REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są uprawnienia niepełnosprawnych pracowników samorządowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jarosław Żarowski
Jakie są uprawnienia niepełnosprawnych pracowników samorządowych/ Fot. Fotolia
Jakie są uprawnienia niepełnosprawnych pracowników samorządowych/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Niepełnosprawni pracownicy korzystają z przywilejów w zakresie czasu pracy, urlopów i innych zwolnień z pracy. Część tych szczególnych uprawnień przysługuje wszystkim, u których orzeczono niepełnosprawność, a część zależy np. od stopnia niepełnosprawności.

Wydział administracyjno-kadrowy urzędu gminy zadał nam pytanie dotyczące zatrudniania niepełnosprawnych, a dokładniej: czasu pracy. Każdy pracodawca, w tym także urzędy zatrudniające osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, muszą pamiętać, że takim pracownikom przysługuje więcej wolnego niż pełnosprawnym.

REKLAMA

Czas pracy osoby niepełnosprawnej:

● nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo,

● zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać siedmiu godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo

– art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (dalej: u.r.z.s.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Normy czasu pracy niepełnosprawnych zależą zatem od stopnia niepełnosprawności, przy czym różnica w stosunku do innych pracowników samorządowych, których czas pracy regulują przepisy działu szóstego ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: k.p.), nie wiąże się tylko z krótszym czasem pracy osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Obie wymienione normy czasu pracy niepełnosprawnych są sztywne – osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności w jakimkolwiek dniu nie powinna pracować dłużej niż odpowiednio siedem lub osiem godzin, a w jakimkolwiek tygodniu dłużej niż odpowiednio 35 lub 40 godzin. Przepisy k.p. przewidują natomiast możliwość wydłużania czasu pracy w niektóre dni i tygodnie, w zamian za krótszy czas pracy w inne dni albo dodatkowe dni wolne.

Swoistym dopełnieniem sztywnych norm czasu pracy niepełnosprawnych jest zakaz ich zatrudniania w godzinach nadliczbowych. Niepełnosprawni nie mogą też pracować w porze nocnej (art. 15 ust. 3 u.r.z.s.). Zakazy te nie zależą od stopnia niepełnosprawności.

Stosowanie norm czasu pracy niepełnosprawnych, o których mowa w art. 15 u.r.z.s., nie może powodować obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. W przypadku godzinowych stawek wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadających osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na normy czasu pracy, o których mowa w art. 15 u.r.z.s., ulegają one odpowiedniemu podwyższeniu (art. 18 u.r.z.s.).

Polecamy serwis: Pracownicy

Obowiązek ograniczania czasu pracy niepełnosprawnych, wynikający z art. 15 u.r.z.s., nie jest bezwzględny. Przepisów art. 15 nie stosuje się:

● do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

● gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę

– art. 16 ust. 1 u.r.z.s.

Tacy niepełnosprawni w zakresie czasu pracy mogą być traktowani jak pełnosprawni i w konsekwencji, na zasadach określonych w k.p., pracować w elastycznych systemach czasu pracy, w porze nocnej czy nadgodzinach.

REKLAMA

Wszyscy niepełnosprawni mają prawo do dodatkowej 15-minutowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Przerwa ta powinna być wliczana do czasu pracy i przysługuje niezależnie od 15-minutowej przerwy, która na mocy k.p. należy się każdemu pracującemu w ciągu danej doby co najmniej sześć godzin (art. 17 u.r.z.s. w zw. z art. 134 k.p.). Prawo niepełnosprawnych do dodatkowej przerwy jest bezwzględne.

Niepełnosprawni są objęci preferencjami przy naborze na stanowiska urzędnicze w samorządach. Szerzej pisaliśmy o tym w nr. 3 z 2014 roku GSiA w artykule „Zasady zatrudniania niepełnosprawnych w samorządach”.

Dodatkowy urlop

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności (art. 19 ust. 1 u.r.z.s.).

Wspomniany dodatkowy urlop nie przysługuje osobom posiadającym przywileje urlopowe z innego tytułu: uprawnionym do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli jednak wymiar dodatkowego urlopu z innego tytułu niż niepełnosprawność wynosi mniej niż 10 dni roboczych, to zamiast tego urlopu przysługuje urlop dodatkowy z art. 19 ust. 1 u.r.z.s. (art. 19 ust. 2 i 3 u.r.z.s.).

Zwolnienia z pracy

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

● w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku,

● w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy

– art. 20 ust. 1 u.r.z.s.

Łączny wymiar zwolnienia na udział w turnusie rehabilitacyjnym i dodatkowego urlopu wypoczynkowego z tytułu znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym (art. 20 ust. 3 u.r.z.s.). Pracodawca powinien udzielić takiego zwolnienia na podstawie wniosku lekarza sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną o skierowanie na turnus rehabilitacyjny. Pracownik powinien przedstawić pracodawcy skierowanie w terminie, który umożliwi zapewnienie normalnego toku pracy w zakładzie. Podstawą wypłaty wynagrodzenia za czas zwolnienia jest przedłożony pracodawcy dokument, który potwierdza pobyt na turnusie, wystawiony przez jego organizatora.

Natomiast jedyną przesłanką do uzyskania zwolnienia na badania, zabiegi, zakup bądź naprawę sprzętu ortopedycznego jest niemożność wykonania tych czynności poza godzinami pracy. Nie jest ograniczona liczba ani czas trwania takich zwolnień. W powszechnie obowiązujących przepisach nie został też określony sposób dokumentowania wspomnianych czynności przez niepełnosprawnego i wykazania, że może je wykonać tylko w godzinach pracy. Powinni to ustalić pracodawca i pracownik. Dowodem może być chociażby zaświadczenie z placówki ochrony zdrowia przeprowadzającej badania ze wskazaniem, w jakich godzinach są one wykonywane.

PRZYKŁAD

Pan Adam, referent w urzędzie miasta, uzyskał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności 2 września 2013 r., ale przedstawił je pracodawcy dopiero 19 listopada 2013 r. Od kiedy przysługuje mu dodatkowy urlop z tego tytułu i w jakim wymiarze w 2014 roku?

Prawo do dodatkowego urlopu pan Adam uzyskuje 3 września 2014 r. i od tej daty w 2014 roku przysługuje mu cały 10-dniowy urlop z tytułu niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Skoro przepisy u.r.z.s. stanowią w tym względzie jedynie, że prawo do pierwszego urlopu dodatkowego nabywa się po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności, to:

● ważna jest data orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a nie przedstawienia takiego orzeczenia pracodawcy,

pracownik uzyskuje zawsze pierwszy urlop w pełnym wymiarze (niezależnie, kiedy w danym roku kalendarzowym nabył do niego prawo).

PODSTAWY PRAWNE

● art. 15–20 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j.t. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 877)

● dział szósty ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 208)

● rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 22 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (Dz.U. nr 100, poz. 927)

Zobacz również: Pracownicy samorządowi – nabór, służba przygotowawcza i awansowanie

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia lekarskie pod lupą. ZUS i pracodawcy skontrolowali tysiące pracowników

W pierwszym kwartale 2025 roku pracownicy ZUS z Pomorza przeprowadzili ponad 2,5 tysiąca kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich. Co dziesiąta kontrola zakończyła się odebraniem prawa do zasiłku. Okazuje się jednak, że nie tylko ZUS miał prawo do takich działań – również pracodawcy weryfikowali, czy zwolnienia były wykorzystywane zgodnie z przepisami.

Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

REKLAMA

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

REKLAMA

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

REKLAMA