REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kompetencje regionalnych izb obrachunkowych w zakresie kontroli JST

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krystyna Balińska

REKLAMA

Czy regionalna izba obrachunkowa ma kompetencje do bezpośredniego kontrolowania gminnych zakładów budżetowych, czy też czyni to tylko pośrednio (kontrolując gminę, kontroluje jednocześnie dokumenty przekazywane gminie przez zakład)?

Samorządowy zakład budżetowy może być kontrolowany przez regionalną izbę obrachunkową. Kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych obejmują, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (dalej: ustawa o RIO):

REKLAMA

1) jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST),

2) związki międzygminne,

3) stowarzyszenia gmin oraz stowarzyszenia gmin i powiatów,

4) związki powiatów,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) stowarzyszenia powiatów,

6) samorządowe jednostki organizacyjne, w tym samorządowe osoby prawne,

7) inne podmioty w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych przez JST.

Jednostkami samorządu terytorialnego są gminy, powiaty i województwa, których organy prowadzą w ramach budżetu gospodarkę finansową samorządu, wykonują budżet i sprawują ogólny nadzór nad realizacją dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów. A zatem kompetencje kontrolne regionalnych izb obrachunkowych dotyczą tylko i wyłącznie organów wykonawczych JST, którymi, zgodnie z przepisami ustaw samorządowych, są:

● wójt (burmistrz, prezydent miasta) – art. 11a ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,

● zarząd powiatu – art. 8 ust. 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym,

● zarząd województwa – art. 15 pkt 2 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.

Organy wykonawcze JST wykonują zadania publiczne o charakterze gminnym, ponadgminnym i wojewódzkim, przy pomocy aparatu pomocniczego, jakim są urzędy gmin (miasto – gminy, miasta), starostwa powiatowe oraz urzędy marszałkowskie, przez które należy rozumieć, najogólniej rzecz ujmując – jednostki organizacyjne, dzięki którym organy wykonawcze wykonują swoje zadania i realizują swoje kompetencje i które funkcjonują na zasadach właściwych dla jednostek budżetowych.

Czytaj także: Planowanie dochodów i wydatków w samorządach należy poprawić>>

Uprawnienia kontrolne izb w stosunku do samorządowych jednostek organizacyjnych wynikają z art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy o RIO, według których ustawodawca wyróżnia dwie kategorie tych jednostek, a mianowicie:

1) samorządowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną,

2) samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające tej cechy, do których należą, zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp), jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe.

REKLAMA

Izby, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o RIO, przeprowadzają kompleksową kontrolę JST w cyklu co najmniej czteroletnim. Przedmiot kontroli został określony przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w uchwale nr 2/2011 z 17 marca 2011 r. w sprawie ramowego zakresu kontroli kompleksowej gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Ramowy zakres kontroli kompleksowej obejmuje pięć grup tematycznych, z których grupa piąta dotyczy rozliczeń JST z jednostkami budżetowymi oraz z samorządowymi zakładami budżetowymi. W odniesieniu do samorządowych zakładów budżetowych, przedmiotem kontroli RIO jest prawidłowość sporządzania planów finansowych i dokonywanych w ciągu roku zmian tych planów, innych niż określone w art. 15 ust. 8 uofp, które mogą być dokonywane wyłącznie po uprzednim wprowadzeniu zmian w budżecie JST, tj. dotyczących otrzymywanych dotacji przedmiotowych, dotacji celowych otrzymywanych na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 uofp, oraz dotacji celowych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji, a ponadto zgodność danych:

planistycznych wykazanych w półrocznych/rocznych sprawozdaniach budżetowych Rb-30S z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych, pod kątem zgodności z planami finansowymi, po ewentualnych zmianach,

sprawozdawczych w zakresie osiągniętej za dany okres sprawozdawczy nadwyżki środków obrotowych oraz ewentualnych zobowiązań zakładu wobec budżetu z tytułu zwrotu dotacji na inwestycje w części, w jakiej nie została wykonana w roku budżetowym, z dowodami źródłowymi, potwierdzającymi przekazanie przez zakład budżetowy wpłaty na rzecz budżetu JST.


