REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

9 najczęstszych zgłoszeń pracownika-sygnalisty. Już po wakacjach pracownik może bronić prawa w swojej firmie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Nowe uprawnienia w walce o prawa pracownicze – z ustawy o ochronie sygnalistów
Nowe uprawnienia w walce o prawa pracownicze – z ustawy o ochronie sygnalistów
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

23 maja 2024 r. Sejm przyjął ustawę o ochronie sygnalistów. Ustawa wejdzie w życie najprawdopodobniej na przełomie września i października. Ustawa daje rewolucyjne narzędzia w walce m.in. o prawa pracownicze.

Dziś zgłoszenie, że kolega, koleżanka jest mobbingowana, dyskryminowana lub że pracodawca łamie prawo pracy w inny sposób często kończy się kłopotami, w tym zwolnieniem z pracy osoby, która to zgłosiła. Podobnie negatywne skutki ma dokonanie zgłoszenia o innych naruszeniach w miejscu pracy. 

REKLAMA

Sygnalista będzie chroniony - niezależnie od tego, czy pracuje w sektorze publicznym, czy w sektorze prywatnym

Po wakacjach sygnalista będzie chroniony. I to niezależnie czy pracuje w sektorze publicznym, czy w sektorze prywatnym. Oznacza to rewolucyjną zmianę w walce o prawa pracownicze.

Sygnalista to osoba zgłaszająca lub ujawniająca publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą.

Sygnalistą może być m.in.: pracownik, pracownik tymczasowy, osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej, przedsiębiorca (czyli np. osoba na tzw. umowie b2b), stażysta, wolontariusz, praktykant, funkcjonariusz, były pracownik lub kandydat do pracy.

Sygnaliści w administracji publicznej. Przewodnik dla pracodawców

Dalszy ciąg materiału pod wideo

9 najczęstszych zgłoszeń pracownika-sygnalisty. Już po wakacjach pracownik może bronić prawa w swojej firmie

Zgłoszone naruszenie może dotyczyć aż 18 obszarów prawa, ale w niniejszym artykule chciałbym się skupić na jednym. Zgłoszenie sygnalisty może dotyczyć prawa pracy.

Najczęściej spotykane naruszenie prawa pracy to:

  1. niewłaściwe wypłaty wynagrodzenia lub brak wypłat,

  2. nieprzestrzeganie czasu pracy,

  3. nieprawidłowe udzielanie urlopu lub nieudzielania urlopu wypoczynkowego

  4. nieprzestrzeganie przepisów BHP,

  5. zatrudnianie na czarno, lub wypychanie na umowy zlecenia, umowy o dzieło lub b2b,

  6. nieprawidłowości związane z rozwiązywaniem umowy o pracę,

  7. mobbing,

  8. dyskryminacja,

  9. utrudnienia w działalności związkowej, w tym zakładania związków zawodowych.

Od momenty zgłoszenia sygnalista będzie podlegał ochronie. Takiej ochronie podlegać też będą osoby pomagające w zgłoszeniu oraz osoby powiązane z sygnalistą (np. współpracownik lub osoba najbliższa).

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy

Sygnalisto - pamiętaj o:

REKLAMA

Po pierwsze dane sygnalisty pozwalające na ustalenie jego tożsamości (ale też dane osób pomagających w zgłoszeniu, osób powiązanych z sygnalistą) nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom, chyba że za wyraźną zgodą sygnalisty lub wynika z przepisów prawa w związku z postępowaniami wyjaśniającymi prowadzonymi przez organy publiczne lub postępowaniami przygotowawczymi lub sądowymi prowadzonymi przez sądy.

Po drugie wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań. I to pracodawca ma obowiązek chronić sygnalistę przed działaniami odwetowymi, próbami lub groźbami zastosowania działań odwetowych. Działaniem odwetowym może być w szczególności:

  1. odmowa nawiązania stosunku pracy,

  2. wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy,

  3. niezawarcie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku gdy sygnalista miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa,

  4. obniżenie wysokości wynagrodzenia za pracę,

  5. wstrzymanie awansu albo pominięcie przy awansowaniu,                                     

  6. pominięcie przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżenie wysokości tych świadczeń,

  7. przeniesienie na niższe stanowisko pracy,

  8. zawieszenie w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych,

  9. przekazanie innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków sygnalisty,

  10. niekorzystna zmiana miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy,

  11. negatywna ocena wyników pracy lub negatywna opinia o pracy,

  12. nałożenie lub zastosowanie środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze,

  13. przymus, zastraszanie lub wykluczenie,

  14. mobbing,

  15. dyskryminacja,

  16. niekorzystne lub niesprawiedliwe traktowanie,

  17. wstrzymanie udziału lub pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe,

  18. nieuzasadnione skierowanie na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, chyba że przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badania,

  19. działanie zmierzające do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub w danej branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego,

  20. spowodowanie straty finansowej, w tym gospodarczej, lub utraty dochodu,

  21. wyrządzenie innej szkody niematerialnej, w tym naruszenie dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia sygnalisty.

