REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kompetencje regionalnych izb obrachunkowych w zakresie kontroli JST

Krystyna Balińska

REKLAMA

Czy regionalna izba obrachunkowa ma kompetencje do bezpośredniego kontrolowania gminnych zakładów budżetowych, czy też czyni to tylko pośrednio (kontrolując gminę, kontroluje jednocześnie dokumenty przekazywane gminie przez zakład)?

Samorządowy zakład budżetowy może być kontrolowany przez regionalną izbę obrachunkową. Kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych obejmują, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (dalej: ustawa o RIO):

REKLAMA

1) jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST),

2) związki międzygminne,

3) stowarzyszenia gmin oraz stowarzyszenia gmin i powiatów,

4) związki powiatów,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) stowarzyszenia powiatów,

6) samorządowe jednostki organizacyjne, w tym samorządowe osoby prawne,

7) inne podmioty w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych przez JST.

Jednostkami samorządu terytorialnego są gminy, powiaty i województwa, których organy prowadzą w ramach budżetu gospodarkę finansową samorządu, wykonują budżet i sprawują ogólny nadzór nad realizacją dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. A zatem kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych dotyczą tylko i wyłącznie organów wykonawczych JST, którymi, zgodnie z przepisami ustaw samorządowych, są:

● wójt (burmistrz, prezydent miasta) – art. 11a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,

● zarząd powiatu – art. 8 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,

● zarząd województwa – art. 15 pkt 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Organy wykonawcze JST wykonują zadania publiczne o charakterze gminnym, ponadgminnym i wojewódzkim, przy pomocy aparatu pomocniczego, jakim są urzędy gmin (miasto – gminy, miasta), starostwa powiatowe oraz urzędy marszałkowskie, przez które należy rozumieć, najogólniej rzecz ujmując – jednostki organizacyjne, dzięki którym organy wykonawcze wykonują swoje zadania i realizują swoje kompetencje i które funkcjonują na zasadach właściwych dla jednostek budżetowych.

Czytaj także: Planowanie dochodów i wydatków w samorządach należy poprawić>>

Uprawnienia kontrolne izb w stosunku do samorządowych jednostek organizacyjnych wynikają z art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy o RIO, według których ustawodawca wyróżnia dwie kategorie tych jednostek, a mianowicie:

1) samorządowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną,

2) samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające tej cechy, do których należą, zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe.

REKLAMA

Izby, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o RIO, przeprowadzają kompleksową kontrolę JST w cyklu co najmniej czteroletnim. Przedmiot kontroli został określony przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w uchwale nr 2/2011 z 17 marca 2011 r. w sprawie ramowego zakresu kontroli kompleksowej gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Ramowy zakres kontroli kompleksowej obejmuje pięć grup tematycznych, z których grupa piąta dotyczy rozliczeń JST z jednostkami budżetowymi oraz z samorządowymi zakładami budżetowymi. W odniesieniu do samorządowych zakładów budżetowych, przedmiotem kontroli RIO jest prawidłowość sporządzania planów finansowych i dokonywanych w ciągu roku zmian tych planów, innych niż określone w art. 15 ust. 8 uofp, które mogą być dokonywane wyłącznie po uprzednim wprowadzeniu zmian w budżecie JST, tj. dotyczących otrzymywanych dotacji przedmiotowych, dotacji celowych otrzymywanych na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 uofp, oraz dotacji celowych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, a ponadto zgodność danych:

planistycznych wykazanych w półrocznych/rocznych sprawozdaniach budżetowych Rb-30S z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych, pod kątem zgodności z planami finansowymi, po ewentualnych zmianach,

sprawozdawczych w zakresie osiągniętej za dany okres sprawozdawczy nadwyżki środków obrotowych oraz ewentualnych zobowiązań zakładu wobec budżetu z tytułu zwrotu dotacji na inwestycje w części, w jakiej nie została wykonana w roku budżetowym, z dowodami źródłowymi, potwierdzającymi przekazanie przez zakład budżetowy wpłaty na rzecz budżetu JST.