REKLAMA

Przeprowadzane w ramach kontroli kompleksowej gospodarki finansowej czynności kontrolne nie ograniczają się tylko do otrzymywanej przez JST dokumentacji planistyczno-sprawozdawczej od samorządowych zakładów budżetowych, ale przede wszystkim kontroli poddawane są działania, podejmowane przez JST w zakresie:

● terminowości przekazywania samorządowym zakładom budżetowym informacji o kwotach przychodów i kosztów, zgodnie z art. 248 ust. 1 uofp, w związku z § 36 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,

● przestrzegania terminów składania przez samorządowe zakłady budżetowych projektów planów finansowych oraz terminowego dokonywania weryfikacji złożonych projektów planów pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej, a w przypadku stwierdzenia różnic – dokonywania odpowiednich zmian planu, mając na uwadze obowiązek informowania kierowników samorządowych zakładów budżetowych o tym fakcie – art. 248 ust. 2 uofp, w związku z § 36 ust. 2 i 3 ww. rozporządzenia,

● prawidłowości ewidencjonowania w JST przekazywanych dotacji, o których mowa w art. 15 ust. 3 pkt 1 i ust. 5 uofp, oraz ewentualnych ich zwrotów,

● prawidłowości weryfikowania stopnia wykorzystania dotacji przedmiotowych oraz celowych, przekazanych z budżetu JST, a także przekazanych jednorazowo przez JST nowo tworzonemu zakładowi na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe,

● egzekwowania terminowego przekazywania do JST rozliczenia otrzymywanych dotacji,

● przestrzegania przez kierownika JST obowiązku zawiadamiania rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych okolicznościach, wskazujących na naruszenie dyscypliny finansów publicznych, dotyczących niedokonania przez samorządowe zakłady budżetowe wpłaty nadwyżki środków obrotowych lub wydatkowania przez zakład dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez donatora, nierozliczenia otrzymanej dotacji lub nieterminowego jej rozliczenia, niedokonania zwrotu dotacji lub nieterminowego dokonania zwrotu tej dotacji.

Czytaj także: Pożyczki z budżetu państwa dla jednostek samorządu>>

Odrębne kontrole samorządowych jednostek organizacyjnych, tj. nieposiadających osobowości prawnej, takich jak: jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, a także samorządowych jednostek organizacyjnych wyposażonych w osobowość prawną, przeprowadzane są przez regionalne izby obrachunkowe na wniosek:

● JST lub ich związków – w odniesieniu do ich jednostek organizacyjnych lub beneficjentów dotacji przekazanych z budżetu,

● organów administracji rządowej, agencji lub funduszy celowych – w odniesieniu do wszystkich podmiotów, wymienionych w art. 1 ust. 2 ustawy o RIO, w przypadku przekazania środków publicznych – na rzecz tych podmiotów.

Wynika z tego, że kontrola jednostek, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 6 i 7 ustawy o RIO, może być przeprowadzana tylko na wniosek ściśle określonych podmiotów.

Kontrole w samorządowych jednostkach organizacyjnych mogą mieć charakter kontroli problemowych, obejmujących tylko wybrane zagadnienia, czy kontroli doraźnych, podejmowanych w razie potrzeby. Specyfika rodzajów kontroli została zawarta w § 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania.

PODSTAWY PRAWNE

• Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1578)

• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1726)

• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 134, poz. 777)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U z 2001 r. Nr 142, poz. 1592; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 21, poz. 113)

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz.U. Nr 241, poz. 1616)

• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 2004 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania (Dz.U. Nr 167, poz. 1747)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rządowy program "Moc Małych Społeczności". Do podziału 70 mln zł. Nabór wniosków do 9 czerwca 2025 r.

W piątek, 16 maja 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków w ramach „Rządowego Programu wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności”. Adresowany jest do NGOsów działających w mniejszych miastach oraz na terenach wiejskich.

Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

REKLAMA

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

REKLAMA

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

REKLAMA