REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednostki budżetowe jako podatnicy VAT nowa uchwała NSA

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Krywan – Prawnik, Doradca Podatkowy, Właściciel Kancelarii Podatkowej, Autor Licznych Publikacji
Jednostki budżetowe jako podatnicy VAT
Jednostki budżetowe jako podatnicy VAT
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 24 czerwca br. Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, w której stwierdził, że w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług. W momencie publikacji pisemne uzasadnienie uchwały nie zostało jeszcze opublikowane, lecz z uzasadnienia ustnego uchwały wynika, że NSA uznał za prawidłowy argument o braku samodzielności w prowadzeniu działalności gospodarczej przez te jednostki.

Stanowisko NSA, wyrażone w nowej uchwale z 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13), nie jest zupełnie nowe. Już wcześniej podobne stanowisko zajmowały sądy administracyjne. 

REKLAMA

Z ORZECZNICTWA 

Samorządowe jednostki budżetowe nie spełniają przesłanek uznania za podatnika VAT, jak i art. 9 Dyrektywy 112 – i to pomimo szeroko określonej w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT definicji działalności gospodarczej. Postulowana w powołanym przepisie samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza między innymi możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje (w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich), jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego. Działalnością samorządowych jednostek budżetowych kieruje wprawdzie dyrektor, ale na podstawie stosownego upoważnienia. Jednocześnie działają one na podstawie z góry określonego przez gminę rocznego planu finansowego, zaś ich przychody i koszty są rozliczane z budżetem gminy. Podmioty te nie ponoszą też jakiegokolwiek ryzyka ekonomicznego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, gdyż wszystkie podejmowane przez nie czynności odnoszą skutek jedynie dla osoby prawnej, jaką jest gmina. Tak więc, jeżeli skutkiem tych czynności będzie niewykonane zobowiązanie pieniężne, to ewentualne postępowanie egzekucyjne zostanie skierowane przeciwko gminie, a nie wobec jednostki budżetowej. 

Wyrok WSA w Poznaniu z 4 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Po 791/11.

Nowa uchwała NSA oznacza jednak, że powszechna dotychczas praktyka traktowania gminnych jednostek budżetowych jako odrębnych podatników od ich macierzystych gmin była nieprawidłowa. 

W istocie bowiem, z punktu widzenia przepisów o VAT:
1) wszelkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT wykonywane przez gminne jednostki budżetowe są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu przez ich macierzyste gminy (ze wszystkimi tego konsekwencjami),
2) wszystkie zakupy towarów i usług dokonywane przez gminne jednostki budżetowe (w tym zakupy towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności przez samorządowe jednostki budżetowe) są zakupami dokonywanymi przez ich macierzyste gminy,
3) czynności wykonywane między gminnymi jednostkami budżetowymi a ich macierzystymi gminami nie podlegają opodatkowaniu VAT (jako czynności wykonywane „wewnątrz tego samego podatnika”).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz także: Gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług

REKLAMA

Teoretycznie, omawiana uchwała oznacza więc, że gminy powinny wstecznie wyrejestrować z VAT swoje jednostki budżetowe oraz skorygować złożone deklaracje VAT (zarówno te złożone przez siebie, jak i deklaracje złożone przez jednostki budżetowe). Najprawdopodobniej jednak takie postępowanie nie będzie konieczne i wystarczy bieżące wyrejestrowanie gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT oraz rozpoczęcie traktowania czynności wykonywanych przez te jednostki, a także dokonywanych przez nie zakupów jako – odpowiednio – czynności oraz zakupy własne gmin. Uważam, że należy się spodziewać wydania przez Ministra Finansów interpretacji ogólnej o charakterze podobnym do pisma dotyczącego leasingu z 26 czerwca 2013 r. (sygn. PT3/033/1/101/AEW/13/63224) – a więc interpretacji dopuszczającej brak obowiązku korygowania dotychczasowych rozliczeń (mimo że formalnie były one – w świetle najnowszego orzecznictwa – nieprawidłowe). 

