REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kompetencje regionalnych izb obrachunkowych w zakresie kontroli JST

Krystyna Balińska

REKLAMA

Czy regionalna izba obrachunkowa ma kompetencje do bezpośredniego kontrolowania gminnych zakładów budżetowych, czy też czyni to tylko pośrednio (kontrolując gminę, kontroluje jednocześnie dokumenty przekazywane gminie przez zakład)?

Samorządowy zakład budżetowy może być kontrolowany przez regionalną izbę obrachunkową. Kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych obejmują, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (dalej: ustawa o RIO):

REKLAMA

1) jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST),

2) związki międzygminne,

3) stowarzyszenia gmin oraz stowarzyszenia gmin i powiatów,

4) związki powiatów,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) stowarzyszenia powiatów,

6) samorządowe jednostki organizacyjne, w tym samorządowe osoby prawne,

7) inne podmioty w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych przez JST.

Jednostkami samorządu terytorialnego są gminy, powiaty i województwa, których organy prowadzą w ramach budżetu gospodarkę finansową samorządu, wykonują budżet i sprawują ogólny nadzór nad realizacją dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. A zatem kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych dotyczą tylko i wyłącznie organów wykonawczych JST, którymi, zgodnie z przepisami ustaw samorządowych, są:

● wójt (burmistrz, prezydent miasta) – art. 11a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,

● zarząd powiatu – art. 8 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,

● zarząd województwa – art. 15 pkt 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Organy wykonawcze JST wykonują zadania publiczne o charakterze gminnym, ponadgminnym i wojewódzkim, przy pomocy aparatu pomocniczego, jakim są urzędy gmin (miasto – gminy, miasta), starostwa powiatowe oraz urzędy marszałkowskie, przez które należy rozumieć, najogólniej rzecz ujmując – jednostki organizacyjne, dzięki którym organy wykonawcze wykonują swoje zadania i realizują swoje kompetencje i które funkcjonują na zasadach właściwych dla jednostek budżetowych.

Czytaj także: Planowanie dochodów i wydatków w samorządach należy poprawić>>

Uprawnienia kontrolne izb w stosunku do samorządowych jednostek organizacyjnych wynikają z art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy o RIO, według których ustawodawca wyróżnia dwie kategorie tych jednostek, a mianowicie:

1) samorządowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną,

2) samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające tej cechy, do których należą, zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe.

REKLAMA

Izby, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o RIO, przeprowadzają kompleksową kontrolę JST w cyklu co najmniej czteroletnim. Przedmiot kontroli został określony przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w uchwale nr 2/2011 z 17 marca 2011 r. w sprawie ramowego zakresu kontroli kompleksowej gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Ramowy zakres kontroli kompleksowej obejmuje pięć grup tematycznych, z których grupa piąta dotyczy rozliczeń JST z jednostkami budżetowymi oraz z samorządowymi zakładami budżetowymi. W odniesieniu do samorządowych zakładów budżetowych, przedmiotem kontroli RIO jest prawidłowość sporządzania planów finansowych i dokonywanych w ciągu roku zmian tych planów, innych niż określone w art. 15 ust. 8 uofp, które mogą być dokonywane wyłącznie po uprzednim wprowadzeniu zmian w budżecie JST, tj. dotyczących otrzymywanych dotacji przedmiotowych, dotacji celowych otrzymywanych na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 uofp, oraz dotacji celowych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, a ponadto zgodność danych:

planistycznych wykazanych w półrocznych/rocznych sprawozdaniach budżetowych Rb-30S z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych, pod kątem zgodności z planami finansowymi, po ewentualnych zmianach,

sprawozdawczych w zakresie osiągniętej za dany okres sprawozdawczy nadwyżki środków obrotowych oraz ewentualnych zobowiązań zakładu wobec budżetu z tytułu zwrotu dotacji na inwestycje w części, w jakiej nie została wykonana w roku budżetowym, z dowodami źródłowymi, potwierdzającymi przekazanie przez zakład budżetowy wpłaty na rzecz budżetu JST.


REKLAMA

Przeprowadzane w ramach kontroli kompleksowej gospodarki finansowej czynności kontrolne nie ograniczają się tylko do otrzymywanej przez JST dokumentacji planistyczno-sprawozdawczej od samorządowych zakładów budżetowych, ale przede wszystkim kontroli poddawane są działania, podejmowane przez JST w zakresie:

● terminowości przekazywania samorządowym zakładom budżetowym informacji o kwotach przychodów i kosztów, zgodnie z art. 248 ust. 1 uofp, w związku z § 36 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,

● przestrzegania terminów składania przez samorządowe zakłady budżetowych projektów planów finansowych oraz terminowego dokonywania weryfikacji złożonych projektów planów pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej, a w przypadku stwierdzenia różnic – dokonywania odpowiednich zmian planu, mając na uwadze obowiązek informowania kierowników samorządowych zakładów budżetowych o tym fakcie – art. 248 ust. 2 uofp, w związku z § 36 ust. 2 i 3 ww. rozporządzenia,

● prawidłowości ewidencjonowania w JST przekazywanych dotacji, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 i ust. 5 uofp, oraz ewentualnych ich zwrotów,

● prawidłowości weryfikowania stopnia wykorzystania dotacji przedmiotowych oraz celowych, przekazanych z budżetu JST, a także przekazanych jednorazowo przez JST nowo tworzonemu zakładowi na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe,

● egzekwowania terminowego przekazywania do JST rozliczenia otrzymywanych dotacji,

● przestrzegania przez kierownika JST obowiązku zawiadamiania rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, dotyczących niedokonania przez samorządowe zakłady budżetowe wpłaty nadwyżki środków obrotowych lub wydatkowania przez zakład dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez donatora, nierozliczenia otrzymanej dotacji lub nieterminowego jej rozliczenia, niedokonania zwrotu dotacji lub nieterminowego dokonania zwrotu tej dotacji.