Po trzecie jeżeli Pracodawca dopuści do działań odwetowych (lub sam będzie takie działania prowadził), to Sygnalista będzie miał prawo do odszkodowania.

Po czwarte ustawa wprowadza też prawnokarną ochronę sygnalisty, tj. będzie czynem zabronionym (pod groźbą kary grzywny, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności) m.in.:

  1. uniemożliwianie lub istotne utrudnianie zgłoszenia,

  2. podejmowanie działań odwetowych wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą,

  3. ujawnia tożsamość sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą.

Ustawa o sygnalistach - obowiązki pracodawcy

REKLAMA

Warto zwrócić uwagę, że Pracodawca (zatrudniający ponad 50 pracowników) będzie miał obowiązek (w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie) umożliwić dokonywanie zgłoszeń w tym stworzyć wewnętrzne kanały zgłoszeniowe zapewniające co najmniej poufność. A na wniosek sygnalisty, Pracodawca będzie musi przyjąć zgłoszenie ustne podczas bezpośredniego spotkania zorganizowanego w terminie 14 dni od dnia otrzymania takiego wniosku.

Natomiast organy publiczne, a w przypadku naruszeń prawa pracy, Państwowa Inspekcja Pracy, będę miały obowiązek (w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie) umożliwić dokonywanie zgłoszeń w tym stworzyć kanały zgłoszeniowe zapewniające co najmniej poufność. Mam nadzieję, że PIP dopuści też składania anonimowe zgłoszeń.

Sygnalista według swego wyboru będzie mógł zgłosić naruszenie prawa pracy do Pracodawcy, a potem do PIP albo od razu dokonać zgłoszenia do PIP. 

Ustawa o sygnalistach - obowiązki pracownika

Jednocześnie przypominam, że zgodnie z kodeksem pracy, jednym z podstawowych obowiązków pracownika jest dbanie o dobro zakładu pracy. W mojej ocenie pracownik posiadający wiedzę o naruszeniach prawa pracy, np. o mobbingu w jednej z komórek organizacyjnych pracodawcy, jest zobowiązany zgłosić to naruszenie i powinien tego dokonać najpierw u Pracodawcy, zwłaszcza jeżeli wdrożył on system przyjmowania zgłoszeń od sygnalistów, prowadzenia działań następczych (w tym postępowań wyjaśniających) oraz ochrony sygnalistów. Jeżeli pracownik nie dokona zgłoszenia, to według mnie dopuszcza się naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. 

Na zakończenie, chciałbym zwrócić uwagę, że wśród pracowników, zagrożonych np. zwolnieniem z powodu restrukturyzacji lub z tego powodu, że nie wykonują swojej pracy lub wykonują ją nienależycie, może pojawić się pomysł by dokonać zgłoszenia w celu obrony przed zwolnieniem. Nie radzę tego robić.

Po pierwsze, ochrona przed działaniami odwetowymi nie oznacza, że sygnalisty nie można np. zwolnic z pracy. Pracodawca będzie musiał udowodnić, że podjęte działanie, np. zwolnienie pracownika, nie jest działaniem odwetowym, czyli nie jest skutkiem zgłoszenia.

Po drugie zgodnie z ustawą, czynem zabronionym będzie dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło. Czyli popełni przestępstwo, ktoś kto dokona zgłoszenia naruszenia prawa pracy wiedząc, że do naruszenia prawa w rzeczywistości nie doszło. 

Reasumując ustawa o ochronie sygnalisty daje pracownikom rewolucyjne narzędzie w walce o prawa pracownicze. Pracownicy będą mogli łatwiej zgłaszać naruszenia prawa pracy, a jednocześnie będą skuteczniej chronieni przed działaniami odwetowymi.

Jednocześnie jednak ustawa nakłada nowe obowiązki nie tylko na pracodawcę ale i na pracownika.   

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA