REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady udzielania pożyczek z budżetu JST

Longin Mażewski
Pieniądze/ Fot. Fotolia
Pieniądze/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Samorządy mogą udzielać z budżetów pożyczek np. innym jednostkom samorządu terytorialnego albo podmiotom realizującym zadania publiczne. Istotnym ograniczeniem w tym zakresie są jednak cele, na jakie mogą być przeznaczone pożyczone środki.

Regulacje prawne pozwalają jednostkom samorządu terytorialnego (JST) udzielać pożyczek. Organem nadzoru w tym zakresie są regionalne izby obrachunkowe (RIO), do kompetencji których m.in. należy badanie uchwał i zarządzeń organów samorządowych w sprawach zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego JST oraz udzielania pożyczek (art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych).

REKLAMA

Umowa pożyczki

Umowa pożyczki nie jest umową publicznoprawną, lecz cywilnoprawną, którą uregulowano w art. 720–724 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. Poprzez umowę pożyczki pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę (pożyczkobiorcę) określoną sumę pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do zawarcia skutecznej umowy pożyczki udzielanej przez JST powinny być spełnione następujące warunki:

1) organ stanowiący JST musi podjąć uchwałę ustalającą maksymalną wysokość pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez wójta (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; dalej: u.s.g.), przez zarząd powiatu (art. 12 pkt 8 lit. d ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym) czy też przez zarząd województwa (art. 18 pkt 19 lit. d ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa),

2) musi istnieć powiązanie przeznaczenia udzielanych pożyczek z ustawowymi zadaniami JST (m.in. wyrok WSA w Krakowie z 4 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Kr 544/09),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

3) organ stanowiący JST musi podjąć uchwałę określającą niezbędne dane osób upoważnionych do dokonywania czynności prawnych związanych z udzielaniem pożyczek.

Zobacz również: Audyt efektywnościowy w administracji publicznej

Zbiorowe potrzeby wspólnoty

REKLAMA

Problematyką udzielania pożyczek przez JST dość często zajmują się organy nadzoru i sądy. Duże znaczenie w tym kontekście ma zwłaszcza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 4 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Kr 544/09) w sprawie niedopuszczalności udzielania z budżetu gminy pożyczek na remont budynków osób prywatnych. W tezach tego wyroku zawarto istotne ustalenia dotyczące tej problematyki. Według sędziów, zasadniczym celem działania gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty tworzonej przez mieszkańców gminy, a w myśl art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zatem jedynym kryterium oceny wykonywania zadań publicznych przez JST jest legalność, tym samym samorząd terytorialny nie ma prawa wykonywania innych zadań niż zadania publiczne. Zdaniem WSA, zaspokajanie potrzeb niektórych mieszkańców gminy, poprzez udzielanie nieoprocentowanych pożyczek, nie może być uznane za realizację zadań własnych gminy mieszczących się w zakresie spraw publicznych o znaczeniu lokalnym. Udzielanie pożyczek na remonty elewacji prywatnych budynków nie pozostaje bowiem w związku z wykonywaniem przez gminę zadań z zakresu ładu przestrzennego.

Kwestią udzielania pożyczek wspólnotom mieszkaniowym zajęło się także Kolegium RIO w Olsztynie w uchwale z 30 sierpnia 2012 r. (zn. 0102-178/12), rozstrzygając, że żaden przepis prawa nie upoważnia rady gminy do podjęcia uchwały w sprawie zasad udzielania pożyczek wspólnotom mieszkaniowym oraz ich członkom w gminie, także w przypadku konieczności remontu budynków, spowodowanych zdarzeniami losowymi.

Podstawa prawna

REKLAMA

Z kolei uchwała Kolegium RIO w Olsztynie z 24 września 2009 r. (zn. 0102-169/09) stwierdziła nieważność uchwały rady gminy w sprawie udzielenia pożyczki imiennie oznaczonemu podmiotowi z uwagi na brak umocowania prawnego do takiego zapisu w u.s.g. Organ stanowiący ustala bowiem tylko górną granicę kwoty pożyczek udzielanych w roku budżetowym.

Ważnym rozstrzygnięciem nadzorczym jest również uchwała Kolegium RIO we Wrocławiu z 30 listopada 2011 r. (zn. 95/2011) w sprawie nieważności uchwały rady gminy w sprawie udzielania pożyczek z budżetu gminy dla organizacji pozarządowych. Kolegium RIO uznało, że została ona podjęta bez podstawy prawnej. Zgodnie bowiem z art. 94 Konstytucji RP, organy samorządu terytorialnego ustanawiają akty prawa miejscowego na podstawie i w granicach prawa. Przepis ten oznacza, że podstawą aktu normatywnego o zewnętrznym oddziaływaniu musi być wyraźne upoważnienie ustawowe zawarte w ustawie szczególnej.

