Stawka VAT przy zakupie przez gminę samochodu ochrony przeciwpożarowej

Ogłaszając przetarg na dostawę samochodów specjalnych ratowniczo-gaśniczych z przeznaczeniem na cele ochrony przeciwpożarowej, pracownicy urzędu gminy lub miasta mogą spotkać się z dylematem, czy złożona oferta zawiera właściwą stawkę podatku od towarów i usług. Problem ten dotyczy sytuacji, gdy urząd gminy lub miasta planuje dokonać zakupu takiego pojazdu i następnie przekazać go jednostce ochrony przeciwpożarowej. Często to właśnie wysokość podatku, stanowiącego element kwoty brutto, będzie przesądzał o tym, która z ofert jest korzystniejsza. Zarówno w orzecznictwie, jak i w interpretacjach podatkowych nie ma przyjętego jednolitego stanowiska w tej sprawie, dlatego warto bliżej przyjrzeć się omawianej tematyce.

W art. 41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004, Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) czytamy, że stawka podatku wynosi 22%. Nie dotyczy to natomiast, m.in. dostaw na terytorium kraju towarów wymienionych w poz. 129-134 załącznika nr 3 do ustawy, dla jednostek ochrony przeciwpożarowej, przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej (art. 41 ust. 10 w związku z art. 41 ust. 2 ustawy o VAT). W takiej sytuacji zastosowanie znajdzie stawka obniżona, 7%. Mowa tutaj m.in. o sprzęcie przewozowo-samochodowym, do którego ustawa zalicza w szczególności pożarnicze samochody specjalne i specjalistyczne  (gaśnicze, rozpoznawcze, drabiny samochodowe, techniczne, chemiczne, ekologiczne, dźwigi i podnośniki, cysterny, sanitarki) oraz fabrycznie wykonane i oznakowane pojazdy straży pożarnej (poz. 129 załącznika nr 3 do ustawy).

Z powyższego wynika, że istnieje możliwość zastosowania stawki niższej, 7%, ale tylko jeżeli zostaną spełnione łącznie dwa warunki:

- dostawa jest dokonywana dla jednostki ochrony przeciwpożarowej,

- przedmiot dostawy ma być przeznaczony na cele ochrony przeciwpożarowej.

Kontrowersje budzi pierwszy ze wskazanych warunków, który bywa różnie interpretowany przez organy podatkowe oraz sądy. Po pierwsze warto zastanowić się, które podmioty można zakwalifikować jako jednostki ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 1991 r. Nr 81, poz. 351 z późn. zm.) jednostkami tymi są:

1) jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej;

1a) jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej;

2) zakładowa straż pożarna;

3) zakładowa służba ratownicza;

4) gminna zawodowa straż pożarna;