Staż dla bezrobotnych w jednostkach budżetowych
REKLAMA
Podstawowe informacje dotyczące stażu dla bezrobotnych wynikają z przepisów ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Natomiast szczegółowe zasady organizowania staży dla bezrobotnych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (dalej: rozporządzenie o stażu).
REKLAMA
Kierowanie na staż
Skierowanie bezrobotnego na staż poprzedzone jest kwalifikacją wstępną, dokonaną przez pośrednika pracy, i akceptacją kandydata ze strony pracodawcy. Pracodawca, przyjmując bezrobotnego na staż, nie ponosi kosztów wynagrodzenia. Bezrobotny otrzymuje w trakcie odbywania stażu stypendium w wysokości 890,60 zł brutto miesięcznie. Za okres, za który przysługuje stypendium, stażyście nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych.
Starosta może skierować do odbycia stażu bezrobotnych:
● do 25. roku życia
● do 27. roku życia, w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły wyższej
● długotrwale bezrobotnych albo bezrobotnych, którzy zakończyli realizację kontraktu socjalnego, albo kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka
● powyżej 50. roku życia
● bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego
● samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18. roku życia
● którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia
● niepełnosprawnych.
Organizator stażu
Pracodawca – organizator stażu – składa do starosty wniosek o zawarcie umowy o zorganizowanie stażu.
Wniosek o zawarcie umowy powinien obejmować:
● dane organizatora: firmę lub imię i nazwisko, siedzibę i miejsce prowadzenia działalności oraz imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania organizatora
● liczbę pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy
● liczbę przewidywanych miejsc pracy, na których bezrobotni będą odbywać staż
● imię i nazwisko oraz stanowisko opiekuna bezrobotnego odbywającego staż
● proponowany okres odbywania stażu – nie krótszy niż 3 miesiące
REKLAMA
● opis zadań, jakie będą wykonywane podczas stażu przez bezrobotnego – w tym nazwę zawodu lub specjalności, zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy – nazwę komórki organizacyjnej i stanowiska pracy oraz zakres zadań zawodowych
● wymagania dotyczące predyspozycji psychofizycznych i zdrowotnych, poziomu wykształcenia oraz minimalnych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia stażu przez bezrobotnego na danym stanowisku pracy.
ZAPAMIĘTAJ!
Bezrobotny nie może ponownie odbywać stażu u tego samego organizatora – pracodawcy na tym samym stanowisku pracy, na którym wcześniej odbywał staż, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub przygotowanie zawodowe dorosłych.
Starosta, w terminie miesiąca od dnia otrzymania wniosku od organizatora, informuje go pisemnie o sposobie rozpatrzenia wniosku. Przy pozytywnej decyzji starosta zawiera z organizatorem umowę.
Umowa o zorganizowanie stażu określa w szczególności (§ 5 rozporządzenia o stażu):
● firmę lub imię i nazwisko organizatora
● imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania organizatora
● siedzibę organizatora
● miejsce odbywania stażu
● dane bezrobotnego odbywającego staż: imię i nazwisko, datę urodzenia, adres
● imię i nazwisko oraz zajmowane stanowisko opiekuna bezrobotnego odbywającego staż
● datę rozpoczęcia i zakończenia stażu
● program stażu
● zobowiązanie organizatora do zapewnienia należytej realizacji stażu zgodnie z ustalonym programem.
PRZYKŁAD
Otrzymaliśmy zgodę starosty na organizowanie stażu dla bezrobotnych. Czy w umowie zawartej ze starostą można dodatkowo określić obowiązki stażystów?
Katalog elementów obowiązkowych dla umowy zawieranej ze starostą nie jest zamknięty. Oznacza to, że może on być dowolnie przez strony rozszerzany – tak aby strony mogły uregulować w nim istotne dla nich inne kwestie. Dopuszczalne jest również określenie w umowie przyszłych obowiązków stażysty.
Program stażu
Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według programu określonego w tej umowie. Przy ustalaniu programu powinny być uwzględnione predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, poziom wykształcenia oraz dotychczasowe kwalifikacje zawodowe bezrobotnego.
Program stażu powinien określać w szczególności:
● nazwę zawodu lub specjalności, której dotyczy
● zakres zadań wykonywanych przez bezrobotnego
● rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych
● sposób potwierdzenia nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych
● opiekuna osoby objętej programem stażu.
Okres stażu wynosi od 3 do 12 miesięcy dla bezrobotnych do 25. roku życia lub bezrobotnych, którzy w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły wyższej nie ukończyli 27. roku życia. W pozostałych przypadkach staż może trwać maksymalnie 6 miesięcy.
Obowiązki pracodawców – organizatorów
Mimo że bezpośrednio pomiędzy stażystą a pracodawcą nie dochodzi do nawiązania żadnej umowy, a wykonywana w ramach stażu praca nie jest realizacją stosunku pracy, to trudno nie zauważyć, że obowiązki i uprawnienia – zarówno pracodawcy jak i stażysty – są zbliżone do tych, które nakłada na strony stosunku pracy ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.