W praktyce niektóre gminy mogą być zainteresowane wstecznym korygowaniem rozliczeń, gdyż pozwoli im to skorzystać w drodze korekty z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Konsekwencją uznawania gminnych jednostek budżetowych za podatników był bowiem wniosek o braku prawa do odliczania podatku naliczonego przez gminy dokonujące zakupów towarów i usług dotyczących inwestycji, które były przekazywane jednostkom budżetowym i przez te jednostki wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. 

INTERPRETACJE 

Nieprawidłowe jest stwierdzenie Wnioskodawcy, że warunek wykorzystania zakupionych przez Wnioskodawcę towarów i usług w ramach budowy sieci wodno-kanalizacyjnej do wykonywania czynności opodatkowanych VAT jest spełniony. Z treści wniosku wynika, że po zakończeniu inwestycji ukończone elementy sieci są przekazywane w nieodpłatne użytkowanie innemu podatnikowi podatku VAT. To inny, odrębny od Wnioskodawcy, podatnik, tj. Zakład Oczyszczania Ścieków [będący gminną jednostką budżetową – przyp. aut.], wykorzystuje otrzymane środki trwałe do wykonywania czynności opodatkowanych VAT poprzez świadczenie usług polegających na odprowadzaniu i oczyszczaniu ścieków. (...) W sprawie będącej przedmiotem wniosku Wnioskodawca, tj. Gmina, pozbywa się wybudowanych środków trwałych, przekazując je w nieodpłatne użytkowanie odrębnemu, innemu podatnikowi VAT. Zatem Gmina nie ma zamiaru wykorzystania powstałych w trakcie budowy sieci wodno-kanalizacyjnej środków trwałych do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Warunek wynikający z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie został zatem w przedmiotowej sprawie ewidentnie przez Wnioskodawcę wypełniony.

Zadaj pytanie: Forum

Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 września 2012 r., sygn. IBPP3/443-670/12/EJ. 

Wydanie przez NSA omawianej uchwały oznacza, że w istocie zakupy wskazane w opisie powyższej interpretacji podatkowej stanowiły zakupy towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych (przez część gminy, za którą z punktu widzenia przepisów o VAT uznaje się gminną jednostkę budżetową) – a więc uprawniały gminę do odliczania podatku naliczonego. Podatek ten gmina może – jeżeli wbrew stanowisku organów podatkowych nie uczyniła tego wcześniej – wstecznie odliczyć na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT). Przepis ten stanowi, że jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w standardowych terminach, może obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego – nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. 

Uprawnienie wynikające z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT trwa aż 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. 

REKLAMA

Oznacza to, że – według omawianej uchwały – gminy mogą odliczać w drodze korekty podatek naliczony, tylko jeżeli prawo do jego odliczenia wystąpiło 1 stycznia 2009 r. lub później (uprawnienie do odliczania na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy o VAT podatku naliczonego, w stosunku do którego prawo do odliczenia podatku naliczonego powstało w 2008 r., przestało istnieć z końcem 2012 r.). W pewnym uproszczeniu można stwierdzić, że odliczenie podatku naliczonego na omawianej podstawie jest przez gminy możliwe w stosunku do faktur otrzymanych przez gminne jednostki budżetowe po 31 grudnia 2008 r. 

Uchwała dotyczy co prawda gminnych jednostek budżetowych, lecz według mnie, należy uznać, że ma odpowiednie zastosowanie również do powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych. Również te jednostki budżetowe nie są zatem podatnikami VAT, a czynności przez nie wykonywane (oraz zakupy przez nie dokonywane) są z punktu widzenia przepisów o VAT czynnościami (i zakupami) dokonywanymi – odpowiednio – przez powiaty i województwa (ze wszystkimi omówionymi powyżej konsekwencjami). 

