Czy właściciel straci mieszkanie za niezapłacony czynsz?

W kontekście eksmisji, bardzo często mówi się o najemcach. Nieco rzadziej poruszany jest temat właścicieli mieszkań, którzy nie podołali spłacie kredytu hipotecznego. Zdecydowanie najrzadziej omawia się kwestię licytacji mieszkania w związku z dużymi zaległościami czynszowymi właściciela. Taki scenariusz jest jak najbardziej możliwy – i w spółdzielni i we wspólnocie mieszkaniowej. Warto dowiedzieć się zatem, jakie są prawne zasady przymusowej sprzedaży mieszkania na poczet czynszowych długów. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl postanowili szerzej zaprezentować tę kwestię.

Polecamy: Nowa matryca stawek VAT

Przepisy dotyczące licytacji nie są zbyt precyzyjne

Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. 1994 nr 85 poz. 388) określa wszystkie najważniejsze zasady związane z funkcjonowaniem wspólnot mieszkaniowych. W tym akcie prawnym powinniśmy również szukać informacji o zasadach licytacji zadłużonych mieszkań własnościowych. Zgodnie z artykułem 16 ustęp 1 ustawy o własności lokali: „jeżeli właściciel lokalu zalega długotrwale z zapłatą należnych od niego opłat lub wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo przez swoje niewłaściwe zachowanie czyni korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym, wspólnota mieszkaniowa może w trybie procesu żądać sprzedaży lokalu w drodze licytacji na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji z nieruchomości”.

Ustęp 2 cytowanego artykułu wskazuje natomiast, że byłemu właścicielowi mieszkania zlicytowanego za zaległości czynszowe, nie przysługuje prawo do lokalu zamiennego. Po sprzedaży lokum, nadwyżka kwoty uzyskanej przez komornika ponad zadłużenie czynszowe trafi natomiast do byłego właściciela „M”. Artykuł 16 ustawy o własności lokali oraz żaden inny przepis z tego aktu prawnego niestety nie mówi, jak duże zaległości można uznać za długotrwałe. Taki brak precyzji ustawodawcy w praktyce skutkuje sporami, które czasem kończą się na wokandzie.

Sytuację dłużników poprawia fakt, że uchwała o wystąpieniu do sądu z pozwem dotyczącym przymusowej sprzedaży lokalu musi zostać przegłosowana na forum wspólnoty mieszkaniowej (jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu). Zalegający z czynszem właściciel lokalu może zaskarżyć wspomnianą uchwałę do sądu w ciągu 6 tygodni od jej przyjęcia. Warto również dodać, że żądanie wspólnoty dotyczące zlicytowania lokum za długi czynszowe nie powinno być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Wspólnota mieszkaniowa nie powinna domagać się takiego drastycznego rozwiązania jeśli nieduży dług można wyegzekwować w inny sposób.