Pracodawca – organizator stażu – ma obowiązek:
● zapoznać bezrobotnego z programem stażu
● zapoznać bezrobotnego z jego obowiązkami oraz uprawnieniami
● zapewnić bezrobotnemu bezpieczne i higieniczne warunki odbywania stażu na zasadach przewidzianych dla pracowników
● zapewnić bezrobotnemu profilaktyczną ochronę zdrowia w zakresie przewidzianym dla pracowników
● szkolić bezrobotnego na zasadach przewidzianych dla pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz zapoznać go z obowiązującym regulaminem pracy
● przydzielić bezrobotnemu, na zasadach przewidzianych dla pracowników, odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz niezbędne środki higieny osobistej
● zapewnić bezrobotnemu, na zasadach przewidzianych dla pracowników, bezpłatne posiłki i napoje profilaktyczne
REKLAMA
● niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, poinformować starostę o przypadkach przerwania odbywania stażu, o każdym dniu nieusprawiedliwionej nieobecności bezrobotnego oraz o innych zdarzeniach istotnych dla realizacji programu
● niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, po zakończeniu realizacji programu stażu wydać bezrobotnemu opinię, zawierającą informacje o zadaniach realizowanych przez bezrobotnego i umiejętnościach praktycznych pozyskanych w trakcie stażu
● dostarczyć staroście, w terminie 5 dni po zakończeniu każdego miesiąca stażu, listę obecności podpisywaną przez bezrobotnego.
PRZYKŁAD
Kiedy pracodawca musi obowiązkowo dostarczyć stażyście środki ochrony indywidualnej?
Pracodawca ma taki obowiązek, jeśli ograniczenie zagrożeń przy określonych pracach w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające. Dotyczy to także zastosowania odpowiednich środków ochrony zbiorowej. Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom (w tym i stażystom) środki ochrony indywidualnej odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń – zgodnie z unormowaniami § 39 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
U organizatora stażu, który jest jednocześnie pracodawcą, staż w tym samym terminie mogą odbywać bezrobotni w liczbie nieprzekraczającej liczby pracowników zatrudnionych u organizatora w dniu składania wniosku. Liczba pracowników powinna być ustalana w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Natomiast u organizatora stażu, który nie jest pracodawcą, staż może odbywać jednocześnie tylko jeden bezrobotny.
Obowiązki i uprawnienia stażysty
Bezrobotny skierowany do odbycia stażu:
● przestrzega ustalonego przez organizatora rozkładu czasu pracy
● sumiennie i starannie wykonuje zadania objęte programem stażu oraz stosuje się do poleceń organizatora i opiekuna – jeśli nie są one sprzeczne z prawem
● przestrzega przepisów i zasad obowiązujących u organizatora – w szczególności regulaminu pracy, tajemnicy służbowej, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych
● sporządza sprawozdanie z przebiegu stażu, zawierające informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach lub umiejętnościach zawodowych.
PRZYKŁAD
Czy bezrobotny – stażysta może wykonywać zlecone mu zadania w godzinach nadliczbowych w określone dni?
Nie – praca w godzinach nadliczbowych jest w tym przypadku zakazana. Czas pracy bezrobotnego odbywającego staż nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a bezrobotnego będącego osobą niepełnosprawną zaliczoną do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
Dodatkowo należy pamiętać, że bezrobotny nie może odbywać stażu w niedziele i święta, w porze nocnej, w systemie pracy zmianowej ani właśnie w godzinach nadliczbowych. Bezrobotnemu odbywającemu staż przysługuje również prawo do okresów odpoczynku na zasadach przewidzianych dla pracowników.
Starosta może natomiast wyrazić zgodę na realizację stażu w niedziele i święta, w porze nocnej lub w systemie pracy zmianowej – jeśli charakter pracy w danym zawodzie wymaga takiego rozkładu czasu pracy.
Pracodawca zobowiązany jest do udzielenia bezrobotnemu odbywającemu staż, na jego wniosek, 2 dni wolnych za każde 30 dni odbywania stażu. Za dni wolne przysługuje stypendium. Za ostatni miesiąc odbywania stażu pracodawca jest obowiązany udzielić dni wolnych przed upływem terminu zakończenia stażu.
Po zakończeniu stażu bezrobotny otrzymuje od pracodawcy opinię, którą w ciągu 7 dni przedkłada staroście wraz ze sprawozdaniem z przebiegu stażu. Starosta z kolei wydaje na tej podstawie stosowne zaświadczenie o odbyciu stażu. Opinia pracodawcy oraz sprawozdanie (wraz z kopią programu stażu) zwracane są bezrobotnemu. Zaświadczenie o odbyciu stażu stanowi w pewnym sensie odpowiednik świadectwa pracy, jakie otrzymuje pracownik od pracodawcy, w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. Osoba, która ukończyła staż, będzie mogła w przyszłości udokumentować ten fakt pracodawcy, u którego miałaby podjąć pracę (w celu potwierdzenia zdobytego doświadczenia). W razie uzyskania pozytywnej opinii od pracodawcy poszukujący pracy będzie mógł ją dołączyć do zaświadczenia.
Przerwany staż
Z przerwaniem stażu mamy do czynienia w dwóch przypadkach. Po pierwsze, starosta – na wniosek bezrobotnego odbywającego staż lub z urzędu – może rozwiązać z organizatorem umowę o odbycie stażu w przypadku nierealizowania przez organizatora programu stażu lub niedotrzymywania warunków jego odbywania. Podjęcie takiej decyzji powinno być poprzedzone wysłuchaniem organizatora stażu.
Drugi przypadek przerwania stażu ma miejsce, gdy starosta – na wniosek organizatora lub z urzędu – po zasięgnięciu opinii organizatora i wysłuchaniu bezrobotnego, może pozbawić bezrobotnego możliwości kontynuowania stażu. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku:
● nieusprawiedliwionej nieobecności podczas więcej niż jednego dnia stażu,
● naruszenia podstawowych obowiązków określonych w regulaminie pracy, w szczególności stawienia się do odbycia stażu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, narkotyków lub środków psychotropowych lub spożywania w miejscu pracy alkoholu, narkotyków lub środków psychotropowych,
● usprawiedliwionej nieobecności uniemożliwiającej zrealizowanie programu stażu.
PODSTAWY PRAWNE
• Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 235)
• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 63, poz. 322)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 20 sierpnia 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych (Dz.U. Nr 142, poz. 1160)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 108, poz. 690)
REKLAMA
REKLAMA