Nieuprawnione wydatki w budżecie jednostki samorządu terytorialnego

Polecamy produkt: Klasyfikacja budżetowa 2019

Poznaj przepisy

Art. 44 ust. 2 uofp

Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Art. 5 ust. 1 ustawy o Straży Granicznej

Terenowymi organami Straży Granicznej są:

1) komendanci oddziałów Straży Granicznej;

2) komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej.

Art. 7b ustawy o Straży Granicznej

Dzień 16 maja ustanawia się Świętem Straży Granicznej.

Art. 8 ustawy o Straży Granicznej

Koszty związane z funkcjonowaniem Straży Granicznej pokrywane są z budżetu państwa.

Art. 8a ustawy o Straży Granicznej

1. Jednostki samorządu terytorialnego, państwowe jednostki organizacyjne, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.

2. Fundusz Wsparcia Straży Granicznej, zwany dalej "Funduszem", składa się z funduszu centralnego, funduszy oddziałów Straży Granicznej, ośrodków szkolenia Straży Granicznej i ośrodków Straży Granicznej.

3. Fundusz jest państwowym funduszem celowym.

4. Środki finansowe uzyskane przez Straż Graniczną od podmiotów, o których mowa w ust. 1, na podstawie umów zawartych przez:

1) Komendanta Głównego Straży Granicznej - są przychodami funduszu centralnego;

2) komendantów oddziałów Straży Granicznej - są przychodami funduszy oddziałów;

3) komendantów ośrodków szkolenia Straży Granicznej - są przychodami funduszy ośrodków szkolenia Straży Granicznej;

4) komendantów ośrodków Straży Granicznej - są przychodami funduszy ośrodków Straży Granicznej.

5. Środki Funduszu są przeznaczone na:

1) pokrywanie wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej;

2) zakup niezbędnych na ich potrzeby towarów i usług.

6. Środkami Funduszu dysponują:

1) Komendant Główny Straży Granicznej - w zakresie funduszu centralnego;

2) komendanci oddziałów Straży Granicznej - w zakresie funduszy oddziałów;

3) komendanci ośrodków szkolenia Straży Granicznej - w zakresie funduszy ośrodków szkolenia Straży Granicznej;

4) komendanci ośrodków Straży Granicznej - w zakresie funduszy ośrodków Straży Granicznej.

7. Komendant Główny Straży Granicznej sporządza łączny plan finansowy i łączne sprawozdanie finansowe Funduszu.

8. Zmiany kwot przychodów i kosztów Funduszu ujętych w planie finansowym Funduszu oraz przeniesienia wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu dokonuje dysponent środków Funduszu.

KOMENTARZ: W związku ze zbliżającą się 100. rocznicą odzyskania niepodległości w 1918 r. pojawiły się różne inicjatywy uczczenia tego faktu, co wiąże się z potrzebą pozyskania środków pieniężnych na ten cel. Inicjatywy takie często powiązane są z wnioskami, jakie poszczególne instytucje kierują do jednostek samorządu terytorialnego o uzyskanie wsparcia i finansowanie różnego rodzaju wydatków związanych z:

• organizacją jubileuszowych imprez,
• finansowaniem zakupu nagród rzeczowych o charakterze okolicznościowym lub innych przedmiotów upamiętniających to wydarzenie

- a także innych świąt okolicznościowych, takich jak święto Straży Granicznej.

Finansowanie takich wydatków wiąże się z pozyskaniem z jednej strony, a z drugiej wydatkowaniem środków w postaci dotacji celowych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Wskazane przepisy prawa nie dają jednak wprost podstawy do przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego środków finansowych w ramach dotacji na zorganizowanie obchodów związanych ze 100-leciem niepodległości w połączeniu z obchodami święta Straży Granicznej.

Analizowana uchwała - w przedstawionej treści - w sposób istotny narusza m.in. art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).

Straż Graniczna jest jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją przeznaczoną do:

• ochrony granicy państwowej,
• kontroli ruchu granicznego,
• zapobiegania i przeciwdziałania nielegalnej migracji.

