowanego, obniżenia opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, co skutkowało tym, że obie strony uzyskały przysporzenie.

Od powyższego wyroku apelację wniosła strona powodowa. Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekł, że nie zasługiwała ona na uwzględnienie z uwagi na bezzasadność podniesionych w niej zarzutów. Uznał, że wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu, lecz nie podzielił niektórych jego poglądów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd Apelacyjny zaaprobował przyjęcie przez Sąd I instancji, że Spółka uchybiła terminowi do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Stanowiło to samoistną przesłankę uzasadniającą oddalenie powództwa. Sąd nie podzielił jednak ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji, zgodnie z którymi organ prowadzący postępowanie w sprawie o udzielenie pozwolenia na budowę uzależniał wydanie decyzji od zmiany przeznaczenia gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste, które byłoby zgodne z zamierzeniem inwestycyjnym. W ocenie Sądu, postępowanie organu w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na budowę prowadzone było zgodnie obowiązującymi przepisami kodeksu postępowania administracyjnego i nie było podstaw do zakwalifikowania jego działania jako bezprawnego czy też stanowiącego groźbę. W następnej części rozważań Sąd zwrócił uwagę na charakter umowy użytkowania wieczystego. Jest to umowa o charakterze prawnorzeczowym, która zakładała wzniesienie na gruncie budynków ustalonych przez strony. W związku z powyższym ma ona charakter celowy, a umowne przeznaczenie gruntu ma istotne znaczenie dla wzajemnych praw i obowiązków właściciela i użytkownika wieczystego. Wątpliwości Sądu nie wzbudziło również pobranie opłaty za zmianę przeznaczenia i sposobu zagospodarowania nieruchomości, jako że nie pozostawało to w sprzeczności z prawem, zasadami współżycia społecznego i mieściło się w granicach zasady swobody umów. Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, Sąd oddalił apelację jako niezasadną.

Piotr Kołodziejczak

radca prawny w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie realizacji projektów inwestycyjnych, sporach sądowych, opracowywania i opiniowania umów

Maciej Szczubełek

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem cywilnym

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od września 2025 r. niższe kryteria dochodowe i kwoty dofinansowania turnusów z PFRON

W II kwartale 2025 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniosło 8748,63 zł. I właśnie ta kwota ma znaczenie przy obliczaniu aktualnej kwoty dofinansowania turnusów rehabilitacyjnych. Jakie kryteria dochodowe obowiązują we wrześniu, październiku i listopadzie?

Czym jest IOSKU? ZUS udostępnił informacje za 2024 rok

ZUS udostępnił informacje o stanie konta ubezpieczonego za 2024 rok. Dostęp do niej można uzyskać za pośrednictwem platformy usług elektronicznych eZUS. Łącznie przekazał prawie 24 mln informacji.

Na kilkunastu kąpieliskach nad Bałtykiem pojawiły się czerwone flagi

Na kilkunastu kąpieliskach w województwach pomorskim i zachodniopomorskim pojawiły się czerwone flagi. Powodem są m.in. wysokie fale na Bałtyku i silne prądy wsteczne oraz zakwit sinic.

Polska kolej w ofensywie inwestycyjnej dzięki miliardom z KPO

Setki kilometrów modernizowanych torów i sieci trakcyjnej, nowe stacje i przystanki, zaawansowane technologie sterowania ruchem, bezkolizyjne skrzyżowania i lepszy dostęp do kolei w mniejszych miejscowościach. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. realizują największy od dziesięcioleci program inwestycyjny.

REKLAMA

Na wypadek wojny, suszy i pożaru obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę. Przepisy o ochronie ludności cywilnej

Będzie nowy obowiązek posiadania elastycznych zbiorników na wodę w każdej gminie. Wprowadzają go przepisy o ochronie ludności cywilnej. Chodzi tu o zabezpieczenie w razie wojny, suszy czy pożarów.

Mikrogranty dla seniorów. Bezzwrotne wsparcie finansowe do 5000 zł

Mikrogranty dla seniorów to program wsparcia dla łodzian w wieku 60+. Starsi mieszkańcy mogą otrzymać nawet do 5tys. z dofinansowania z budżetu miasta. Nabór wniosków trwa od 25 sierpnia do 8 września.

Co najmniej 19 porodówek zniknęło już z mapy Polski

Między styczniem 2024 a końcem lipca 2025 w Polsce zamknięto co najmniej 19 oddziałów położniczych. Jak wynika z sondy portalu Rynek Zdrowia, główną przyczyną ich likwidacji była nierentowność.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

REKLAMA

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

REKLAMA