Uchwała NSA z 24 czerwca 2013 r. nie ma natomiast odpowiedniego zastosowania do samorządowych zakładów budżetowych ani do państwowych jednostek budżetowych. Zasady funkcjonowania tych zakładów i jednostek są odmienne od funkcjonowania samorządowych jednostek budżetowych – w szczególności samorządowe zakłady budżetowe oraz państwowe jednostki budżetowe cechuje dużo większa samodzielność organizacyjna niż samorządowe jednostki budżetowe. Mimo wydania tej uchwały samorządowe zakłady budżetowe oraz państwowe jednostki budżetowe są zatem podatnikami VAT.

Polecamy serwis: Podatki i opłaty

Podstawa prawna
● art. 15 ust. 1 i 2, art. 86 ust. 1 i 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35)

Poznaj pierwszą w Polsce Platformę Rachunkowości Budżetowej przygotowaną z myślą o księgowych w budżecie.
Skorzystaj z bezpłatnego dostępu przez 30 dni! Szczegóły promocji znajdziesz na www.inforrb.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rachunkowość Budżetowa

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

Cytomegalia wrodzona. Przełomowe badanie z honorowym patronatem Ministerstwa Zdrowia

Wirus cytomegalii u kobiet w ciąży może stanowić zagrożenie dla zdrowia a nawet życia dziecka. W Klinice Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie realizowany jest projekt POL PRENATAL CMV. To pierwsze badanie w Polsce i drugie na świecie dotyczące zakażenia wewnątrzmacicznego u ciężarnych z pierwotną infekcją wirusem cytomegalii. Jest to przełomowe badanie niekomercyjne, finansowane przez Agencję Badań Medycznych, nad którym honorowy patronat objęła Minister Zdrowia Izabela Leszczyna.

Liczba ludności w Polsce [dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec I kwartału 2025 r.

Liczba ludności Polski na koniec I kwartału 2025 r. spadła o - podał GUS.

Minimalne warunki utrzymania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania psów i kotów w schroniskach dla zwierząt trafił do konsultacji i opiniowania. Co zawiera? Co się zmieni?

REKLAMA

Nowe świadczenie "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej": większa dostępność do skierowań na badania. Jakie badania będzie można zrobić? Kto będzie mógł wystawić skierowanie na badanie? [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Ministerstwo Zdrowia pracuje nad zmianami mającymi zwiększenie dostępności do świadczeń zdrowotnych o charakterze diagnostyczno-profilaktycznym. Położne i pielęgniarki będą mogły wystawiać skierowania na badania w ramach nowego świadczenia "Moje zdrowie – Bilans Zdrowia Osoby Dorosłej". Jakie badania będzie można zrobić?

W czwartek nawet blisko 30 st. C. Gdzie takie temperatury?

Jest szansa, że w tym roku na Wielkanoc nie będzie śniegu. Od kilku dni pogoda jest wiosenna, w czwartek temperatura wyniesie od 21 do 26 st. C, a w centrum możliwe jest nawet 27 st. C!

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS [PROJEKT ROZPORZĄDZENIA]

Podwyżki dla pracowników samorządowych z wyrównaniem od 1 marca 2025 r. Kto odpowiada za podwyżki? Odpowiedź MF i MRPiPS. Co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (RD172)?

Nowa taryfa za prąd później! Rząd przesuwa termin, czeka na niższe ceny energii

Rząd planuje przesunąć start nowych taryf energii z lipca na październik 2025 roku. Powód? Lepsze warunki na rynku hurtowym dają szansę na niższe ceny prądu dla gospodarstw domowych. To może oznaczać realne oszczędności – ale trzeba będzie poczekać.

REKLAMA

Badania cholesterolu w bilansie sześciolatka. Od kiedy?

Od 5 maja do programu badań bilansu zdrowia sześciolatka wchodzi lipidogram. Rzeczniczka praw dziecka Monika Horna-Cieślak uważa to za ogromny sukces, bo zwiększy się świadomość, że choroby serca mogą dotykać także młodych.

Jak i kiedy rezerwować wakacje, żeby było najtaniej?

Jak Polacy planują wakacje? Na ostatnią chwilę czy z wyprzedzeniem? Jak najtaniej zarezerwować hotel? Czy Polacy chętnie spędzają wakacje w kraju?

REKLAMA