REKLAMA

Przeprowadzane w ramach kontroli kompleksowej gospodarki finansowej czynności kontrolne nie ograniczają się tylko do otrzymywanej przez JST dokumentacji planistyczno-sprawozdawczej od samorządowych zakładów budżetowych, ale przede wszystkim kontroli poddawane są działania, podejmowane przez JST w zakresie:

● terminowości przekazywania samorządowym zakładom budżetowym informacji o kwotach przychodów i kosztów, zgodnie z art. 248 ust. 1 uofp, w związku z § 36 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,

● przestrzegania terminów składania przez samorządowe zakłady budżetowych projektów planów finansowych oraz terminowego dokonywania weryfikacji złożonych projektów planów pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej, a w przypadku stwierdzenia różnic – dokonywania odpowiednich zmian planu, mając na uwadze obowiązek informowania kierowników samorządowych zakładów budżetowych o tym fakcie – art. 248 ust. 2 uofp, w związku z § 36 ust. 2 i 3 ww. rozporządzenia,

● prawidłowości ewidencjonowania w JST przekazywanych dotacji, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 i ust. 5 uofp, oraz ewentualnych ich zwrotów,

● prawidłowości weryfikowania stopnia wykorzystania dotacji przedmiotowych oraz celowych, przekazanych z budżetu JST, a także przekazanych jednorazowo przez JST nowo tworzonemu zakładowi na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe,

● egzekwowania terminowego przekazywania do JST rozliczenia otrzymywanych dotacji,

● przestrzegania przez kierownika JST obowiązku zawiadamiania rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, dotyczących niedokonania przez samorządowe zakłady budżetowe wpłaty nadwyżki środków obrotowych lub wydatkowania przez zakład dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez donatora, nierozliczenia otrzymanej dotacji lub nieterminowego jej rozliczenia, niedokonania zwrotu dotacji lub nieterminowego dokonania zwrotu tej dotacji.

Czytaj także: Pożyczki z budżetu państwa dla jednostek samorządu>>

Odrębne kontrole samorządowych jednostek organizacyjnych, tj. nieposiadających osobowości prawnej, takich jak: jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, a także samorządowych jednostek organizacyjnych wyposażonych w osobowość prawną, przeprowadzane są przez regionalne izby obrachunkowe na wniosek:

● JST lub ich związków – w odniesieniu do ich jednostek organizacyjnych lub beneficjentów dotacji przekazanych z budżetu,

● organów administracji rządowej, agencji lub funduszy celowych – w odniesieniu do wszystkich podmiotów, wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy o RIO, w przypadku przekazania środków publicznych – na rzecz tych podmiotów.

Wynika z tego, że kontrola jednostek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 6 i 7 ustawy o RIO, może być przeprowadzana tylko na wniosek ściśle określonych podmiotów.

Kontrole w samorządowych jednostkach organizacyjnych mogą mieć charakter kontroli problemowych, obejmujących tylko wybrane zagadnienia, czy kontroli doraźnych, podejmowanych w razie potrzeby. Specyfika rodzajów kontroli została zawarta w § 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania.

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578)

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 134, poz. 777)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U z 2001 r. Nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania (Dz.U. Nr 167, poz. 1747)

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

REKLAMA

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

Ile wynosi liczba ludności Polski na koniec 2024 roku? [Dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał wstępne szacunkowe dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec 2024 r. Jest spadek.

Podwyżka o 40% (marchewka) a podniesienie wieku emerytalnego (kij). Wcześniej był postulat 3 miesięcy urlopu za 7 lat pracy w jednej firmie

Autorem propozycji podwyżki o 20% w 2025 r. i o 20% w 2026 r. jest Lider Związkowej Alternatywy Piotr Szumlewicz. Mowa jest o podwyżkach płac w sferze budżetowej w tym roku i co najmniej 20 proc. w przyszłym. Wcześniej związkowiec postulował wprowadzenie urlopu 3 miesięcy za 7 lat pracy. Propozycje oceniam jako nierealne do wprowadzenia.

Coraz więcej nastolatków sięga po e-papierosy

Coraz więcej nastolatków sięga po elektroniczne papierosy. Jest to co czwarta dziewczyna i co piąty chłopiec w wieku 13-15 lat. Tak wynika z badania "Global Youth Tobacco Survey" zaprezentowanego podczas rozpoczętej w środę w Sejmie konferencji poświęconej uzależnieniom.

REKLAMA

Dwoje seniorów padło ofiarą oszustwa internetowego. Łącznie stracili ponad 400 tys. zł

Oszuści nie ustają w polowaniach. Dwoje seniorów – 74-latka z Lublina i 76-latek z powiatu zamojskiego – zostali oszukani w internecie. Zamiast zyskownych inwestycji, za radą „doradców” zainstalowali oprogramowanie, które pozwoliło przestępcom przejąć pieniądze z ich kont bankowych – podała policja.

Pierwsze dziecko z rządowego programu in vitro już na świecie

Urodziło się pierwsze dziecko z rządowego programu in vitro. Ministra zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że do programu zakwalifikowało się ponad 23 tys. par, efektem jest 9258 ciąż.

REKLAMA