Rozwiązanie stosunku pracy z radnym

Rozwiązanie stosunku pracy z radnym wymaga uprzedniej zgody rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa, którego jest on członkiem. Rada gminy, rada powiatu bądź sejmik województwa odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy, jeżeli podstawą jego rozwiązania są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu (art. 25 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, art. 22 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i art. 27 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa).

Oznacza to, że rada lub sejmik:

● ma obowiązek odmówić wyrażenia zgody na zwolnienie z pracy – jeżeli podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu radnego przez pracownika,

● może wyrazić zgodę na zwolnienie – w pozostałych przypadkach.

Taki pogląd jest utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego (dalej: SN) i Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA).

Granice swobody rady

Istnieją rozbieżności w zakresie swobody rady lub sejmiku przy podejmowaniu decyzji, w przypadkach gdy rozwiązanie stosunku pracy nie ma związku z wykonywaniem mandatu radnego. Przepisy nie określają żadnych warunków ani kryteriów, jakimi miałyby się kierować w takich sytuacjach rada bądź sejmik, decydując, czy podjąć uchwałę o wyrażeniu zgody na rozwiązanie stosunku pracy radnego czy o jej odmowie.

Sąd Najwyższy w wyroku z 17 września 2007 r. (sygn. akt III PK 36/07) uznał, że w sytuacjach gdy podstawą rozwiązania stosunku pracy nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu, decyzję o wyrażeniu zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym pozostawiono dyskrecjonalnej ocenie samej rady, która swobodnie decyduje, czy zgody takiej udzielić, czy też nie (...) swobodna uznaniowa decyzja należy tylko do niej.

Podobny pogląd wyraził SN w wyroku z 11 grudnia 2007 r. (sygn. akt I PK 152/07), stwierdzając dodatkowo, że rada nie ma obowiązku uzasadniać swojego stanowiska.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 15 grudnia 2005 r. (sygn. akt II OSK 1124/05), wskazując na to, że wyrażenie zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy lub odmowa jest pozostawiona uznaniu rady gminy, z wyjątkiem jednak sytuacji, gdy dojdzie ona do przekonania, że podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu, uznał, że w związku z tym motywy pracodawcy, zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym, muszą być badane, ponieważ od tych ustaleń zależy, czy gmina zobowiązana będzie odmówić wyrażenia zgody (zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu), czy też odmówi z innego powodu, albo wyrazi zgodę, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku. W obu tych sytuacjach o motywach, jakimi kierowała się rada, można dowiedzieć się tylko z uzasadnienia uchwały. W przeciwnym razie nie będzie wiadomo, z jakiego powodu rada gminy udzieliła względnie odmówiła udzielenia takiej zgody. Nie można podjąć uchwały w sposób arbitralny, abstrahując od motywów podanych przez pracodawcę.