Terenowymi organami Straży Granicznej są komendanci oddziałów Straży Granicznej i komendanci placówek oraz dywizjonów Straży Granicznej.

Dzień 16 maja jest świętem Straży Granicznej.

W 2018 r. często poszczególne święta "branżowe" łączone są z obchodami 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Jednak nie powinno to być podstawą do wnioskowania czy wręcz żądania od organów jednostek samorządu terytorialnego dodatkowych środków pieniężnych na organizację takich imprez - co ma miejsce m.in. w analizowanym przypadku.

Zobacz: Ustrój i jednostki

Stosownie do art. 44 ust. 2 uofp, jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Ujęcie w budżecie gminy takiego wydatku jest więc bezpodstawne, ponieważ nie istnieje podstawa prawna uprawniająca do żądania od jednostki samorządu terytorialnego finansowania takich wydatków .

Realizacja przez gminę zadania polegającego na sfinansowaniu obchodów święta Straży Granicznej nie mieści się w określonym w art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym katalogu spraw, będących zadaniami własnymi gminy, poprzez realizację których zaspokajane są zbiorowe potrzeby wspólnoty lokalnej.

Warto tu przywołać pismo Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie (znak: K-0542-07/MK/08) z 28 stycznia 2008 r. dotyczące możliwości finansowania z budżetu gminy kosztów funkcjonowania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej.

W piśmie tym wskazano, że zgodnie z art. 8a ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, jednostki samorządu terytorialnego mogą uczestniczyć w pokrywaniu:

• wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych,
• kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej

- a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać Straży Granicznej pomocy zarówno w formie finansowej, jak i rzeczowej.

Środki finansowe uzyskane przez Straż Graniczną od jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy o Straży Granicznej, na podstawie umów zawartych przez:

• komendanta głównego Straży Granicznej,
• komendantów oddziałów Straży Granicznej,
• komendantów ośrodków szkolenia Straży Granicznej

- są przychodami Funduszu Wsparcia Straży Granicznej, odpowiednio: funduszu centralnego, funduszy oddziałów i funduszy ośrodków szkolenia Straży Granicznej.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą więc dofinansować Straż Graniczną, przekazując środki finansowe na Fundusz Wsparcia Straży Granicznej.

Drugą formą udzielania pomocy Straży Granicznej przez jednostki samorządu terytorialnego jest pomoc rzeczowa, m.in. poprzez zakup urządzeń, materiałów, samochodów, przeprowadzenie remontów itp. Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego na ten cel powinny być sklasyfikowane odpowiednio do rodzaju pomocy, np.:

• § 4210 "Zakup materiałów i wyposażenia" lub
• § 4270 "Zakup usług remontowych".

W przypadku udzielania pomocy Straży Granicznej przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach Funduszu Wsparcia Straży Granicznej, jak też poza tym Funduszem, wymagane jest podpisanie przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego stosownej umowy, odpowiednio: z komendantem głównym Straży Granicznej, komendantem oddziału Straży Granicznej lub komendantem ośrodka szkolenia Straży Granicznej. Przedmiotowy wymóg wynika z przepisów ustawy o Straży Granicznej oraz ustawy o finansach publicznych.

Zobacz: Finanse

OSOBY ODPOWIEDZIALNE: W opisywanej sytuacji odpowiedzialność ponosi rada gminy, ponieważ to ona doprowadziła do zaplanowania w uchwale budżetowej na rok 2018 wydatków w kwocie 2000 zł w dziale 754 "Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa", rozdziale 75406 "Straż Graniczna", § 2300 "Wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy", na zorganizowanie obchodów związanych ze 100-leciem niepodległości w połączeniu z obchodami święta Straży Granicznej.

Podstawy prawne

• art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1366)

• art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 994; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1432)

• art. 8a ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2365; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1544)

ADAM BŁASZKO

radca prawny, członek kolegium regionalnej izby obrachunkowej, wcześniej członek samorządowego kolegium odwoławczego, były pracownik izby i urzędu skarbowego

Poszerzaj swoją wiedzę z naszym programem >>

INFORLEX Plan kont – program dla księgowych jednostek budżetowych

Tylko teraz

199,00 zł

Przejdź do sklepu