Badana uchwała rady gminy była niezgodna z powołanym w jej podstawie prawnej art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i u.s.g., stanowiącym o wyłącznej kompetencji rady gminy do ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym. Gdyby ustawodawca zdecydował się na określenie zasad udzielania z budżetu pożyczek dla podmiotów i osób trzecich, to zawarłby stosowną delegację w u.s.g. Takie regulacje dotyczące organu wykonawczego zawiera art. 18 ust. 2 pkt 7, pkt 9 lit. a, b i g. Podobnie orzeczono w wyroku NSA z 16 stycznia 2001 r. (sygn. akt III SA 2622/00).

LONGIN MAŻEWSKI

Autor jest audytorem wewnętrznym, ekspertem w zakresie finansów publicznych

PODSTAWY PRAWNE

● art. 7, art. 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 114, poz. 946)

● art. 18 pkt 19 lit. d ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 596; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1072)

● art. 12 pkt 8 lit. d ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 595; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1072)

● art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1113; ost. zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 1646)

● art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a, b, g, i ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1072)

● art. 720, art. 721, art. 722, art. 723, art. 724 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 121; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 397)

Polecamy serwis: Finanse

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
36 lat w oczekiwaniu na diagnozę. Pacjenci z chorobami rzadkimi wciąż czekają na zmiany

W Polsce ponad 3 miliony osób zmaga się z chorobami rzadkimi, a system opieki zdrowotnej wciąż nie jest odpowiednio przystosowany do ich potrzeb. Czas oczekiwania na diagnozę często rozciąga się na lata, co prowadzi do pogorszenia zdrowia pacjentów i stanowi ogromne obciążenie dla ich rodzin. Oto historie pacjentów, którzy latami czekali na diagnozę.

4666 zł dla każdego sołtysa? Wybory organizowane przez PKW?

Czy sołtysi otrzymają wynagrodzenia na poziomie ustawowej płacy minimalnej? Czy wybory na sołtysa będą organizowane przez Państwową Komisję Wyborczą, a kandydaci organizować będą kampanie w swoich wsiach? Profesjonalizacje działań najmniejszych jednostek administracyjnych zaproponował jeden z kandydatów na Prezydenta PR.

Status ochrony wilka. Komisja Europejska proponuje zmiany

7 marca 2025 r. weszły w życie zmiany dotyczące załączników do konwencji berneńskiej. Chodzi o zmianę statusu ochrony wilka. Komisja UE proponuje dostosowanie statusu ochrony wilka w prawodawstwie UE do konwencji berneńskiej.

Poradnik kryzysowy. Pierwsze 72 h każde gospodarstwo powinno przetrwać o własnych siłach

Do końca roku do obywateli ma trafić tzw. poradnik kryzysowy. Robert Klonowski z MSWiA przekazał PAP: - Przez trzy dni wszyscy obywatele, każde gospodarstwo domowe, powinno przetrwać o własnych siłach.

REKLAMA

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych – alternatywa dla drogi sądowej

Zgodnie z obowiązującą ustawą z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw od 1 lipca 2024 r. doszło do zniesienia wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. W ramach pozasądowego trybu kompensaty szkód medycznych zastąpił je Rzecznik Praw Pacjenta będący dysponentem Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych.

Prawo pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej

Jednym z fundamentalnych praw pacjenta jest prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Jak złożyć wniosek o udostępnienie dokumentacji medycznej?

Świadczenie mieszkaniowe w Policji, PSP, SG i SOP - na wzór tego w wojsku, Karta Rodzin Mundurowych i inne zmiany. Jest porozumienie MSWiA ze związkowcami

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformowało 6 marca 2025 r. o podpisaniu porozumienia pomiędzy MSWiA a przedstawicielami związków zawodowych służb mundurowych podległych resortowi. Co zawiera to porozumienie?

Poczta przestanie dostarczać listy od 1 stycznia 2026 r., 1/3 pracowników do zwolnienia ... w Danii. Czy tak samo może być w Polsce?

Zarząd duńskiej poczty PostNord ogłosił 6 marca 2205 r., że firma zaprzestanie z końcem 2025 r. dostarczania listów w związku z brakiem rentowności tej usługi i postępującą cyfryzacją. To m.in. skutek nowego prawa pocztowego, które weszło w życie w Danii. Operator pocztowy chce skupić się wyłącznie na dystrybucji paczek.

REKLAMA

Wiceprezes BCC: Niezbędne jest przeprowadzenie uporządkowanego przeglądu zgłaszanych propozycji deregulacyjnych

We wtorek, 4 marca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie koordynacji procesu legislacyjnego wdrażającego deregulację. Wiceprezes BCC Witold Michałek przekazał, że niezbędne jest przeprowadzenie uporządkowanego przeglądu zgłaszanych propozycji deregulacyjnych.

Chiny: jeśli USA chcą wojny (celnej, handlowej i każdej innej), będziemy walczyć do końca

Jeśli wojna, czy to celna, handlowa, czy jakakolwiek inna, jest tym, czego chcą USA, to jesteśmy gotowi walczyć do końca – oświadczyła ambasada ChRL w Stanach Zjednoczonych we wpisie opublikowanym 5 marca 2025 r. w mediach społecznościowych. Tych samych słów użył dzień wcześniej rzecznik chińskiego MSZ. To reakcja na zwiększenie do 20 proc. ceł na import towarów z Chin do tego kraju.

REKLAMA