Czytaj także: Pożyczki z budżetu państwa dla jednostek samorządu>>

Odrębne kontrole samorządowych jednostek organizacyjnych, tj. nieposiadających osobowości prawnej, takich jak: jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, a także samorządowych jednostek organizacyjnych wyposażonych w osobowość prawną, przeprowadzane są przez regionalne izby obrachunkowe na wniosek:

● JST lub ich związków – w odniesieniu do ich jednostek organizacyjnych lub beneficjentów dotacji przekazanych z budżetu,

● organów administracji rządowej, agencji lub funduszy celowych – w odniesieniu do wszystkich podmiotów, wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy o RIO, w przypadku przekazania środków publicznych – na rzecz tych podmiotów.

Wynika z tego, że kontrola jednostek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 6 i 7 ustawy o RIO, może być przeprowadzana tylko na wniosek ściśle określonych podmiotów.

Kontrole w samorządowych jednostkach organizacyjnych mogą mieć charakter kontroli problemowych, obejmujących tylko wybrane zagadnienia, czy kontroli doraźnych, podejmowanych w razie potrzeby. Specyfika rodzajów kontroli została zawarta w § 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania.

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578)

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 134, poz. 777)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U z 2001 r. Nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania (Dz.U. Nr 167, poz. 1747)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W Sejmie: nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie. I kontroli przez kuratorów

Nauczyciele chcą limitu 8 godzin pracy dziennie, aby nie była możliwa sytuacja, że po zsumowaniu "okienek" i godzin pracy w klasach musieli przebywać w szkole dłużej niż 8 h dziennie. I kontroli przez kuratorów tego limitu (z wyjątkiem incydentalnych sytuacji jak rady, zebrania, wycieczki). Kontrolowani mieliby być dyrektorzy szkół.

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł

Opłata reklamowa 2025 r.: część stała 3,72 zł, część zmienna 0,34 zł. W jakich przypadkach nie pobiera się opłaty reklamowej? Kto musi opłacić opłatę reklamową? Co w przypadku, gdy budynek ma więcej niż jednego właściciela?

Opłata od posiadania psów 2025 r.: 178,26 zł

Opłata od posiadania psów 2025 r. Maksymalna wysokość opłaty od posiadania psów w 2025 r. wynosić będzie 178,26 zł. Kto powinien opłacić opłatę od posiadania psów? Kto jest zwolniony od opłaty od posiadania psów? Co z psami asystującymi?

QUIZ Podróżujesz po Polsce? Na pewno wiesz, gdzie są te miejsca
Gdzie znajdziemy Maczugę Herkulesa? A Kolorowe Jeziorka? Gdzie jest Kaplica Czaszek? A Sokolica? Rozwiąż quiz i sprawdź swoją wiedzę.

REKLAMA

Opłata miejscowa i uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł

Opłata miejscowa 2025 r., opłata uzdrowiskowa 2025 r.: od 3,31 zł do 6,38 zł. Czym jest opłata miejscowa? Czym jest opłata uzdrowiskowa? Co w przypadku nakładania się opłat? Kto jest zwolniony z opłacania opłaty lokalnej i uzdrowiskowej?

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł

Opłata targowa 2025 r.: 1126 zł. Czym jest opłata targowa? Kto musi opłacać opłatę targową? Kto może liczyć na zwolnienie z opłaty targowej? Kto ustala wysokość opłaty targowej? Czy opłata targowa w 2025 r. może być niższa niż 1126 zł?

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł

Podatek od środków transportu 2025 r.: od 1204,87 zł do 4602,58 zł. Ile wyniesie podatek od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie powyżej 9 ton w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od autobusów w 2025 r.? Na kim ciąży obowiązek podatkowy?

Czy Polacy chętnie angażują się w wolontariat?

5 grudnia to Światowy Dzień Wolontariusza. Czy ten temat jest bliski Polakom? Okazuje się, że zaledwie 33% ma doświadczenie w wolontariacie. 

REKLAMA

Podatek od nieruchomości 2025 r.: od 0,73 zł do 34 zł

Od 0,73 zł do 34 zł podatku od nieruchomości 2025 r. Kto będzie musiał opłacić podatek od nieruchomości w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od gruntu 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budynków lub ich części w 2025 r.? Ile wyniesie podatek od budowli w 2025 r.?

Komunikat MC: List polecony przez Internet? Wygodna korespondencja z urzędami dzięki e-Doręczeniom

Od 1 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać system e-doręczeń. Wszystkie urzędowe pisma i decyzje będzie można odbierać oraz nadawać w formie elektronicznej. E-Doręczenia są elektronicznym odpowiednikiem listu poleconego za pośrednictwem odbioru.

REKLAMA