REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Realizacja zadań własnych gminy przez spółki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Wysocka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jesteśmy spółką z o.o. ze 100-proc. udziałem gminy. Czy gmina może zlecić wykonanie robót budowlano-montażowych swojej spółce bez ogłaszania przetargu? Jeśli tak, to na jakiej podstawie?

Aby udzielić odpowiedzi na postawione pytanie, w pierwszej kolejności wyjaśnienia wymaga problematyka form realizacji zadań przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminę. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (dalej: ustawa o gospodarce komunalnej), spółki handlowe powoływane przez gminę tworzone są w celu prowadzenia gospodarki komunalnej. Stanowią one jedną z form realizacji zadań przez samorząd gminny. Gmina może bowiem wykonywać zadania własne:

REKLAMA

• w formie jednostki organizacyjnej niewyodrębnionej ze swojej struktury (gospodarstwo pomocnicze, zakład budżetowy),

• w formie utworzonego samodzielnego podmiotu prawa prywatnego (np. spółki prawa handlowego), a także

• przez powierzenie wykonywania określonych zadań osobom trzecim na podstawie umowy zawartej zgodnie z art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej.

Jednostki organizacyjne niewyodrębnione ze struktury gminy

W przypadku gdy gmina wykonuje swoje zadania poprzez jednostkę organizacyjną niewyodrębnioną ze swojej struktury (np. gospodarstwo pomocnicze), nie mają zastosowania przepisy ustawy z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej: upzp). W treści upzp nie ma wprawdzie odpowiedniego wyłączenia przedmiotowego, jednak brak obowiązku stosowania przepisów o zamówieniach publicznych wynika z treści definicji zamówienia publicznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Słowniczek

Zamówieniem publicznym jest umowa odpłatna zawierana między zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane (zgodnie z art. 2 pkt 13 upzp).

REKLAMA

W świetle definicji zamówienia publicznego, nie są zamówieniami zlecenia udzielane wewnątrz danej instytucji przez jednostkę organizacyjną innej jednostce organizacyjnej. Do zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego niezbędne jest bowiem występowanie dwóch niezależnych podmiotów prawa zdolnych do zawarcia umowy.

Tymczasem w takim przypadku wykonanie usługi miałoby być zlecone w ramach jednego podmiotu, a to wyłącza możliwość stosowania przepisów upzp (tak też sądzi Urząd Zamówień Publicznych w opinii „Stosowanie ustawy przy udzielaniu zamówień gospodarstwom pomocniczym oraz zakładom budżetowym”, www.uzp.gov.pl/zagadnienia-merytoryczne/prawo-polskie/opinie-prawne/aktualne).

 

Samodzielne podmioty prawa prywatnego

Natomiast nieco odmiennie kształtuje się obowiązek stosowania przepisów upzp przy udzielaniu wykonywania zadań przez gminę poprzez spółkę prawa handlowego. Wprawdzie spółka ta jest utworzona przez daną gminę, jednak nie wchodzi w strukturę organizacyjną gminy, a stanowi samodzielny podmiot prawa prywatnego.

W związku z tym dla ustalenia obowiązku stosowania przepisów upzp w relacjach pomiędzy gminą a spółką prawa handlowego utworzoną przez tę gminę, istotne będzie istnienie umowy odpłatnej.

Jak wskazuje powołana już definicja zamówienia publicznego, zamówieniem tym jest umowa odpłatna. A zatem upzp nie będzie miała zastosowania, „jeżeli wykonywanie przez jeden podmiot na rzecz drugiego usług, dostaw lub robót budowlanych, czyli świadczeń, które mogą być przedmiotem zamówienia publicznego, stanowi realizację zobowiązania wynikającego z innego tytułu prawnego niż umowa” (patrz uzasadnienie do wyroku NSA z 11 sierpnia 2005 r., sygn. akt II GSK 105/05, ONSAiWSA 2006/2/62).

Zapamiętaj!

Powołana przez gminę spółka prawa handlowego może realizować zadania:

1) ustalone uchwałą jednostki samorządu terytorialnego jako zadania statutowe spółki,

REKLAMA

2) na podstawie umowy zawartej zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej (tak też Urząd Zamówień Publicznych w opinii „Wykonywanie zadań własnych przez jednostki samorządu terytorialnego a obowiązek stosowania ustawy - Prawo zamówień publicznych”, www.uzp.gov.pl/ zagadnienia-merytoryczne/prawo- polskie/opinie-prawne/aktualne).

Jeżeli gmina wykonuje zadania komunalne we własnym zakresie przez utworzoną w tym celu jednostkę organizacyjną, to nie jest wymagane zawieranie umowy. „Podstawą powierzenia wykonywania tych zadań jest bowiem sam akt organu gminy powołujący do życia tę jednostkę i określający przedmiot jej działania.” (patrz uzasadnienie do wyroku NSA z 11 sierpnia 2005 r., sygn. akt II GSK 105/05).

Skoro zatem nie występuje umowa pomiędzy gminą a utworzoną w tym zakresie jednostką, powierzenie zadań użyteczności publicznej spółce następuje z wyłączeniem obowiązku stosowania upzp. W tym przypadku spółka wykonuje bowiem powierzone jej zadania na podstawie aktu stanowiącego gminy, kreującego tę spółkę.

Natomiast w przypadku gdy gmina będzie powierzać realizację zadania spółce prywatnej czy też spółce, w której gmina posiada 100% udziałów, to należy przyjąć, że znajdą zastosowanie przepisy upzp.

 

Podmioty z art. 3 ustawy o gospodarce komunalnej

Artykuł 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej upoważnia gminę do powierzania wykonywania zadań z zakresu gospodarki komunalnej osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, w drodze umowy na zasadach ogólnych.

Do katalogu podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej można zaliczyć również spółki prawa handlowego powołane przez gminę.

Z ORZECZNICTWA

W stosunkach zachodzących pomiędzy gminą i utworzoną przez nią jednostką organizacyjną jest również miejsce na zawarcie umowy o realizację zamówienia publicznego na rzecz gminy. Jednakże pod warunkiem, że mamy do czynienia ze zleceniem zamówienia nie mieszczącego się w zakresie zadań, dla których gmina powołała tę jednostkę.

W uzasadnieniu do wyroku NSA z 11 sierpnia 2005 r., sygn. akt II GSK 105/05

Podstawy prawne

• Ustawa z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655)

• Ustawa z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 199, poz. 1937)

Barbara Wysocka

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA